بررسی تأثیر آموزش محتوای درس تفسیر موضوعی نهج البلاغه بر هوش اخلاقی دانشجویان دختر دانشگاه ولی عصر(عج) رفسنجان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه ولی عصر عج رفسنجان

چکیده

هدف این پژوهش بررسی تأثیرآموزش محتوای درس تفسیر موضوعی نهج البلاغه بر هوش اخلاقی دانشجویان دختر دانشگاه ولی‌عصر(عج) رفسنجان بود.روش تحقیق شبه آزمایشی بود که جهت دسترسی به اهداف،از طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با یک گروه استفاده شد.جامعه آماری ،شامل دانشجویان دختر مقطع کارشناسی دانشگاه ولی-عصر(عج)در نیمسال اول 1402-1401 بودند.شیوه نمونه‌گیری هدفمند ودر دسترس بوده است.دانشجویانی که در کلاس درس تفسیر موضوعی نهج البلاغه شرکت داشتند به پرسشنامه هوش اخلاقی پاسخ دادند. بعد از 16جلسه آموزش؛ مجدداً به پرسشنامه پاسخ دادند.تجزیه و تحلیل داده هادر سطح توصیفی واستنباطی انجام گرفت.یافته ها: بین نتایج پیش آزمون و پس آزمون به لحاظ میانگین نمرات خرده مقیاس هوش اخلاقی و در نهایت شاخصِ هوش اخلاقی؛ قبل و بعد از آموزش تفاوت معناداری وجود نداشت.نتیجه گیری: محتوای مناسب و آموزش صحیح از عوامل مهم تاثیر گذار بر تغییرنگرش ها و دیدگاههای افراد می باشد.اصول اخلاقی اکتسابی هستند و افراد یاد می-گیرند که چگونه خوب باشند .نتایج تحقیق نشان دادکه محتوای انتخاب شده برای تدریس درس تفسیر موضوعی نهج البلاغه، از عوامل مؤثر بر تقویت هوش اخلاقی نبود و نتوانست تغییر معناداری را در خرده مقیاسهای آن ایجاد نماید. لذا توصیه می‌شود نسبت به بازبینی محتوا،تغییرشیوه آموزش و انجام پژوهش در سایر دانشگاهها اقدام شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Impact of Teaching the Content of Nahj al-Balagha’s Thematic Interpretation Course on the Moral Intelligence of Female Students at Rafsanjan University of Vali Asr

نویسندگان [English]

  • MARZIEH KAHNOOJI
  • hossein kamiab
VALI- E - ASR UNIVERSITY OF RAFSANJAN
چکیده [English]

Objective of This research aimed to examine the impact of Nahj al-Balagha on the moral intelligence of female students at Vali-Asr University (AS) in Rafsanjan. Method: This quasi-experimental study used a one-group pretest-posttest design to achieve the research objectives. The statistical population consisted of undergraduate female students enrolled at Vali-Asr University (AS) during the first semester of 2022-2023. The sampling method was purposeful and convenient, and the moral intelligence scale was used. Following 16 training sessions, participants re-completed the questionnaire. Data analysis included both descriptive and inferential statistics. Results: The analysis of the pre-test and post-test results revealed no significant difference in the mean scores of the moral intelligence subscales before and after the training. Conclusion: The study results suggest that the content chosen for teaching the thematic interpretation course of Nahj al-Balagha did not have a significant impact on enhancing moral intelligence or bringing about meaningful changes in its subscales. This highlights the importance of appropriate content and effective training in shaping individuals' attitudes and perspectives. Consequently, it is recommended to revise the content, modify the teaching method, and conduct further research in different universities to explore alternative approaches.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Moral intelligence
  • thematic interpretation of Nahj al-Balagha
  • students

عنوان مقاله [العربیة]

دراسة فی أثر تدریس محتوى مقرر «التفسیر الموضوعی لنهج البلاغة» على الذکاء الأخلاقی لدى طالبات جامعة ولی العصر (عج) فی رفسنجان

چکیده [العربیة]

یهدف هذا البحث إلى دراسة أثر تدریس محتوى مقرر «التفسیر الموضوعی لِنهج البلاغة» على الذکاء الأخلاقی لدى طالبات جامعة ولی العصر (ع) فی رفسنجان. الدراسة مرتکزة علی المنهج شبه التجریبی وتمّ اجراء الاختبارین القبلی والبعدی علی مجموعة واحدة لتحقیق الأهداف المتوخاة من مشروع البحث. المجتمع الإحصائی یشمل طالبات جامعة ولی العصر(عج) فی رفسنجان فی الفصل الأول من السنة الدراسیة 1402-1401. وکانت طریقة أخذ العینات هادفة ومتاحة؛ حیثُ أجاب الطلاب الذین حضروا صف المقرر الدراسی« التفسیر الموضوعی لنهج البلاغة» علی أسئلة استبیان الذکاء الأخلاقی. بعد ست عشرة جلسة تدریبیة؛ أجابوا مرّة أخری على الاستبیان. وقد تمّ تحلیل البیانات على المستوى الوصفی والاستدلالی. أمّا النتائج فهی: لم یکن هناک اختلاف کبیر قبل التدریب وبعده بین نتائج التجریب القبلی والبعدی من حیث متوسط درجات المقیاس الجزئی للذکاء الأخلاقی وأخیرًا مؤشر الذکاء الأخلاقی. فضلا عن ذلک، یُعدّ المحتوى المناسب والتدریب الصحیح من العوامل الهامة المؤثّرة على مواقف الناس ووجهات نظرهم. المبادئ الأخلاقیة مکتسبة والناس یتعلمون طریقة التعامل الصحیح. أظهرت نتائج البحث أیضا أنّ المادّة المختارة لتدریس مقرر «التفسیر الموضوعی لنهج البلاغة» لم تکن من العوامل المؤثّرة فی تعزیز الذکاء الأخلاقی ولم تتمکّن من إحداث تغییر ملموس فی المقاییس الجزئیة؛ لذلک، یُوصى بمراجعة المحتوى وتغییر النمط التدریسی وإجراء البحوث فی جامعات أخرى.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • الذکاء الأخلاقی
  • التفسیر الموضوعی لنهج البلاغة
  • الطلاب

Smiley face

بوربا، میشل،( 1393)، کلیدهای پرورش هوش اخلاقی کودکان ( ترجمه فرناز فرود)،چاپ سوم، تهران: انتشارات صابرین.
بیات ترک، رضا، علیخواه،آلما،علی تنه، فاطمه،مصطفویان، زهرا  و فرج پور،آرزو،( 1397)، بررسی هوش اخلاقی دانشجویان پزشکی  و پرستاری دانشگاه آزاد اسلامی مشهد  و برخی عوامل جمعیت شناختی مرتبط با آن، فصلنامه اخلاق و تاریخ پزشکی، دوره 11، صص 353-364.
ترک براهویی،یوسف، عرب، علی و نیک منش، زهرا ( 1399)، نقش هوش اخلاقی در پیش بینی جهت گیری مذهبی در دانشجویان دانشگاه سیستان  و بلوچستان،مجله مطالعات روانشناسی تربیتی، دوره 17،شماره 40، صص 1-19.
حسنی القار،مسعود،نجفی لاهیجانی،محمد مهدی و خیامی آبیز،حمزه(1402)، نقش هوش اخلاقی و تاب آوری در پیش بینی امنیت روان­شناختی دانشجویان،مجله اخلاق زیستی،دوره سیزدهم،شماره سی و هشتم،صص1-11.
حسین چاری، مسعود و ذاکری،حمیدرضا ( 1389)،تأثیر زمینه های تحصیلی دانشگاهی، علوم دینی  و هنری بر هوش معنوی کوششی در راستای روان سازی  و پایایی سنجی مقیاس هوش معنوی، نشریه اندازه گیری  تربیتی، دوره 1،شماره 1، صص 73-93.
خالقی،نرگس  و چناری،مهین (1394)،رابطه هوش اخلاقی با نوع دوستی ، نشریه اخلاق در علوم و فناوری، 10(4)،صص 55-64.
خواجوی،زهره، واعظ زاده، نازنین، موسوی نسب، سید نورالدین و عظیمی لولتی،حمیده(1399)، رابطه هوش اخلاقی با رفتار حرفه ای پرستاران، مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، دوره سی ام،شماره 185، صص 86-95.
دهقانی،علی اصغر،نصر اصفهانی،احمدرضا  و مشکات،عبدالرسول(1402)،بررسی ضرورت ارائه دروس معارف اسلامی در مقطع کارشناسی دانشگاهها، نشریه پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی،31(59)،صص91-118.
روشن زهی،ساناز و ناستی زایی، ناصر(1401)، تحلیل رابطه بین هوش اخلاقی  و تاب آوری دانشجویان با میانجی گری سرسختی روانشناختی،فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری،سال هفدهم، شماره 1، صص 152-161.
صفی­نژاد،فاطمه،کامیاب،حسین  و کهنوجی، مرضیه(1402)،واکاوی آداب تربیت فرهنگی در نهج البلاغه( مطالعه موردی حوزه اخلاقیات)، نشریه پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی،60(31)،صص319-348.
طالبی قادیکلائی، حسن، هادی نزاد،زویا،حسین نتاج،ابوالفضل،حسینی، سیده لیلا و یعقوبی،طاهره ( 1401)، ارتباط هوش اخلاقی با فرسودگی شغلی در کارکنان اورژانس پیش بیمارستانی مازندران طی پاندمی کووید19،مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، دوره سی و دوم، شماره 212، صص 87-96.
شاهنده،آمنه،عبدالجباری، مرتضی،علیانسب،سید ضیاالدین و رحمانی، رضا(1398)، ارتباط هوش اخلاقی دانشجویان دانشگاههای پیام نور خوی و مهاباد با مشخصات جمعیت شناختی آنها با تأکید بر آموزه های قرآنی و ر وان شناسی،مجله پژوهش در دین  و سلامت، سال پنجم، دوره سوم، صص 33-72.
عرشی ها،مرجان السادات،لایق، خزر،نوغانی،فاطمه،صدقی گوی آقاج،ناصر و تقوی لاریجانی،ترانه ( 1395)، بررسی ارتباط بین هوش اخلاقی  و مهارتهای ارتباطی در دانشجویان پرستاری، نشریه اخلاق  و تاریخ پزشکی ایران ،9(3)،صص 44-54.
علی اکبری دهکردی، مهناز( 1394) ، روان شناسی رشد(نظریه ها،پژوهش ها و آزمون ها)، تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
علی زاده، زهرا ( 1397)، ارتباط هوش اخلاقی و هوش هیجانی با رفتار اخلاقی، فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، سال سیزدهم، شماره 2، صص 167-174.
علوی، سید احسان و احمدی شهوه،معصومه (1401)، بررسی رابطه هوش اخلاقی  و هوش اجتماعی با خودکارآمدی کارآفرینی،فصلنامه مطالعات نوین کاربردی در مدیریت، اقتصاد و حسابداری، سال پنجم، شماره 3، صص 34-46.
فیروزی، رضا( 1394)، آسیب شناسی دروس و جایگاه استادان معارف اسلامی با توجه به دیدگاههای دانشجویان علوم پزشکی ارومیه در دوره های دکترای حرفه ای ،فصلنامه مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، 63(2)، صص 151-172.
کیخا،احمد،حاجی علیا،نیره، محمدی مهر،مژگان، دارابی،فاطمه و خوشناوند، محسن ( 1398)، تحلیل وضعیت هوش اخلاقی دانشجویان(مورد کاوی: دانشگاه علامه طباطبایی)، نشریه نما، 7(1)، صص 43-53.
مجدالدین،طاهره،میردامادی،سیدمحمد و سرمدی،محمدرضا(1402)،طراحی الگوی رشد اخلاقی دانش‌آموزان درچارچوب فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی،نشریه پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی،60(31)،صص181-202.
مرعشی،سید علی، نقی ترابی،فریبا،بساک نژاد،سودابه و بشلیده،کیومرث (1398)، تأثیر آموزش آموزه های دینی   ( مبتنی بر دعای مکارم الاخلاق)بر هوش اخلاقی دانشجویان،فصلنامه روانشناسی و دین، سال دوازدهم، شماره دوم، پیاپی 46، صص 23-36.
یزدانی، رضا و آصفی، مجتبی ( 1397) ، بررسی هوش اخلاقی در دانشجویان سال اول و ششم دندان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، نشریه اخلاق و تاریخ پزشکی، دوره یازدهم، صص 165-175.
یعقوبی،ابوالقاسم،عروتی موفق،اکبر و دلفان بیرانوند،آرزو (1398)، مبنا و ابعاد هوش اخلاقی براساس فرهنگ نهج البلاغه: یک بررسی تطبیقی،پژوهشنامه نهج البلاغه،7(28)،صص1-21.
Bao Z، Zhang W،Lai X،Sun W&Wang Y،(2015)،Parental attachment and Chinese adolescents'delinquency:The mediating role of moral disengagement،Journal of Adolescence, 11(4):37 -47.
Batstone D،(2003)، Saving the Corporate Soul: Combining Corporate Integrity with the Bottom Line، United States: Wharton School Publishing.
Borba  M،(2018),Nine Competencies  for  Teaching Empathy,Journal of Educational Leadership,76(2):22-28.
Borba, M،(2005)، The step by step plan to building moral intelligence, nurturing kids’ hearts & souls،San Francisco: National Educator Awards, National Council of Self Steam.
Cohen, J، (2013)، Statistical power analysis for the behavioral sciences، Routledge، https://doi،org/10،4324/9780203771587
Flite CA& Harman LB، (2013)،Code of Ethics: Principles for Ethical Leadership، Journal of Perspectives in Health Information Management ، 10،Pp1-11.
  Gini G، Pozzoli T& Hymel S،(2014)، Moral disengagement among children and youth: A Meta analytic review of links to aggressive behavior، Journal of Aggressive Behavior، 40(1): 56-68.
Lennick D, Kiel F، (2005)، Moral intelligence the key to enhancing business Performance  and leader ship success، USA: Wharton School Publishing.
Liu,AMM،Fellows,R&Jess,Ng، (2012)، "Surveyors Perspectives on Ethics in Organizational Culture، Journal of Engineering, construction, and architectural management،11(6)،Pp438-449.
Narvaez, D، )2010،( The Emotional Foundations of High Moral Intelligence،Journal of  New Directions for Child and Adolescent  Development،No 10(129)،Pp77-94.
Ngammuk, P،( 2011)، A Study of 8 Fundamental Moral Characteristics among Thai Undergraduate Students, Hawaii International Conference of Education 9 th Annual Conference،Pp 4-7.
Wimalasiri, JS،(2001)، Moral Reasoning Capacity of Management Students and Practitioners: An Empirical Study in Australia، Journal of Managerial Psychology ، 16(8):614-634.
Zdenek,B&Schochor,D،(2007)، Developing moral literacy in the classroom،Journal Of Educational Administration،Vol 45،No4،Pp514-532.