مدرنیسم هنری و نقش تربیتی آن

نویسندگان

1 دانشگاه هنر تهران

2 دانشگاه امام حسین (ع)

چکیده

امروزه یکی از عمده‌ترین گرایش‌های هنری در ایران و جهان، گرایش به هنر مدرن یا مدرنیسم هنری است. لذا نظر به گسترده بودن حضور هنر مدرن در فضای فرهنگی امروز ایران نیاز است که نقش تربیتی هنر مدرن از منظری اسلامی مورد ارزیابی قرار گیرد. در این پژوهش برای تبیین نقش تربیتی هنر مدرن و مدرنیسم هنری، با روشی توصیفی تحلیلی، پیش از هر چیز به بررسی نسبت مدرنیسم هنری با تفکر مدرن و مدرنیته در معنای فلسفی آن پرداخته شده است. با انجام این مهم، روشن می‌شود که به رغم ادعای متمایلین به مدرنیسم، هنر مدرن تقابل بنیادینی با تفکر مدرن ندارد و تنها شورش و عصیانی بوده است در برابر عقلانیت جزئی‌نگر مدرن. بنابراین سوبژکتیویتة نفسانی و انانیت استعلاطلب، که در مدرنیته محور اساسی تفکر و عمل است، مبنای اصلی ایجاد اثر در هنر مدرن نیز گشته است. با نگرش به آثار هنر مدرن و افکار هنرمندان و ناقدین مدرنیست، چهار ویژگی : "نفسانی بودن و استعلاطلبی"، "بی‌قاعده بودن"، "پوچ‌گرایی و نیستی‌انگاری" و "عدم برقراری ارتباط با تودة مردم" را از وجوه بارز هنر مدرن دانسته‌ایم. در بخش دیگر این مقاله با مراجعه به منابع اسلامی همچون نهج البلاغه اجمالاْ نشان داده‌ایم که هدف غایی تربیت هنری در اسلام همانا "درک جمال الهی و رسیدن به کمال" است. و نهایتاْ نتیجه گرفته‌ایم که همة چهار ویژگی یادشده با هدف غایی تربیت هنری اسلام در تضاد هستند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

s

چکیده [English]

s

  1. قرآن کریم.
  2. احمدی، بابک (1374). حقیقت و زیبایی. چ هجدهم. تهران: نشر مرکز.
  3. افشار مهاجر، کامران (1384). هنرمند ایرانی و مدرنیسم. تهران: دانشگاه هنر.
  4. ایلزورث، گری (1394). پسا مدرنیسم (از دانشنامه فلسفی استنفورد). ترجمه گلنار نریمانی. تهران: ققنوس.
  5. آراسته، محمد (1381). نقد و نگرش بر فرهنگ اصطلاحات علمی و اجتماعی. انتشارات چابخش.
  6. آشوری، داریوش و دیگران (1375). سنت و مدرنیته، پست مدرن. نشر صراط.
  7. پارسی‌نژاد، ایرج (1380). روشنگران ایران و نقد ادبی. کتاب ماه. س 4. ش 12.
  8. جبارپور، محمد (1393). در تکاپوی بهشت زمینی. تهران: مرکز تحقیقات بسیج دانشگاه امام صادق(ع).
  9. جعفری، محمد تقی (1381). زیبایی و هنر از دیدگاه اسلام. تهران: مؤسسة تدوین و نشر آثار علامه جعفری.
  10. جوادی آملی، عبدالله (1385). سروش هدایت. قم: نشر اسراء.
  11. جوادی آملی، عبدالله (1387). سروش هدایت. چ دوم. قم: نشر اسراء.
  12. دانشنامة ادب فارسی. ج 2.
  13. زرشناس، شهریار (1392). مبانی نظری غرب مدرن. دفتر نشر معارف.
  14. سید حسینی، رضا. مکاتب ادبی. انتشارات نگاه.
  15. غلامی، طاهره (1390). سزان و مرلوپونتی. فصلنامه کیمیای هنر. س اول. ش 6: 51 تا 62.
  16. کانت، ایمانوئل (1379). نقد قوة حکم. ترجمة عبدالکریم رشیدیان. تهران: نشر نی.
  17. کرمی‌یر، هاروی (1390). هنر مدرن و فلسفة مدرن. ترجمه فتاح محمدی. مجلة فارابی. دورة 16. ش 1: 6 تا 21.
  18. کهون، لارنس (1381). از مدرنیسم تا پست‌مدرنیسم. ترجمه عبدالکریم رشیدیان. تهران: نشر نی.
  19. گامبریج، ارنست (1379). تاریخ هنر. ترجمه علی رامین. تهران: نشر نی.
  20. گروه نویسندگان، روایت تفکر، فرهنگ، تمدن از ابتدا تا کنون، سازمان ملی جوانان، 1391.
  21. مصباح یزدی، محمد تقی و دیگران (1393). فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی. مؤسسه فرهنگی مدرسه برهان (انتشارات مدرسه).
  22. موسوی، سید صاحب و دیگران (1390). هنر و تعلیم و تربیت. دارینوش.
  23. Tatarkiewicz, Wladyslaw, History of Aesthetics, First vol, Continuum, 1999