هدف این مقاله ارائه الگویی برای تربیت سیاسی و اجتماعی متناسب با وضعیت کشور است. در این راستا سؤال اصلی پژوهش این است که در ادبیات نظری ساحت تربیت سیاسی ـ اجتماعی، مهمترین الگوها و رویکردهای نظری کدام است؟ و الگوی نظری مناسب برای تربیت سیاسی ـ اجتماعی نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی چیست. روش تحقیق، تحلیل کیفی (غیر تجربی) است. در این زمینه شانزده الگوی نظری از جمله رویکرد آموزش مستقیم سیاسی مدنی، رویکرد مدارس دموکراتیک، رویکرد آسیب شناسی اجتماعی، رویکرد قانون ـ محور، رویکرد نظامدار، الگوی فردگرایانه و لیبرالی، الگوی جمهورگرایانه و نولیبرالی، الگوی فمینیستی، الگوی شهروند جهانی، الگوی شهروند زیست بومی، رویکرد انتقال فرهنگی، رویکرد شهروندی دموکراتیک و رویکرد تغییر اجتماعی شناسایی شد که کلا در دو رویکرد جامع "محافظه کار" و "پیشرفتگرا" قابل تقسیم است. در این میان رویکرد "تربیت شهروندی فضیلتگرای ارتباطی" به عنوان رویکرد پیشنهادی برای تربیت سیاسی اجتماعی جمهوری اسلامی معرفی شده است. انتخاب تعبیر شهروندی در این رویکرد به لحاظ اهمیت کلیدی آن در مباحث مربوط به تربیت سیاسی و اجتماعی است.
آشتیانی، ملیحه (1383). بررسی روش‌های مناسب لحاظ کردن ارزش‌های شهروندی با توجه به موازین دینی در برنامه درسی. تهران: سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش.
باقری، خسرو (1384). نگاهی دوباره به تربیت اسلامی. ج 2. تهران: انتشارات مدرسه.
حائری شیرازی، محی الدین (1370). بحثی در مورد جامعه شناسی اسلامی. شیراز: انتشارات دانشگاه شیراز.
رالز، جان (۱۳۸۵). عدالت به‌مثابه انصاف: یک بازگویی. ترجمه عرفان ثابتی. چ دوم. تهران: ققنوس.
علیین، حمید (1385). تربیت سیاسی از دیدگاه امام علی (ع). پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شاهد.
فتحی واجارگاه، کورش (1384). بررسی ویژگیهای انسان مطلوب نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران در افق بیست ساله، وزارت آموزش و پرورش. تهران: دبیر خانه طرح تدوین سند ملی آموزش و پرورش.
فراستخواه، مانوئل (1377). نقش شرقیان در دنیای کنونی: در دین و جامعه. تهران: شرکت سهامی انتشار.
مرزوقی، رحمت‌الله (1379). تربیت سیاسی در آموزش و پرورش جمهوری اسلامی. رساله دکتری. دانشگاه تربیت مدرس.
معافی، محمود (1385). بررسی وضعیت موجود تربیت سیاسی، اجتماعی دانش‌آموزان در سطوح مختلف تحصیلی. تهران: مؤسسه پژوهش و نوآوری‌های برنامه ریزی آموزشی.
میلر ،جی ،پی (1379). نظریه‌های برنامه درسی. ترجمه محمود مهر محمدی. تهران: انتشارات سمت.
نجفی، موسی (1379). مراتب ظهور فلسفه سیاست در تمدن اسلامی. پایان‌نامه دکترای علوم سیاسی. پژوهشگاه انسانی و مطالعات فرهنگی.
قلتاش، عباس (1391). مبانی اجتماعی و سیاسی تعلیم و تربیت: بررسی تطبیقی رویکردها و دیدگاه‌های تربیت شهروندی. پژوهشنامه مبانی تعلیم و تربیت. س 2. ش 1.
گوتک، جرالد. ال (1380). مکاتب فلسفی و آراء تربیتی. ترجمه محمد جعفر پاک سرشت. تهران: سمت.
فیروزی، محمد رضا (1382). زیر ساخت‌های تربیتی جامعه مدنی. پایان نامه دکتری. دانشگاه تربیت معلم.
Held, David (1995). Cosmopolitanism: an agenda for a new world order. Cambridge, UK Malden, Massachusetts: Polity Press
Holden, C. and Clough, (eds) (2002) Children as Citizens: Education for Participation. London: Jessica Kingsley Publishers
Kennedy,K.(1999)”Citizenship education and modern state.London.The Falmer press.
Kerr,D.(1999)”citizenship education:an international comparison. www.inca.org.uk
Konel,e.(1971)”Study about development of political development in adolescent and young man from the understanding key political concept like society”Law and Individual Right.
Lee,W.o.(1999)”Qualities of citizenship for the new century. Unesco-ACEID. Bangkok.Thailand.
Marshall,T.H.(1998)”Citizenship and social.T.Bottmore, London,Plato press.
Moore.J.(etal).(1985) “The child political world.” NewYork . Praeger.
Mosher,R.(1991) “moral education.”Journal of Education Ledership 38 .(2)
Newmann,F.M.(1987)”higer order thinking in high school social studies.Madison,University of Wisconsin.
Nozich,R.(1987)”Anarchy, state and utopia.”Basic Books Publishers.
Parker,S.(1987)”Teacher mediation in school studies.” Journal of Theory and Reaserch in Social Education.52(3)
Putra and Sheveel .(1999)”Civic education in 24 countries of the world:Humbult university
Shelly,G.(1998)”Perception of the characterisics of good citizenship by public school teachers,”Seattle Pacific University.
Soysal , y. (1994)” Limits of citizenship” Chicago ,Il: university of chicago press
Van Steenbergen,B.(1994)”Toward a global ecological citizenship”London.Sage.
Voke,Heather,m.(2002)”Democracy,public deliberation and civic education for democratic change and participation the deliberative public.”Indiana university press
فرمهینی فراهانی, محسن. (1395). الگوی تربیت شهروندی فضیلت گرای ارتباطی: الگویی برای تربیت سیاسی و اجتماعی. پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی, 24(31), 67-90.
MLA
محسن فرمهینی فراهانی. "الگوی تربیت شهروندی فضیلت گرای ارتباطی: الگویی برای تربیت سیاسی و اجتماعی", پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی, 24, 31, 1395, 67-90.
HARVARD
فرمهینی فراهانی, محسن. (1395). 'الگوی تربیت شهروندی فضیلت گرای ارتباطی: الگویی برای تربیت سیاسی و اجتماعی', پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی, 24(31), pp. 67-90.
VANCOUVER
فرمهینی فراهانی, محسن. الگوی تربیت شهروندی فضیلت گرای ارتباطی: الگویی برای تربیت سیاسی و اجتماعی. پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی, 1395; 24(31): 67-90.
)
