بررسی ‌مؤلفه‌های تربیت سیاسی در کتاب‌های درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور ،اصفهان، ایران

چکیده

پژوهش حاضر، با هدف بررسی میزان توجه به ‌مؤلفه‌های تربیت سیاسی شامل: آگاهی، خودشناسی، استقلال، آزادی و عدالت در کتاب‌های درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی در سال تحصیلی 95 ـ 94 صورت گرفته است. روش پژوهش مورداستناد، توصیفی و از نوع تحلیل محتواست. واحد تحلیل، نوشته‌ها، تصاویر و تمرین‌های کتاب‌های درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی است که درمجموع، 402 صفحه را دربر گرفته است. جامعه و نمونه آماری پژوهش، کتاب‌های درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی بوده است. نتایج حاصل از تجزیه‌وتحلیل داده‌ها نشان می‌دهد که ‌مؤلفه خودشناسی 96 مرتبه، ‌مؤلفه آگاهی 91 مرتبه، ‌مؤلفه استقلال 83 مرتبه، ‌مؤلفه عدالت 35 مرتبه و ‌مؤلفه آزادی 21 مرتبه، مورد توجه قرار گرفته است. همان‌طورکه مشخص است به ‌مؤلفه خودشناسی بیش از سایر ‌مؤلفه‌ها توجه شده است و کم‌ترین میزان توجه و اهمیت، مربوط به ‌مؤلفه آزادی بوده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Investigation of the Components of Political Education in Social Studies Textbooks at Elementary Level

نویسنده [English]

  • Minoo Tabatabaei
Department of Educational Sciences, Payam Noor University, Isfahan, Iran
چکیده [English]

This research is aimed at investigating the degree of attention towards the components of political education including: awareness, self-knowledge, independence, freedom, and justice in social studies textbooks at elementary level in the academic year of 2015-2016. This is a descriptive research which follows content analysis method. The unit of analysis includes writings, illustrations, and exercises of social studies textbooks of elementary level, which covered 402 pages totally. The community and the statistical sample of the research were social textbooks of elementary school social studies. The results of data analysis revealed that the related component under study were considered in the following rate: self-knowledge, 96 times; awareness, 91 times; independence, 83 times; justice, 35 times; and freedom, 21 times. As illustrated, the component of self-knowledge stands higher than other components, and the least attention is devoted to the component of freedom.

کلیدواژه‌ها [English]

  • political education
  • content analysis
  • social studies textbooks
  • elementary level

مراجع

آذر، عادل (1380)، بسط و توسعه روش آنتروپی شانون برای پردازش داده‌ها در تحلیل محتوا، فصلنامه علوم انسانی دانشگاه الزهرا (س)، شماره (37 ـ 38): 18 ـ 1.
الیگودرزی، سیدمهدی (1387)، درآمدی بر تربیت سیاسی از دیدگاه قرآن، نشریه راه تربیت، شماره 5، ویژه‌نامه تربیت سیاسی.
درخواه، فریده؛ مزیدی، محمد و مفیدی، فرخنده (1391)، بررسی ‌مؤلفه‌های دموکراسی در تعلیمات اجتماعی دوره ابتدایی، پژوهش‌های برنامه درسی، مقاله 5، دوره 2، شماره 1: 121 ـ 151. 
دهقان، مرضیه (1388)، تحلیل محتوای کتاب‌های تعلیمات اجتماعی دوره ابتدایی براساس مهارت‌های اجتماعی باتوجه‌به دیدگاه آموزگاران، نشریه نوآوری‌های آموزشی، پاییز 1388، شماره 31: 121 ـ 148.
رضوی، عباس (1391)، کندوکاوی درخصوص ظرفیت‌شناختی کودکان جهت تربیت سیاسی.
سلحشوری، احمد؛ بدالهی‌فر، محمدجواد و خنکدار طارسی، معصومه (1391)، مبانی و ‌مؤلفه‌های تربیت سیاسی از دیدگاه امام خمینی(ره)، پژوهشنامه انقلاب اسلامی، مقاله 6، دوره 2، شماره 5.
صافی، احمد (1384)، آموزش‌وپرورش ابتدایی، راهنمایی و متوسطه، تهران: انتشارات سمت.
صحیفه نور (1364)، مجموعه رهنمودهای امام خمینی(ره)، تهیه و جمع‌آوری مرکز مدارک فرهنگ انقلاب اسلامی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
محمدطحان، مصطفی (1998)، چالش‌های سیاسی جنبش اسلامی معاصر، ترجمه خالد عزیزی، تهران: نشر احسان.
معافی، محمود (1375)، گزارش تحقیقاتی چگونگی تلفیق برنامه‌های تاریخ، دفتر برنامه‌ریزی و تألیف کتاب‌های درسی.
ملکی، حسن (1374)، سازماندهی محتوای برنامه درسی، باتأکیدبر مطالعات اجتماعی، تهران: نشر قو.
 

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 23 فروردین 1396
  • تاریخ بازنگری: 14 بهمن 1396
  • تاریخ پذیرش: 20 اردیبهشت 1397
  • تاریخ انتشار: 01 آذر 1397

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار