2024-03-29T12:56:10Z
https://iej.ihu.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=2200164
پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی
2251-6972
2251-6972
1392
21
19
واکاوی امکان تأسیس فلسفۀ تعلیم و تربیت اسلامی بر مبنای حکمت متعالیه
سعید
بهشتی
میتوان با دو رویکرد به مفهوم فلسفۀ تعلیم و تربیت اسلامی نگریست: «فلسفه» در حالت مضاف به تعلیم و تربیت اسلامی و فلسفۀ تعلیم و تربیت در حالت اتصاف به وصف «اسلامی». مدافعان رویکرد نخست با توجه به سه ملاک الف. تلقی محتوایی ب. تلقی روشی ـ ساختاری ج. تلقی ترکیبی به سه گروه قابل تقسیم هستند. رویکرد برگزیده نگارنده، رویکرد نخست با نگاه ترکیبی است. در این رویکرد، دو روش پژوهشیِ «استطباقی» و «استنتاجی» به کارگرفته میشود. با توجه به ویژگیهای متمایزکنندۀ حکمت متعالیه از دیگر نظامهای فلسفۀ اسلامی، نگارنده در پروژه پژوهشی خود، نظریهپردازی در فلسفۀ تعلیم و تربیت اسلامی بر مبنای حکمت متعالیه (یا حکمت متعالیۀ تعلیم و تربیت) را در اولویت قرار داده است. در مقالة پیشرو، موضوع «امکان وقوعی» این نظریه از دو دیدگاه به بحث گذاشته است: 1ـ تحقق شالودۀ فلسفی ساختمان این دانش در دورههای زمانی گذشته 2ـ تحقق نسبی لوازم روششناختی این دانش در جهان غرب.
فلسفۀ تعلیم و تربیت اسلامی
حکمت متعالیه در نگاهی جدید
امکان و تأسیس فلسفة تعلیم و تربیت اسلامی
2014
06
29
https://iej.ihu.ac.ir/article_200846_9fbf7f4a101cc10b471f0cff8316dd65.pdf
پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی
2251-6972
2251-6972
1392
21
19
آزاد اندیشی در تعلیم و تربیت اسلامی از دیدگاه شهید مطهری
زهرا
فتحی
این پژوهش به منظور بررسی دیدگاه شهید مطهری در زمینه "آزاداندیشی در تعلیم و تربیت اسلامی" صورت گرفته است. نوع تحقیق، بنیادی و روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی است. روش جمعآوری اطلاعات اسنادی (کتابخانهای) است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش کیفی استفاده شده است. تعقّل، نبود مانع در جلوی تفکر، تعبّدی و تقلیدی عمل نکردن از عوامل اساسی مفهوم آزاداندیشی است. عوامل زمینهساز آزاداندیشی دینی را می توان در عوامل بیرونی از قبیل بنیانهای منطقی دینی و نبود حاکمیت مستبدانه جستجو کرد و یا در درون انسان عواملی از قبیل تربیت ربّانی، تقوا و زهدورزی را پرورش داد. متناسب با عواملی که بیان میشود، روشهای پرورش آزاداندیشی دینی را نیز میتوان به دو دسته "برون تربیتی" از قبیل جدال احسنِ، تذکر، رفق و مدارا در تبیین مسائل دینی، تسامح دینی، هدایت افکار و "خود تربیتی" از قبیل جستجوگری، برخوردی استدلالی با جهان، تزکیه نفس، عادت به تفکر تقسیم کرد.
آزادی در اندیشه دینی
آزاداندیشی دینی
تربیت از دیدگاه شهید مطهری
تربیت اسلامی و اندیشه های استاد مطهری
2014
06
29
https://iej.ihu.ac.ir/article_200847_757440ae111ecf1f3a9084436302186c.pdf
پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی
2251-6972
2251-6972
1392
21
19
نمازآموزی به فرزندان در فقه تربیتی اسلام
علیرضا
اعرافی
سید نقی
موسوی
این نوشتار درصدد است با روش استنادی و تحلیلی (با تأکید بر روششناسی استنباطی و فقهی) میزان و نوع مسئولیت و وظیفه والدین در «نمازآموزی به فرزندان» را بررسی، و نوع وظیفه والدین از حیث وجوب و استحباب، زمان، زمینهها و روشهای آموزش نماز را بر اساس دلائل شرعی تعیین کند. بر اساس بررسیها، تربیت عبادی فرزندان در عباداتِ واجب بر والدین واجب است و آموزش عبادات مستحب و تثبیت آنها در شخصیت فرزندان بر والدین مستحب است و مسئولیتِ نمازآموزی به فرزندان از دوران پیش از بلوغ فرزندان آغاز میشود. این وظیفه به نحوِ واجبِ توصلی و کفایی است.
فرزندپروری و نمازآموزی
تربیت عبادی فرزندان
فقه تربیتی در اسلام
وظایف تربیتی والدین
2014
06
29
https://iej.ihu.ac.ir/article_200848_2b69cf6d8a7efd24183a4d44cb3a2858.pdf
پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی
2251-6972
2251-6972
1392
21
19
بررسی شاخصهای تربیت دینی در برنامه های درسی دوره های فرماندهان و مدیران
هاشم
ندایی
حسن
بختیاری
جعفر
محمدی
این تحقیق، که با هدف تعیین میزان انطباق برنامههای درسی فرماندهان و مدیران با شاخصهای تربیت دینی انجام شده است از نظر هدف، کاربردی و از نظر نوع گردآوری دادهها، توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق شامل فراگیران، دانش آموختگان، استادان، مدیران و کارشناسان آموزشی دورههای فرماندهی و مدیریت است. با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه تحقیق 150 نفر تعیین شد. ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه محقق ساخته با 51 سؤال بودکه روایی آن با استفاده از روش اعتبار محتوا و پایایی آن با محاسبه آلفای کرونباخ (951/0) تعیین شد. ابتدا کل اعضای جامعه آماری به دو گروه دانشجویان ـ دانش آموختگان و استادان ـ مدیران ـ کارشناسان تقسیم، و به نسبت، سهم نمونه هر گروه تعیین گردید. برای توصیف دادهها از شاخصهای مرکزی و پراکندگی و برای تحلیلهای آماری از آزمونهای فریدمن و کروسکال والیس استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد: شاخصهای بصیرت و ولایتمداری بیش از سایر شاخصها در برنامههای درسی دورههای فرماندهان و مدیران مورد توجه قرار گرفته؛ بنابراین جهتگیری عمده برنامههای درسی دورههای فرماندهان و مدیران سپاه مبتنی بر افزایش بصیرت و ولایتمداری است.
شاخصهای تربیت دینی فرماندهان
برنامه های درسی دینی در سپاه
تربیت دینی فرماندهان سپاه
2014
06
29
https://iej.ihu.ac.ir/article_200849_1ac99b83a775ab29ea7cf4c2bca223a5.pdf
پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی
2251-6972
2251-6972
1392
21
19
پیش بینی و تبیین رابطه بین عوامل دینداری با راهبردهای نوین یاددهی ـ یادگیری
حسنعلی
بختیار نصرآبادی
رضا علی
نوروزی
کمال
نصرتی هشی
امین
چراغیان رادی
زینب
امیری
هدف این پژوهش، ارتباط عوامل دینی با روشهای نوین یاددهی ـ یادگیری و میزان اثرگذاری این روشها بر عوامل تدین است. به منظور بررسی ارتباط راهبردهای یاددهی با عوامل دینی از شیوه تحقیقات "توصیفی" از نوع "همبستگی" استفاده شد. جامعه پژوهش شامل دانش آموزان دبیرستانهای شهر اصفهان است که در سال تحصیلی ۹۱-۹۰ مطابق آمار آموزش و پرورش در حد 140250 نفر بودهاند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشهای 245 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. جمع آوری اطلاعات با پرسشنامه محقق ساخته با پایایی 86/0 و روایی مورد تأیید استادان و کارشناسان انجام، و به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار Spss16 استفاده شد. بررسی رگرسیون و آماره های استنباطی نشان داد که پیشبینی عوامل از طریق راهبردهای یاددهی، امکانپذیر است به این صورت که راهبردهای اجتماعی برای عامل اعتقادی و راهبردهای فردی و پردازشی در الزام درونی و اجرای رفتار دینی بهتر جواب میدهد و سه راهبرد فردی، اجتماعی و پردازشی به طور هماهنگ در الزام عملی مؤثرتر است. البته عوامل خانوادگی و نهادهای اجتماعی به عنوان عوامل زمینه ساز، عمل می کند و می تواند در بهکارگیری و اثربخشی راهبردها در اجرای رفتار دینی، کارساز باشد.
عوامل دینی
روشهای نوین یاددهی ـ یادگیری
تجربه درونی
الزام درونی
2014
06
29
https://iej.ihu.ac.ir/article_200850_8a87aa475b6a9ff0c75d3433a1a96dae.pdf
پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی
2251-6972
2251-6972
1392
21
19
طرح نظری برنامه درسی بر اساس دیدگاه معرفت شناسی اشراق سهروردی
سید حسن
هاشمی
سید ابراهیم
میرشاه جعفری
این مقاله با اقتباس از دیدگاه معرفتشناسی فلسفه اشراق سهروردی با روش تحلیل فلسفی و با رویکردی استنباطی، ضمن پرداختن به بعد معرفتشناختی اشراقی و تشریح ویژگیهای آن، یعنی دانش معرفتشناختی، دانش ذوقی و ضرورت تمسک به انسان کامل، و با الگوبرداری از نظریههای برنامه درسی، برنامه درسی اشراقی در چهار گام 1) اهداف 2) معلم (روش تدریس) و متعلم 3) محتوا 4) ارزشیابی تبیین میشود. نتایج حکایت دارد که برنامه درسی اشراقی از رویکردی دانشآموز محور برخوردار است و هدفگذاری را بر مبنای علایق و نیازهای وی در کسب معرفت حصولی (اهداف واسطهای) بهمنظور تحقق معرفت حضوری (هدف غایی) قرار میدهد (گام اول). معلم با این دید که تحقق هدف غایی مستلزم تلاش خود دانشآموز است، روش تدریس را در تعامل با وی قرار میدهد (گام دوم). محتوا را گزینش و اجرا میکند (گام سوم) و در نهایت چون یادگیری، تحت تأثیر تلاش دانشآموز است، روح حاکم بر ارزشیابی فراگیر را مسئول مستقیم پیروزیها و شکستهای خود قلمداد میکند و شیوه ارزشیابی را در خود سنجی دانش آموز قلمداد میکند (گام چهارم).
اشراق
معرفتشناسی
برنامه درسی
سهروردی
2014
06
29
https://iej.ihu.ac.ir/article_200851_35a6896374ff8df36900f748621857f0.pdf