Jurisprudential Requirements in Habit-Based Education: An Intellectual Analysis on Imam Ali's View

Document Type : Original Article

Authors

1 Associate Professor, Department of Jurisprudence and Islamic Law, Imam Sadiq University.

2 Corresponding Author, Ph.D. Candidate, Department of Islamic Studies and Educational Management, Imam Sadiq University.

Abstract

The concept of habit is one of the topics considered by experts in education. In this process, through practice and repetition of an action, the difficulty of doing it gradually becomes easier and becomes part of the human mood. The aim of the present study is to identify the jurisprudential requirements of habit-based education from the perspective of Imam Ali. What is meant by jurisprudential requirements are the cases that are mentioned in the five rulings in addition to the permissible ones and include the obligatory, mustahab, haram and makrooh. For this purpose, the statements related to the concept of habit were selected from the words of Amir al-mu'minin (as) based on the method of purposeful sampling and then the required requirements were extracted and analyzed with the help of intellectual method. Findings include: adherence to rights management, control of tendency, tendency to react negatively to adverse habits, bedrock in voluntary rethinking, patience in habit replacement, emotional acceptance, purposeful austerity, avoidance of change in fundamental nature, precedence Virtue deconstruction on virtue-creation, protection of desirable habits. Examination of the findings shows that some of these requirements are "fundamental" and some are "implicit." The basic requirements themselves are given to the obligor, the instructor are classified in three categories: "precedent", "process" and "posterior".

Keywords


ابن منظور، محمد بن مکرم. (1414ق). لسان العرب. بیروت: دار صادر.
ارسطو. (1381). اخلاق نیکوماخس. ترجمه ابوالقاسم پورحسینی. ج1. تهران: نشر دانشگاه تهران.
اسدعلیزاده، اکبر. (1393). «تجسم اعمال و ملکات نفس از نگاه عرفا». عرفان اسلامی. 11(41). 109-130.
اعرافی، علیرضا. (1395). «تأثیرات فقه بر نظام تربیتی». راهبرد فرهنگ. 9 (36). 113-131.
امیری، علی­نقی. (1388). «مدیریت اسلامی، رویکرد فقهی- اجتهادی». روش­شناسی علوم انسانی. 15(58).111-127.
آمدی، عبدالواحد.(1378). غررالحکم و دررالکلم. ترجمه هاشم رسولی محلاتی. ج1و2. تهران: فرهنگ اسلامی.
باقری، خسرو. (1385). نگاهی دوباره به تربیت اسلامی. ج1. تهران: انتشارات مدرسه.
حسنی، حمیدرضا. علی‌پور، مهدی. (1386). «روش‌شناسی اجتهاد و اعتبارسنجی معرفتی آن». روش‌شناسی علوم انسانی. 13(50). 9-42.
حقیقت، شهربانو. مزیدی، محمد. (1392). «بررسی و ارزیابی زمین فلسفی و روش­های آموزشی چهار رویکرد تربیت اخلاقی معاصر». اندیشه دینی. 8(26). 105-134.
خراسانی (آخوند)، محمدکاظم. (بی­تا). کفایة الأصول. ج1. قم: مؤسسه آل­البیت علیهم­السلام لإحیاء التراث.
خمینی و سایر مراجع. (بی­تا). رساله توضیح المسائل (مراجع). گردآورندگان: احسان اصولی و محمدحسن  بنی‌هاشمی خمینی. ج 1. قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه، دفتر انتشارات اسلامی.
خمینی، روح­الله. (1382). شرح حدیث جنود عقل و جهل. قم: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى.
داوودی، محمد. (1385). «رویکردها و پرسش­های بنیادین در تربیت اخلاقی». انجمن معارف اسلامی ایران. 2 (2). 153-175.
دیویی، جان. (1334). اخلاق و شخصیت. ترجمه مشفق همدانی. بی­جا: نشر صفی علیشاه.
راغب اصفهانى، حسین بن محمد. (1412­ق‏). مفردات الفاظ القرآن‏. تحقیق: صفوان عدنان داوودى‏. بیروت‏: دارالقلم.
رفیعی، بهروز. کاویانی. محمد. (1398). «بررسی تطبیقی انگاره مربیان مسلمان و مربیان غربی درباره عادت و تربیت و نسبت میان آن‌ها: از مفهوم تا کاربرد». پژوهش در مسائل تعلیم‌وتربیت اسلامی. 27 (45). 71-91.
روسو، ژان ژاک. (1390). امیل. ترجمه غلامحسین زیرک زاده. تهران، نشر ناهید.
سجادیه، نرگس. سورانی، سمیه. (1396). «نگاهی تطبیقی به اندیشه افلاطون و ارسطو درباره عادت: چالشی بر سر مفهوم و کاربرد». علوم تربیتی. 6 (2). 25-48.
سید رضی، محمد. (1368). نهج­البلاغه. ترجمه محمد دشتی. قم: نشر شهاب‌الدین.
شریعتمداری، علی. (1386). اصول و فلسفه تعلیم‌وتربیت. تهران: نشر امیرکبیر.
شمس‌الدین آملی، محمد. (1381). نفائس الفنون فی عرائس العیون. محقق: ابوالحسن شعرانی. ج1. تهران:اسلامیه.
صادق زاده قمصری، علیرضا. نوروزی، لیلا. (1398). «حدود استفاده از «عادت» در تربیت اخلاقی در رویکردهای معاصر منتخب و نقد آن‌ها بر اساس نظریۀ انسان عامل». پژوهش‌های تعلیم‌وتربیت اسلامی. 8 (1). 104-143.
صدر، محمدباقر. (1406ق). دروس فی علم الأصول. ج2. بیروت: دار الکتاب اللبنانی.
طاووسی، فرزانه. (1393). بررسی مسئله عادت در تعلیم‌وتربیت بر اساس نظریه انسان عامل. پایان­نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شاهد. دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
طوسی، نصیرالدین (محمد). (1413ق). اخلاق ناصری. تهران: انتشارات علمیه اسلامیه‌.
عاملی، زین­الدین (شهید ثانی). (1422ق). روض­­الجنان فی شرح إرشاد­­الأذهان. ج1. بی­جا:مکتب الاعلام الاسلامی.
عاملی، زین­الدین (شهید ثانی). (بی­تا). تمهید القواعد. ج1. بی­جا: مکتب الاعلام الاسلامی.
عروسى حویزى، عبد على بن جمعه. (1415ق‏). تفسیر نور الثقلین. ج 3. قم: نشر اسماعیلیان‏.
عسگری، رضا. (1394). «ماهیت حکم وضعی و تفاوت آن با حکم تکلیفی ازمنظر اصولیون شیعه». رسایل مجله علمى دانش‌پژوهان مرکز آموزش­هاى تخصصى فقه. 4. 27-42.
غزالی، ابو حامد محمد. (1368). کیمیای سعادت. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
غزالی، ابو حامد محمد. (1374). احیاء علوم الدین. ترجمه مویدالدین محمد خوارزمی. به کوشش حسین خدیو جم. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
فیض کاشانى، محسن‏. (1415 ق‏). تفسیر الصافى. ج3. تهران: نشر الصدر.
قافی، حسین. شریعتی، سعید. (1393). اصول فقه کاربردی. ج1. تهران: سمت.
کاظمی خراسانی، محمدعلی. (بی­تا). فوائد الاصول. ج­1. قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
کریمی، عبدالعظیم. (1396). تربیت چه چیز نیست؟ تهران: منادی تربیت.
گال، مردیت. بورگ، والتر. گالف جویس.(1384). روش‌های تحقیق کمی و کیفی در علوم تربیتی و روانشناسی. ترجمه جمعی از مترجمین به اهتمام احمدرضا نصر. ج1. تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
مجلسی، محمدباقر. (1403 ق). بحارالانوار. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
محمدی، محمدجعفر. (1395). تحلیل تطبیقی عادت در قرآن و روانشناسی با تاکید بر مبانی و روش­ها. پایان­نامه دکتری. قم: دانشگاه قرآن و حدیث.
مصطفوی، حسن. (1395 ق). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. ج 2و3و8. تهران: مرکز نشر الکتاب.
مطهری. مرتضی. (1386). تعلیم‌وتربیت در اسلام. تهران: نشر صدرا.
مطهری، مرتضی. (1361). عدل الهی. قم: انتشارات اسلامی.
مظفر، محمدرضا. (1373). اصول الفقه. ج1و2. قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
مکارم شیرازی، ناصر. (1386). پیام امیرالمؤمنین. تهیه جمعى از فضلا. ج9. تهران: دار الکتب الاسلامیه‌.
مکارم شیرازى، ناصر. (1374). تفسیر نمونه‏. ج 9. تهران: دار الکتب الإسلامیه.
منطقی، محسن. (1397). «کاوشی در روش اجتهادی و کاربست آن در مدیریت اسلامی».  چشم­انداز مدیریت دولتی. 9 (35). 139-157.
مؤسسه دائرة‌المعارف فقه اسلامى زیر نظر محمود هاشمی شاهرودی. (1387). فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل‌بیت علیهم السّلام. ج5. قم: نشر مؤسسه دائرة‌المعارف فقه اسلامى.
نراقی، مهدی. (1388). ترجمه متن کامل جامه السعادات. ترجمه کریم فیضی. قم: نشر قائم آل محمد(عج).
نقیب­زاده، میرعبدالحسین. (1386). نگاهی به فلسفه آموزش‌وپرورش. تهران: نشر طهوری.
نیلی احمدآبادی، محمدرضا. (1379). «روش تربیتی عادت از دیدگاه امام علی (علیه­السلام) و دانشمندان». تربیت اسلامی. 4. 341-350.
Breese. James. (2012). Freedom and Choice in Education. Routledge Publication.
Jacob Schem, Alexander. (1881). The Dictionary of Education and Instruction: a Reference Book and Manual on the Theory and Practice of Teaching. Edition by Henry Kiddle, Alexander Jacob Schem. Compiled by William Harold Payne. E. Steiger & Company Publication. Original from Harvard University.
Locke, John. (1779) Digitized (2007). Some Thoughts Concerning Education. J. and R. Tonson Publication (Original from Oxford University).
Locke, John. (1968). The Educational Writings of John Locke: A Critical Edition. CUP Archive Publication.
Musolf, Gil Richard. (2003). Structure and Agency in Everyday Life: An Introduction to Social Psychology. Rowman & Littlefield Publication.
Radestock, Paul. (1886). Habit and Its Importance in Education: An Essay in Pedagogical. D.C. Heath & Company Publication. Original from University of Minnesota.
Sturt, Mary. Oakden, E. C. (1999). Volume 29 of International library of psychology: Developmental psychology. Psychology Press Publication.
Ward, lee. (2010). John Locke and Modern Life. Cambridge University Press Publication.
Volume 30, Issue 54
Spring Quarterly
April 2022
Pages 35-69
  • Receive Date: 29 May 2020
  • Revise Date: 10 May 2022
  • Accept Date: 02 November 2020
  • Publish Date: 21 April 2022