signs for training a ruler in the thought of the Abu Nasr al-Farabi

Document Type : Original Article

Authors

1 Doctoral student of political thought of Imam Sadiq University (peace be upon him), researcher ofImam Hossein University (peace be upon him), Tehran, Iran.

2 Ph.D. in political thought of Imam Sadiq University (peace be upon him), researcher of Imam Hossein University (peace be upon him), Tehran, Iran.

Abstract

تأکیدات فراوان نسبت‌ به زمامداری و نقش زمامداران در سعادت جامعه، چه در منابع دینی و چه در اندیشه های رهبران جمهوری اسلامی، نشان از ضرورت تدوین برنامه ای جامع برای تربیت زمامداران دارد که تدوین آن علاوه بر نیاز به مبانی مبتنی بر قرآن و سیره معصومین (علیهم‌السلام)، به استفاده از اندیشه‌های متفکران مسلمانی که در راستای کاربست مبانی اسلامی در اندیشه خود تلاش نموده‌اند؛ نیز محتاج است. در این میان اندیشه های فارابی به عنوان مؤسس فلسفه اسلامی حائز اهمیت ویژه ای است به خصوص آنکه زمامدار و تربیت وی، به تبعیت از افلاطون، دغدغه اصلی فارابی نیز بوده است. بر این اساس تلاش این پژوهش بر این خواهد بود که با استفاده از آثار و تالیفات فارابی مروری بر اندیشه‌های او دررابطه‌با تربیت زمامدار داشته باشد و به عبارت دقیقتر این پژوهش به دنبال پاسخی برای این سؤال است که «اندیشه فارابی چه دلالت هایی برای تربیت زمامداران دارد؟» این پژوهش برای پاسخ به این سوال با استفاده از روئش دلالت پژوهی به استخراج و تحلیل سهم یاری ها و سپس دلالت های مرتبط با تربیت زمامداران از اندیشه فارابی پرداخته و در نهایت تلاش کرده است این دلالت ها را در قالب یک نمودار مفهومی ارائه نماید.

Keywords


Article Title [العربیة]

دلالات تربیۀ القادة فی فکر الحکیم أبو نصر الفارابی

Abstract [العربیة]

إن الترکیز الکبیر على القیادة و دور القادة فی سعادة المجتمع، سواء فی المصادر الدینیۀ أو فی أفکار قادة
الجمهوریۀ الإسلامیۀ، یظهر ضرورة تدوین برنامج شامل لتدریب القادة، الذی تدوینها – بالاضافۀ الی الحاجۀ
بالاسس المبتنئۀ علی القرآن و سیرة المعصومین (علیهم السلام)-یحتاج الی أفکار المفکرین المسلمین الذین حاولوا
تطبیق المبادئ الإسلامیۀ فی فکرهم. و من بین هذه الأفکار، فإن أفکار الفارابی کمؤسس للفلسفۀ الإسلامیۀ لها
أهمیۀ خاصۀ، خاصۀ و أن القائد و تربیتۀ، تبعا لأفلاطون، کانا الاهتمامین الرئیسیین للفارابی. و لذلک فإن جهد هذا
البحث سوف یکون-مع الاستعانۀ بتراث و مؤلفات الفارابی- بصدد الحصول على لمحۀ عامۀ عن أفکاره فیما یتعلق
بتعلیم القادة، و بتعبیر أدق، یسعى هذا البحث إلى إجابۀ سؤال: "ما هی المضامین التی یحملها فکر الفارابی لتعلیم
القادة؟" و للإجابۀ على هذا السؤال قام هذا البحث، باستخدام منهج البحث الدلالی، باستخراج و تحلیل المساهمات
ثم الدلالات المتعلقۀ بتعلیم القادة من افکار الفارابی، و فی النهایۀ حاول عرض هذه الدلالات فی شکل رسم بیانی
مفاهیمی

Keywords [العربیة]

  • التربیۀ
  • تربیۀ القائد
  • العامل
  • الفارابی
  • دراسۀ الدلالۀ

Smiley face

قرآن کریم
ابن شعبه، حسن بن علی (1382)، تحف العقول، ترجمه: صادق حسن‌زاده. قم: آل علی (علیه‌السلام).
اکبریان، رضا (1386)، مقایسه میان نظر ملاصدرا و فارابی درباره «رئیس اول مدینه»، خردنامه صدرا، شماره 47.
ایمانی، محسن؛ صدیقه، سروش (1388)، نظریه ابداعی فارابی در تربیت سیاسی و اهمیت آن در عصر حاضر، روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران، شماره 1.
بابازاده جودی، امیرسعید؛ پولادی، کمال؛ دیلم صالحی، بهروز (1397)، زمامدار آرمانی در اندیشه سیاسی فارابی، سیاست متعالیه، شماره 97.
باقری، خسرو (1390). نگاهی دوباره به تربیت اسلامی. تهران: مؤسسه فرهنگی مدرسه برهان.
بحرانی، مرتضی (1395)، سلسله مراتب استخدام و استعباد در مدینه (در فلسفه سیاسی فارابی)، پژوهش نامه علوم سیاسی، شماره 42.
بحرانی، مرتضی؛ شکوری، ابوالفضل (1387)، بررسی زبانی نسبت دوستی و ریاست در اندیشة سیاسی فارابی، تحقیقات فرهنگی ایران، شماره 4.
جوان پور هروی، عزیز؛ اکبری بیرق، حسن (1389)، مطالعه تطبیقی نظریه ولایت‌فقیه و اندیشه سیاسی فارابی، مطالعات انقلاب اسلامی، شماره 21.
حسینی، محمد‌حسین (1388)، جلوة نبوت، امامت و ولایت‌فقیه در رؤسای مدینه فاضله فارابی، ماهنامه معرفت،‌ شماره 145.
دانایی فرد، حسن (1395)، روش‌شناسی مطالعات دلالت پژوهی در علوم اجتماعی و انسانی: بنیان‌ها، تعاریف، اهمیت، رویکردها و مراحل اجرا، فصلنامه روش‌شناسی علوم انسانی، شماره 86.
رهبر معظم انقلاب، بیانات در تاریخ ۱۴/۰۷/۱۳۷۹.
رهبر معظم انقلاب، بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی.
زاید، سعید (2001)، الفارابی، قاهره: دارالمعارف.
شریف الرضی، محمد بن حسین (1379)، نهجالبلاغه، ترجمه: محمد دشتی. قم: مشهور.
صادق‌لی، فاطمه؛ رویانی، وحید (1399)، مقایسه ویژگی‌های شاه در شاهنامه فردوسی با رئیس مدینه فاضله فارابی، کهن نامه ادب پارسی، شماره 2.
غالب، مصطفی (1995)، الفارابی، بیروت: دار و مکتبه الهلال.
فارابی، ابونصر (1361)، اندیشههای اهل مدینه فاضله، ترجمه: سید جعفر سجادی. تهران: طهوری.
فارابی، ابونصر (1364)، فصول منتزعه، تهران: مکتبه‌الزهراء (س).
فارابی، ابونصر (1427 ق)، الحروف، بیروت: دارالکتب العلمیه.
فارابی، ابونصر (1995 م)، تحصیل السعاده، بیروت: مکتبه الهلال.
فارابی، ابونصر (1996 م)، السیاسه المدنیه، بیروت: مکتبه الهلال.
فدایی، روح الله؛ اکبریان، رضا (1398)، مقایسه ویژگی‌های شاه در شاهنامه فردوسی با رئیس مدینه فاضله فارابی، آیینه معرفت، شماره 59.
گروه نویسندگان زیر نظر آیت الله مصباح (1394). فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی. تهران: مدرسه برهان.
مجیدی، حسن (1392)، سعادت در اندیشه فارابی و توماس آکوییناس، دوفصلنامه دانش سیاسی، شماره دوم، صص 95-114.
مصطفوی، حسن (1368). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
میرزا محمدی، محمدحسن (1383)، بررسی مقایسه‌ای اندیشه‌های فلسفی افلاطون و فارابی، نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تبریز، شماره 47.
نوئی، ابراهیم (1386)، روایت سینوی نظریه سعادت در مقایسه با دیگر روایت‌ها، فصلنامه اخلاق. شماره 9 و 10، صص 174-203.
Galston, Miriam (2014), Politics and Excellence: The Political Philosophy of Alfarabi, New Jersey: Princeton University Press.
Volume 31, Issue 59 - Serial Number 59
Summer 2023
September 2023
Pages 205-240
  • Receive Date: 26 December 2021
  • Revise Date: 13 March 2022
  • Accept Date: 23 August 2023
  • Publish Date: 20 September 2023