مقایسه تطبیقی سبک‌های فرزندپروری غرب و اسلام براساس حدیث حضرت رسول(ص) در تربیت فرزند

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا دانشگاه پیام‌نور

2 دانشگاه پیام نور گیلان

چکیده

دین مبین اسلام برای تمامی امور انسان به‌خصوص تربیت فرزندان، دستورات دقیق و موشکافانه دارد. ازطرفی، از جمله عوامل مهم و مرتبط در تربیت فرزند، سبک‌های فرزندپروری است که در غرب تحقیقات بسیاری در این زمینه انجام شده است. هدف این تحقیق، مقایسه تطبیقی سبک‌های فرزندپروری غرب و اسلام براساس حدیث حضرت رسول(ص) در تربیت فرزند است. این تحقیق، یک مطالعه تطبیقی است که روش تحقیق آن ازحیث نوع داده، کیفی؛ ازحیث نتیجه، کاربردی و ازحیث هدف، اکتشافی است که به روش جرج اف بردی انجام شد. یافته‌ها نشان داد که بین سبک‌های سهل‌گیرانه، مستبدانه و مسامحه‌کارانهِ نظریه به‌ترتیب با سبک‌های سید، عبد و آزاد در حدیث، ازنظر تعریف، تفسیر و مفهوم، تطابق کامل وجود دارد. این در حالی است که بین سبک مقتدرانه و وزیر، کمی تفاوت مشاهده شد. به‌علاوه، نظریه غربی، سبک مقتدرانه را در همه سنین مناسب می‌داند، درحالی‌که حدیث شریف، هرکدام از این سبک‌ها را مناسب دوره سنی خاصی می‌داند. نتایج، حاکی از آن است که این حدیث، قابلیت مطرح‌شدن به‌عنوان نظریه اسلامی فرزندپروری حضرت محمد(ص) در سطح کشورهای اسلامی و حتی جهان را دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of Western and Islamic Parenting Styles Based on Child Parenting Hadith by the Holy Prophet of Islam (pbuh)

نویسندگان [English]

  • Mohammad Golchin Kohi 1
  • Morteza Rezaei Sufi 2
1 Payam Noor University titigolchin@yahoo.com
2 Associate professor, Payam Noor University
چکیده [English]

The holy religion of Islam has proposed precise and truthful instructions for all human affairs, especially for parenting children. Parenting styles are important issues about which lots of studies have been conducted in the West. The purpose of this research is to compare parenting styles of the West and those of Islam based on a Hadith by the holy prophet (pbuh). This is a comparative qualitative research which brings about applied results and follows an exploration purpose conducted through George F. Brady method. The findings revealed that there is a perfect match between the facilitator, authoritarian and connive styles and the definition, interpretation and concept of the terms Sayyed (master), Abd (servant), and Azad (free) in the Hadith. However, there is a slight difference between the authoritative style and the Vazir (advisor) style. Moreover, the Western theory considers the authoritative style suitable for all ages, while the Hadith considers each of these styles proper for a certain age. The results indicate that this Hadith is potentially appropriate to be introduced as the Islamic style of Prophet Muhammad (pbuh) for the Islamic countries and even for the whole world.

کلیدواژه‌ها [English]

  • comparative study
  • parenting in the West and in Islam
  • the Hadith of the holy prophet (pbuh)
  • parenting
قرآن کریم
احدی، حسن؛ دریاافزون، مونا (1389). مروری بر تاریخچه ارتباط والدین و فرزندپروری، روزنامه آفرینش.
آقازاده، احمد (1393). آموزش‌وپرورش تطبیقی. تهران: سمت.
پاول، هرسی؛ بلانچارد، کنت ایچ (1371). مدیریت رفتار سازمانی. ترجمه قاسم کبیری. انتشارات جهاد دانشگاهی.
پرچم، اعظم؛ فاتح‌‌زاده، مریم؛ الهیاری، حمیده (1391). مقایسه سبک‌های فرزندپروری بامریند با سبک فرزندپروی مسئولانه در اسلام. پژوهشدرمسائلتعلیم‌وتربیتاسلامی. سال بیستم. دوره جدید، ش 14: 115 ـ 138.
پگاه حوزه (1387). قرائتی از یک حدیث نبوی پیرامون مراحل و دوره‌های تربیتی / راهنمای تربیت. شماره 243. قابل‌دسترس در:                                                      http://www.hawzah.net/fa/Magazine/View/3814
پیروز ، علی‌آقا (1390). رهبری در مدیریت اسلامی. نشریه اسلام و پژوهش‌های مدیریتی. سال اول. شماره سوم. زمستان: 91 ـ 116.
حاکم نیشابوری (1411 ق). المستدرک على الصحیحین. جلد ۳. بیروت: دارالکتاب العربی.
حسینی، سیدعلی‌اکبر (1393). اصول تربیت کودک در سیره نبوی(ص). پژوهشکده باقرالعلوم، قابل‌دسترسی در:
خباز، محمود؛ سعدی‌پور، اسماعیل؛ فرخی، نورعلی (1389). آزمون مدل علی رابطه بین سبک‌های فرزندپروری، سبک‌های هویت و تعهد هویت در نوجوانان. فصلنامه روان‌شناسی تربیتی. شماره 16. سال 6: 145 ـ 127.
دبیری، سولماز؛ دلاور، علی؛ صرامی، غلامرضا؛ فلسفی‌نژاد، محمدرضا (1391). تدوین مدل روابط سبک‌های فرزندپروری، شخصیت، عزت‌نفس و شادکامی: الگوی تحلیل مسیر.فصلنامه خانواده‌پژوهی، دوره  8، شماره 30: 141 ـ 159.
شکوهی یکتا، محسن؛ فقیهی، علی‌نقی؛ غباری بناب، باقر؛ خدایاری‌فرد، محمد (1385). مطالعه تطبیقی سبک‌های فرزندپروری، تربیت اسلامی 2 و 3: 140 ـ 115.
شیخ صدوق (1387). من لایحضره الفقیه. ج 3. قم: مؤسسة النشر الاسلامی، تحقیق علی‌اکبر غفاری.
طبرسی، حسن‌بن‌فضل (1387). مکارم الاخلاق. ترجمه و تصحیح محمدحسین رحیمیان، قم: ناشر مؤمنین.
عاملی، شیخ حر (۱۴۰۹ ق). وسائل الشیعه. قم: انتشارات آل البیت لإحیاء التراث.
فقیه، محمد علی (1391). کلید حل مشکل رشدنیافتگی انسان چیست؟ روزنامه رسالت. سال بیست‌وهفتم. شماره 7641.
کرین، سی ویلیام (1379). پیشگامان روان‌شناسی رشد. ترجمه دکتر فربد فدائی. تهران: انتشارات اطلاعات.
کوخایی، آزاد و رودمقدس، رمضانعلی (1395). بررسی سبک‌های فرزندپروری در منابع اسلامی. بصیرت و تربیت اسلامی. سال 13، شماره 36: 150 ـ 129.
گلچین، محمد؛ رضایی صوفی، مرتضی (1395). مقایسه تطبیقی حدیث حضرت رسول(ص) در تربیت فرزند و نظریه اقتضایی هرسی بلانچارد. اولین همایش بین المللی علوم انسانی اسلامی، گیلان، دانشگاه پیام‌نور.
مجلسی، محمدباقر (1362). بحارالانوار. ج 33. تحقیق و تعلیق سیدجواد علوی. تهران: دارالکتب اسلامی.
محمدی‌نژاد، سارا (1385). مطالعات تطبیقی: توصیف، تحلیل و نقد. روزنامه رسالت، شماره 6072. صفحه 17 (اندیشه غرب).
مکارم شیرازی، ناصر و همکاران (1374). تفسیر نمونه. ج 22. چ 32. تهران: دارالکتاب الاسلامیه.
نوروزی، سهراب؛ اسدی، آلیس (1393). بررسی رابطه شیوه‌های فرزندپروری والدین با سازگاری اجتماعی دانش‌آموزان. اولین کنفرانس ملی توسعه پایدار در علوم تربیتی و روان‌شناسی، مطالعات اجتماعی و فرهنگی.