per
دانشگاه جامع امام حسین علیه السلام
پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی
2251-6972
2645-5196
2014-08-23
22
23
200870
تحلیل جایگاه محورها و عوامل سبک زندگی اسلامی مبتنی بر سوره مبارکه حجرات در کتابهای درسی ادبیات فارسی دوره متوسطه ایران
حسن نجفی
hnajafih@yahoo.com
1
مهدی سبحانی نژاد
sobhaninejad@shahed.ac.ir
2
رضا جعفری هرندی
rjafarih@yahoo.com
3
شاهد
شاهد
قم
هدف این پژوهش، تحلیل جایگاه محورها و عوامل سبک زندگی اسلامی مبتنی بر سوره مبارکه حجرات در کتابهای درسی ادبیات فارسی دوره متوسطه ایران است. روش پژوهش، توصیفی، شامل تحلیل اسنادی و نیز تحلیل محتوا، و رویکرد آن نیز کاربردی است. جامعه پژوهشی، شامل دو بخش سوره مبارکه حجرات و تفاسیر آن و تمام کتابهای درسی ادبیات فارسی دوره متوسطه در سال تحصیلی 94- 1393، است که در بخش اول، تمام آیات سوره حجرات و مستندات تفسیری آن و در بخش دوم نیز با توجه به ماهیت موضوع و محدودیت جامعه پژوهشی، کتاب به طور کامل بررسی شده است. ابزار اندازه گیری در بخش تحلیل اسنادی فرم فیش برداری و در بخش تحلیل محتوا، فرم وارسی تحلیل محتوای محقق ساخته بوده است. نتایج پژوهش در بخش اول به روش کیفی و در بخش دوم با استفاده از شاخصهای آمار توصیفی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. عمده ترین نتایج پژوهش بیان میکند که: 1. از مجموع بررسی سوره حجرات و تفاسیر آن، دو محور آداب زندگی ایجابی و سلبی با 20 عامل مفهومی مشخص و طبقه بندی شده است 2. از مجموع 5791 واحد ضبط شمارش شده در چهار کتاب ادبیات فارسی، 536 فراوانی یا 3/9 درصد به محورها و عوامل سبک زندگی اسلامی توجه کرده و میزان آن در کتابهای ادبیات فارسی پایه اول، دوم، سوم و چهارم دوره متوسطه به ترتیب 142، 116، 127 و 151 مرتبه است. 3. محور آداب زندگی ایجابی و عامل عدالت خواهی به ترتیب با 414 و 60 مرتبه تکرار بیشترین و محور آداب زندگی سلبی و عامل تجسس به ترتیب با 122 و 10 مرتبه تکرار کمترین فراوانی را داشته است.
https://iej.ihu.ac.ir/article_200870_39095669e72f3fd499f72aa0c0edc793.pdf
کتابهای درسی ادبیات فارسی
دوره متوسطه و سبک زندگی اسلامی
تحلیل محتوای سبک زندگی اسلامی در کتابهای درسی
سوره مبارکه حجرات و سبک زندگی اسلامی
per
دانشگاه جامع امام حسین علیه السلام
پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی
2251-6972
2645-5196
2014-08-23
22
23
200871
الگوی تربیت اخلاقی اسلامی با محوریت کرامت نفس
محمد شهریاری
shahryarymd@gmail.com
1
محمدرضا شرفی
msharafi@ut.ac.ir
2
علامه طباطبایی
تهران
«کرامت نفس» ازجملۀ مهمترین مبانی انسانشناختی تربیت اسلامی است. این مفهوم در اخلاق و تربیت اخلاقی اسلامی نقطه کانونی ایجاد تحول اخلاقی است. در این پژوهش با بررسی متون اسلامی، مفاهیم مرتبط با کرامت نفس شناسایی، و روشن شد این مفاهیم در ارتباطی منطقی باهم است و میتوان الگویی از تربیت اخلاقی را با محوریت مفهوم کرامت نفس ارائه کرد. در آموزههای اسلامی، کرامت از وجهی ذاتی وجود انسان تلقی شده است که به این دلیل بهعنوان مبنای تربیت اسلامی مورد توجه قرار میگیرد. مایه این نوع از کرامت، عقل و فطرت انسان یا بهطورکلی روح الهی انسان است. از وجهی دیگر کرامت، اکتسابی نامیده شده است که به این دلیل هدف تربیت اسلامی تلقی میشود. علاوه بر این، مفاهیم دیگری چون «خودشناسی»، «احساس کرامتنفس» و «تقوا» در قرآن و روایات در ارتباط با مفهوم کرامت مورد توجه قرار گرفته است. این پژوهش با بررسی آیات و روایات مشتمل بر مفهوم کرامت انسان، به روش فقهالحدیث، تحلیل و استنتاج در پی شناسایی کارکرد این مفهوم در تربیت اخلاقی برآمده و بر این اساس الگویی از تربیت اخلاقی را با محوریت کرامت آدمی شامل پنج مبنا، یک هدف نهایی (کرامت اکتسابی)، سه هدف واسطی (خودشناسی، احساس کرامت نفس و تقوا) پنج اصل و پنج روش کلی ارائه کرده است.
https://iej.ihu.ac.ir/article_200871_76f325f0447f5efd143c261385ecf007.pdf
تربیت اخلاقی
کرامت ذاتی
خودشناسی
احساس کرامت نفس
تقوا
کرامت اکتسابی
per
دانشگاه جامع امام حسین علیه السلام
پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی
2251-6972
2645-5196
2014-08-23
22
23
200872
اهداف تربیت عرفانی در نگاه مولانا با تأکید بر انسانشناسی
رضاعلی نوروزی
nowruzi.r@gmail.com
1
محمدرضا نصراصفهانی
m.nasr@ltr.ui.ac.ir
2
فاطمه داوری دولت آبادی
f.davari.d@gmail.com
3
اصفهان
اصفهان
اصفهان
تربیت عرفانی یکی از ساحتهای تربیتی معنوی است که در آموزههای عارفان اهل طریقت و سیر و سلوک ریشه دارد. هدف از نگارش این مقاله، استنتاج اهداف تربیت عرفانی مولانا شاعر و عارف بزرگ قرن هفتم هجری از آرای انسانشناسانة اوست که در آثارش نمودار است. این پژوهش با روش توصیفی استنتاجی نگارش یافته است. بر اساس یافتههای این پژوهش، هدف نهایی مولانا در تربیت آدمی، فنا و بقای بالله دانسته شده و سایر اهداف که در حکم اهداف واسطهای در تربیت عرفانی است، در راستای تحقق آن وضع گشته است که اهدافی مانند رسیدن به تغییر خویشتن، دریافت بارقههای حق، رسیدن به معرفت شهودی، عشق، موت اختیاری و... در زمرة این اهداف قرار میگیرد که هر یک از آنها در رسیدن انسان به هدف اصلی او در تربیت عرفانی از نگاه مولانا یعنی همان فنا و بقای بالله نقش مهمی بر عهده دارد.
https://iej.ihu.ac.ir/article_200872_53828c55c7a6013faa396f0abf7d12a0.pdf
مولانا و انسان شناسی
تربیت عرفانی از نظر مولانا
اهداف تربیتی و نگاه عارفان به آن
per
دانشگاه جامع امام حسین علیه السلام
پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی
2251-6972
2645-5196
2014-08-23
22
23
200873
نقش خیال در تربیت انسان (از منظر آیت الله جوادی آملی)
سید مهدی میرهادی
mmirhadii@gmail.com
1
حسنعلی بختیار نصرآبادی
h.nasrabadi@gmail.com
2
محمد نجفی
najafi.md@gmail.com
3
اصفهان
اصفهان
اصفهان
مهمترین هدف این نوشته، بیان اهمیت و نقش خیال در تربیت انسان با توجه به دیدگاه-های آیت الله جوادی آملی است. تحلیل توصیفی و استنتاج، روش این اثر بوده است. حیات انسان دو قلمروی اصلی دارد: قلمروی اول، حیات حقیقی (فطرت و عقل) اوست. در این قلمرو خطا و انحراف راه ندارد. انسانی که حیاتش قرین فطرت و عقل باشد، سعادتمند خواهد بود. قلمروی دوم، حیات طبیعی انسان است که عرصه امیال و آرزوها و عرصه اراده و حرکت انسان در مسیر سعادت یا شقاوت است. دستگاه ادراکی و تحریکی انسان، نقش آفرینان اصلی این قلمرو هستند. قوای ادراکی و تحریکی، دستمایه و سرمایه انسان برای انتخابهایی است که در نهایت هویت و سعادت یا شقاوت او را رقم می زند. خیال، نقشی مهم در هدایت یا انحراف قوای ادراکی و تحریکی افراد دارد و لذا چهرهای الهی و چهرهای غیر الهی دارد؛ در صورتی که تحت تدبیر و حکومت عقل، فعالیت کند، الهی و معد تربیت انسان خواهد بود و در صورتی که از عقل تمکین نکند، غیر الهی و مزاحم تربیت نوع بشر خواهد بود. تربیت خیال، زمینه ساز سعادت انسان است. مهمترین راههای تربیت خیال، تعدیل، تهذیب و تطهیر خیال، ریاضت عقلی، تقوای علمی، و کاهش پراکندگیهای درونی است.
https://iej.ihu.ac.ir/article_200873_1d3f6aa1e8b4dc219ed6f7bdbf52dbb2.pdf
تربیت و ارتباط آن با خیال
خیال الهی و تربیت انسان
حیات حقیقی و حیات طبیعی
خیال از نظر آیت الله جوادی آملی
per
دانشگاه جامع امام حسین علیه السلام
پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی
2251-6972
2645-5196
2014-08-23
22
23
200874
بررسی نقش استفاده از فناوریهای نوین (ماهواره و اینترنت) بر هویت دینی دانشآموزان
حکیمه السادات شریف زاده
hakimehsharifzadeh@gmail.com
1
سید احمد میرمحمدتبار
ahmad.mirtabar@stu.um.ac.ir
2
مریم سهرابی
m.sohrabi.artan@gmail.com
3
مازندران
فردوسی
مازندران
هدف اصلی این تحقیق بررسی تأثیرات استفاده از فناوریهای نوین (ماهواره و اینترنت) بر هویت دینی دانشآموزان دبیرستانی شهر فریدونکنار است. روش این پژوهش به صورت پیمایشی و با بهرهگیری از پرسشنامه خوداجرای محقق ساخته با تکیه بر نظریههای کاشت و ساختیابی گیدنز صورت گرفته است. جامعه آماری این تحقیق همه 1271 دانش آموزان دبیرستانهای شهر فریدونکنار هستند که در این تحقیق 300 نفر نمونه بر اساس فرمول کوکران و به شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شد. نتایج تحقیق بیانگر رابطه معکوس و معنادار بین میزان استفاده از ماهواره، نوع استفاده از ماهواره و اینترنت با هویت دینی است؛ یعنی با افزایش میزان استفاده از ماهواره و نوع استفاده از ماهواره و اینترنت، هویت دینی افراد کاهش مییابد. ضرایب استاندارد در معادلات ساختاری نشان میدهد که به ترتیب متغیرهای نوع استفاده از ماهواره 44/0-، میزان استفاده از ماهواره 26/0- و میزان استفاده از اینترنت 22/0- بیشترین تأثیر را بر متغیر هویت دینی دارد.
https://iej.ihu.ac.ir/article_200874_4efc4e1b39e55ae041d3585f3429e9c6.pdf
ماهواره و اینترنت و هویت دینی دانش آموزان
نقش ماهواره در هویت دینی افراد
ارتباط متقابل صدا و سیما و فناوریهای نوین
per
دانشگاه جامع امام حسین علیه السلام
پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی
2251-6972
2645-5196
2014-08-23
22
23
200875
تبیین مبانی ارزش شناسی سند ملی آموزش و پرورش در رویارویی با بحران اخلاقی
مریم بناهان
banahan@alzahra.ac.ir
1
الزهرا (س)
طرح پژوهشی سند ملی آموزش و پرورش اولین اقدام در جهت تدوین نظاممند فلسفه تربیت در جمهوری اسلامی ایران است که در این مقاله بخش مبانی ارزش شناختی آن در جهت سنجش میزان واقعنگری و توانایی آن برای رویارویی با چالشهای جهانی همچون بحران اخلاقی، مورد نظر قرار گرفته است. تبیین نسبیت گرایی اخلاقی به عنوان یکی از مبانی ارزش شناختی موجد بحران اخلاقی و سنجش توانایی سند ملی آموزش و پرورش به عنوان نمونۀ مدونی از فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی در رویارویی با چالشهایی این چنین محور اساسی بحث است که با روش تبیینی ـ تحلیلی انجام شده است. حاصل بحث بیانگر این است که چون مبانی ارزش شناختی سند ملی آموزش و پرورش ناظر بر غایت تعالی روحی و معنوی و تکوین کمال وجودی انسان و تحقق حیات طیبه است، توان لازم را برای پیشگیری و اصلاح پارهای از اوضاع مخاطره انگیز اخلاقی و ارزشی داراست؛ هرچند توان پیشگیرانه سند ملی آموزش و پرورش در حوزه مخاطرات اخلاقی بیش از توان اصلاحگرایانه آن است.
https://iej.ihu.ac.ir/article_200875_a4f3a8f23427d6a81063055295458498.pdf
فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی و نسبیت گرایی
بحران اخلاقی و جمهوری اسلامی