تحلیل جایگاه خودگردانی در سند بنیادین تحول آموزش‌ و پرورش

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی فلسفه تعلیم‌وتربیت دانشگاه اصفهان

2 نویسنده مسئول: استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه اصفهان

3 دانشیار گروه علوم تربیتی دانشگاه اصفهان

چکیده

خودگردانی، هدفی تربیتی با محوریت توانایی انتخاب و قضاوت مستقل است. این هدف در دهه‌های اخیر بیش‌از‌پیش مورد توجه صاحب‌نظران تعلیم‌وتربیت قرار گرفته است. ازآنجاکه تحقق این هدف در متربیان،  مواجهه هوشمندانه و مؤثر آنها با سلطه‌گری‌های پنهان و آشکار را به‌دنبال خواهد داشت، توجه به این هدف در نظام تعلیم‌وتربیت، امری اجتناب‌ناپذیر به‌نظر می‌‌رسد. برهمین‌اساس و باتوجه‌به محوریت سند بنیادین تحول در تعلیم‌وتربیت کشور، پژوهش حاضر به شیوه  تحلیل کیفی محتوا و درراستای تبیین جایگاه خودگردانی فردی در این سند راهبردی شکل گرفت. بررسی‌ها نشان داد با وجود آنکه اشاره  مستقیمی ‌به  خودگردانی  به‌عنوان هدفی تربیتی در سند بنیادین مشاهده نشده است. بااین‌وجود، گزاره‌های مرتبط با خودگردانی شامل  انتخاب‌گری، آزاداندیشی، اختیار، اراده، شهامت، آگاهی تعقل، بصیرت و... به‌وفور در سند یافت می‌‌شود. بااین‌وجود، تفکر انتقادی و تحلیل به‌عنوان اصلی‌ترین بستر تحقق استقلال اندیشه و خودگردانی، کم‌تر مورد توجه قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analyzing the status of autonomy in the fundamental document on the development of education

نویسندگان [English]

  • rzeye badieian 1
  • mohammad najafi 2
  • mohammad hosein heydari 3
1 Student of Philosophy of Teacher Training at Isfahan University
2 Corresponding Author: Assistant Professor, Department of Educational Sciences, University of Isfahan
3 Associate Professor, Department of Educational Sciences, University of Isfahan
چکیده [English]

Autonomy is an educational goal based on the ability to choose and judge independently. In recent decades, this goal has become more and more sought after by educators. Since the realization of this goal in the handicraftsmen will result in their clever and effective exposure to the hidden and obvious domination, the attention to this goal in the educational education system seems inevitable. On the basis of the fundamental document of the evolution of educational education in the country, the present study was developed in a method of content-quality analysis and in order to explain the position of individual self-regulation in this strategic document. Studies have shown that there is no direct reference to self-regulation as a goal in the fundamental document. Nevertheless, propositions related to autonomy, including selective, free-thinking, discretion, will, courage, awareness of reason, insight, etc., are found in the document. Nevertheless, critical thinking and analysis as the main platform for the realization of autonomy of thought and autonomy have been less widely considered.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Autonomy
  • Islam
  • A Basic Document on the Development of Education
قرآن کریم.
اکبری، معصومه (1393)، بررسی تربیت دینی در سند تحول آموزش وپرورش، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهراء علیهاالسلام، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی.
باقری، خسرو (1390)،  نگاه دوباره به تربیت اسلامی‌، ج 1، تهران: انتشارات مدرسه.
باقری، خسرو (1389)، رویکردها و روش‌های‌ پژوهش درفلسفه تعلیم‌وتربیت، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
بهشتی، سعید؛ زارعان، محمدجواد و رزاقی، هادی (1395)، معنا و حدود استقلال به‌مثابه هدف در تربیت دینی، فصلنامه اسلام و پژوهش­های تربیتی، سال هشتم، شماره دوم: 5-28.
بهمنی، طاهره؛ صفایی‌مقدم، مسعود و پاک‌سرشت، محمدجعفر (1394)، ایده استقلال اخلاقی به‌عنوان هدفی تربیتی، پایان‌نامه دکتری دانشگاه شهد چمران اهواز.
حیدری ، محمدحسین (1388)، خودگردانی فردی به‌مثابه یک هدف تربیتی و بررسی زمینه‌ها و جایگاه آن در تعلیم‌وتربیت ایران، پایان‌نامه دکتری دانشگاه شهد چمران اهواز.
سارتر، ژان پل سارتر (1378)، هستی و نیستی، ترجمه عنایت‌الله شکیباپور، تهران: شهریار.
سالیوان، راجرز (1380)، اخلاق در فلسفه کانت، ترجمه عزت‌الله فولادوند، تهران: طرح نو.
سند برنامه درسی ملی.
سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش.
سیف، علی‌اکبر (1384)، روان‌شناسی تربیتی، تهران: آگاه.
صباغ حسن‌زاده، طلعت (1395)، تبیین مبانی (هستی‌شناسی) آموزش فلسفه برای کودکان ازمنظر اسلامی‌- ایرانی برمبنای مبانی هستی‌شناسی سند تحول بنیادین،  اولین کنفرانس بین‌المللی مدیریت، حسابداری، علوم تربیتی و اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل.
صفایی‌مقدم، مسعود (1386)، مبانی تربیت از نگاه امام سجاد، اهواز: رسش.
عادل‌مهربان، مرضیه (1394)، مروری بر تحلیل محتوای کیفی و کاربرد آن در پژوهش، اصفهان: دانشگاه علوم پزشکی اصفهان.
کانت، ایمانوئل (1358)، مابعدالطبیعه اخلاق (فلسفه فضیلت)، ترجمه منوچهر صانعی دره­‌بیدی، تهران: نقش و نگار.
کاپلستون، فردریک،(1374)، تاریخ فلسفه، ج 6، ترجمه اسماعیل سعادت، تهران: سروش.
گوتک، جرالد (1386). مکاتب فلسفی و آراءتربیتی، ترجمه محمدجعفرپاک سرشت،تهران: سمت.
طباطبایى، محمدحسین (1375)،  تفسیر المیزان، ج1و 2، ترجمه جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
مایر، فردریک (1375)، تاریخ اندیشه­های تربیتی، ج 2، ترجمه اصغر فیاض، تهران: سمت.
مکارم شیرازى، ناصر (1371)، تفسیر نمونه، ج 14،  تهران: دارالکتب الإسلامیه.
نجفی، حسن و دیگران (1394)،تبین ابعاد و مؤلفه­های رشد معنوی انسان و تحلیل آن در محتوای سندتحول بنیادین، فصلنامه مسائل کاربردی تعلیم‌وتربیت اسلامی‌، سال اول، شماره اول.