بررسی رابطه بین تفکر آینده نگر با توانایی های قضاوت اخلاقی و خودکنترلی در کودکان دوره اول مدارس ابتدایی

دشتی اصفهانی, روح اله; سعادتی شامیر, ابوطالب; کاشانی وحید, لیلا; نصرالهی, بیتا

بررسی رابطه بین تفکر آینده نگر با توانایی های قضاوت اخلاقی و خودکنترلی در کودکان دوره اول مدارس ابتدایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری روانشناسی، گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات، علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

² استادیار گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات، علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه علوم و تحقیقات، تهران، ایران

³ استادیار گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات، علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

چکیده

توانایی تصویرسازی ذهنی از حوادث و رویدادهای احتمالی آینده و پیش بینی موقعیت ها و نیازهای آن که به عنوان تفکر آینده نگر شناخته می شود نقش حیاتی برای فعالیت های شناختی پیچیده همچون؛ برنامه ریزی، تنظیم هیجانات، خودکنترلی و قضاوت اخلاقی دارد. این پژوهش با هدف تعیین ارتباط مهارت های تفکر آینده نگر با قضاوت اخلاقی و خودکنترلی در کودکان انجام شد. در این مطالعه توصیفی، جامعه آماری، کودکان دوره اول ابتدایی مدارس ناحیه 4 آموزش و پرورش اصفهان در سال 1400-1401 بودند که 230 نفر به صورت نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب و به پرسشنامه های تفکر آینده نگر، خودکنترلی ادراک شده و پرسشنامه قضاوت اخلاقی پاسخ دادند. داده ها با استفاده از آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون خطی چندگانه و آزمون t مستقل تحلیل شدند. نتایج بدست آمده نشان داد مولفه قضاوت اخلاقی و همچنین خودکنترلی با پرسشنامه تفکر آینده نگر در سطح معناداری P ˂. /01 به ترتیب با ضریب همبستگی 55/. و 63/. دارای ارتباط معنادار و مثبت م است همچنین نتایج رگرسیون نشان داد که قضاوت اخلاقی 17 درصد و خودکنترلی 21 درصد تغییرات تفکر آینده نگر را پیش بینی می کند. همچنین آزمون t حاکی از تفاوت معنادار در مولفه خودکنترلی در دو جنس دختر و پسر می باشد.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.22516972.1403.32.63.1.8

موضوعات

پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی

عنوان مقاله [English]

Investigating the relationship between Future thinking and the abilities of moral judgment and self-control in first year of elementary schools

نویسندگان [English]

rouhollah dashti esfahani ¹
abotaleb seadatee ²
leyla kashani vahid ²
bita nasrollahi ³

¹ PhD student in Psychology, Department of Psychology, Faculty of Literature, Humanities and Social Sciences, Islamic Azad University, Science and Research branch Tehran, Iran

² Assistant Professor, Department of Psychology, Faculty of Literature, Humanities and Social Sciences, Islamic Azad University, Science and Research branch Tehran, Iran

³ Assistant Professor, Department of Psychology, Faculty of Literature, Humanities and Social Sciences, Islamic Azad University Science and Research Branch, Tehran, Iran

چکیده [English]

The ability to imagine mental events and possible future events and predict situations and needs, which is known as future thinking, plays a vital role for complex cognitive activities such as; It has planning, regulation of emotions, self-control and moral judgment. Therefore, this research was conducted with the aim of determining the relationship between Future thinking skills and moral judgment and self-control in children. In this descriptive study, the statistical population was Children in the first year of elementary schools in the 4th education district of Isfahan in 1400-1401, 230 of whom were selected by random cluster sampling and were asked questionnaires of prospective thinking, perceived self-control, and moral judgment questionnaires. They answered Data were analyzed using Pearson's correlation coefficient, multiple linear regression and independent t-test. The obtained results showed that the component of moral judgment as well as self-control with the future thinking questionnaire was at a significance level of P ˂. /01 respectively with a correlation coefficient of 55/. and 63/. It has a significant and positive relationship. Also, the regression results showed that moral judgment predicts 17% and self-control 21% of future thinking changes. Also, the t-test indicates a significant difference in the self-control component in both boys and girls.

کلیدواژه‌ها [English]

"Future thinking"
"moral judgment"
"self-control" . " elementary schools"

عنوان مقاله [العربیة]

بحث العلاقة بین التفکیر المستقبلی وقدرات الحکم الأخلاقی وضبط النفس لدى تلامیذ السنة الأولى من المرحلة الابتدائیة

چکیده [العربیة]

القدرة على تخیل الأحداث العقلیة والأحداث المستقبلیة المحتملة والتنبؤ بالمواقف والاحتیاجات، وهو ما یعرف بالتفکیر المستقبلی، تلعب دورًا حیویًا فی الأنشطة المعرفیة المعقدة مثل؛ وفیه التخطیط وتنظیم العواطف وضبط النفس والحکم الأخلاقی. أجری هذا البحث بهدف تحدید العلاقة بین مهارات التفکیر الاستباقی والحکم الأخلاقی وضبط النفس لدى الأطفال. فی هذه الدراسة الوصفیة، کان السکان الإحصائیون هم الأطفال فی السنة الأولى من المدرسة الابتدائیة فی المنطقة التعلیمیة الرابعة فی أصفهان فی عام 1400-1401، وتم اختیار 230 منهم عن طریق أخذ عینات عنقودیة عشوائیة وطرح استبیانات حول التفکیر المستقبلی والإدراک الذاتی. استبیانات التحکم والحکم.أجابت الأخلاقیة. وقد تم تحلیل البیانات باستخدام معامل ارتباط بیرسون والانحدار الخطی المتعدد واختبار t المستقل. وأظهرت النتائج التی تم الحصول علیها وجود عنصر الحکم الأخلاقی وکذلک ضبط النفس مع استبانة التفکیر الاستباقی فی المستوىالأهمیة P˂. /01 على التوالی وبمعامل ارتباط 55/. و 63/. وله علاقة معنویة وإیجابیة، کما أظهرت نتائج الانحدار أن الحکم الأخلاقی یتنبأ بنسبة 17% وضبط النفس 21% من تغیرات التفکیر الاستباقی. کما یشیر اختبار (t) إلى وجود فروق ذات دلالة إحصائیة فی عنصر ضبط النفس لدى کل من الأولاد والبنات.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

التفکیر المستقبلی
الحکم الأخلاقی
ضبط النفس
المدارس الابتدائیة

مراجع

احمدی جویباری، مریم (1396). بررسی رابطه بین خودکنترلی و مسئولیت پذیری دانش آموزان دختر‌ پایه ششم‌ ابتدایی. ‌فصلنامه علمی تخصصی روانشناسی، علوم‌ اجتماعی‌ و علوم‌ تربیتی،‌ 1 (2) 70-63.

بحری، مائده و بحری، مریم؛ (1397). نقش نظریه ذهن، تفکر رویدادی آینده نگر و خالقیت در پیشبینی حافظه آینده نگر رویداد محور و زمان محور نوجوانان. روانشناسی و روان پزشکی شناخت، 5 (1) 12-1.

حجت پناه، حسین؛ امانی، زهرا و طالع پسند، سیاوش (1397). رابطه رشد خودکنترلی و قضاوت اخلاقی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه پنجم. فصلنامه پژوهش های تربیتی، 5 (37) 91-74.

حسینی آلمان آباد، یاسین و سرداری، باقر (1401). رابطه بین قضاوت اخلاقی و بی‌صداقتی تحصیلی با نقش میانجی خودکنترلی در دانش‌آموزان. فصلنامه مطالعات آموزش و یادگیری، 14 (1) 203-185.

حسینی، زهرا؛ حاتمی، جواد و نصرتی، فاطمه (1398). بررسی تحولی توانایی حل مساله در دانش آموزان ابتدایی با استفاده از برج هانوی. مجله روانشناسی مدرسه، 8 (3) 70-54.

خاکپور، مسعود و مهرآفرید، معصومه (1391). قضاوت اخلاقی کودکان پیش دبستانی پنج و شش ساله. مجله تفکر و کوک 3 (1) 14-1

دشتی اصفهانی، روح اله؛ سعادتی شامیر، ابوطالب؛کاشانی وحید، لیلا و نصرالهی، بیتا (1401) بررسی معادلات ساختاری مقیاس تفکر آینده نگر کودکان در خانواده های نظامی. فصلنامه روانشناسی نظامی، 14 (1) 236-213.

دریایی، عباسعلی و خلوصی مشفق، لیلا (1398). بررسی اثر فرسایش قدرت خودکنترلی بر کیفیت قضاوت و تصمیم گیری حسابرسان (آزمون نظریه فرسایش قدرت خودکنترلی). فصلنامه حسابداری سلامت، 8 (2) 38-20.

دوران، بهناز و فتحی آشیانی، علی (1397). مقایسة نظامنامة اخالق حرفه ای روانشناسان در کشورهای ایران، آمریکا، کانادا، بریتانیا و استرلیا. مجلة روانشناسی.22(4)412-396.

سیروسی، مهسا ؛ دوکانه ای فرد، فریده و حسنی، فریبا (1390). بررسی تاثیر آموزش گروهی داستان بر قضاوت اخلاقی دانش آموزان دختر پایه چهارم دبستان مدارس دولتی شهر تهران فصلنامه تحقیقات روانشناختی، 3 (11) 21-1.

صمدی، مریم ؛ فرامرزی، سالار ؛ (1398). رابطه بین فرایندهای شناختی پاس و تفکر آینده نگر در کودکان با اختلال طیف اوتیسم. تازه های علوم شناختی، 21 (4) 83-74.

علیوردی نیا، اکبر. و یونسی، عرفان) 1393 (تأثیر میزان خودکنترلی بر ارتکاب جرم. مجله علمی ترویجی راهبردی فرهنگ،7 (26)118-93.

ماسن، پاول هنری، جروم کیگان، آلتا کارول هوستون، و جان جـین وی کـانجر (1993). رشـد و شخصـیت کودک، ترجمۀ یاسایی، مهشید (1380)، تهران: نشر مرکز.

هاینز، اندی و بیشاب، پیتر (2016) تفکر در مورد آینده. (ترجمه ذولفقارزاده، محمد مهدی؛ سعد آبادی، علی اصغر؛ فیروزپور، آرمین؛ دارابی، مسعود، 1395). تهران، انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).

Addis D. R, Wong A. T, Schacter D.L,(2008).Age-related changes in the episodic simulation of future events. Psychological Science 19(1):33-41.

Argembeau A, Ortoleva C, Jumentier S, Van der Linden M,(2010).Component processes underlying future thinking. Memory and Cognition. 38(6): 809–819

Atance C.M., O’Neill, D.K.(2001) Episodic future thinking. Trends Cogn. Sci. 2001; 5(12):533-539.

Atance, C. M., & Jackson, L. K. (2009). The development and coherence of future-oriented behaviors during the preschool years. Journal of behaviors: 102(4):379-391

Atance, C. M., & Meltzoff, A. N. (2005). My future self: Young children’s ability to anticipate and explain future states. Cognitive Development, 20(3), 341–361

Blankenship Tashauna. L, Kibbebc Melissa. M, (2022). Two-year-olds use past memories to accomplish novel goals: ournal of Experimental Child Psychology 214, 105286

Grant J. B, Suddendorf T, (2011).Production of temporal terms by 3-, 4-, and 5-year-old children. Early Childhood Research Quarterly: 26(1), 87–95.

Kretschmer A.Trendowicz, Schnitzspahn K. M, Euter L.R & Altgassen M, (2019). Episodic future thinking improves children’s prospective memory performance in a complex task setting with real life task demands. Psychological Research; 83(3):514-525.

Rubin. DC, S Umanath, (2014). Event memory: A theory of memory for laboratory, autobiographical, and fictional events. Psychol Rev, in press: 122(1), 1–23.

Santrock, J.W. (2014). Adolescence, fifteenth edition. Published by McGraw-Hill Education 2 Penn Plaza, New York, NY 10121.

Schacter. DL., (2012). The future of memory: Remembering, imagining, and the brain. Neuron: 76(4):677-94.

Sinha D, Verma M. Moral Judgment Test. National Psychological Corporation, Agra, Uttar Prasdesh, India. 1971.

Suddendorf T, Corballis M. C., (2007).The evolution of foresight: What is mental time travel and is it unique to humans? Behavioral and Brain Sciences;03(30 ): 299–313.[link]

Suddendorf, T., Nielsen, M., & von Gehlen, R. (2011). Children’s capacity to remember a novel problem and to secure its future solution. Developmental Science: 14(1):26-33.

Szpunar Karl. K, Nathan Spreng. R, and Daniel L, SchacterAuthors Info & Affiliations.

(2014). A taxonomy of prospection: Introducing an organizational framework for future-oriented cognition; 111(52):18414-21.

yan Ye-Jun, Qing-yu Ding,Ji-fang Cui, Zhe Liu, Lu-xia Jia, Xiao-jing Qin, Hua Xu, and Ya Wang: (2021). A meta-analysis of the effects of episodic future thinking on delay discounting Quarterly Journal of Experimental Psychology: 75(10):1876-1891.