نقدنظام تربیتی مبتنی بر فلسفه سارتر با تأکید بر آرای شهید مطهری

نویسندگان

1 دانشگاه شاهد

2 پیام نور تهران

چکیده

هدف این پژوهش، بررسی و نقد نظام تربیتی سارتر با تأکید بر آرای تربیتی شهید مطهری است. روش پژوهش بنیادی ـ کاربردی و روش مطالعه توصیفی ـ تحلیلی از نوع اسنادی است. نتایج پژوهش نشان داد، بعد اهداف در نظام تربیتی مبتنی بر آرای سارتر شامل نسبیت‌گرایی در تعلیم و تربیت، فعال بودن شاگردان، یادگیری فردی، آزاد اندیشی و پرورش خلاقیت است؛ هم-چنین اصول تربیتی برگرفته از آرای وی شامل اصل فعالیت، مسؤلیت‌پذیری، آزادی، خلاقیت، نسبیت و شکاکیت است به علاوه روشهای تربیتی مستخرج از آرای تربیتی وی نیز شامل روش گفت و شنود و کلاس درس باز است. از سوی دیگر بعد اهداف در نظام تربیتی مبتنی بر آرای شهید مطهری شامل شناخت خداوند و نزدیکی به او، خود شناسی، توجه به فرد و اجتماع، آزادی معنوی، پرورش روحیه انتقادی بین افراد جامعه، پرورش قوه تفکر و ابتکار، ایجاد و تقویت روحیه علمی در متعلم و ایجاد روحیه اعتماد به نفس بین فراگیران است. هم‌چنین اصول تربیتی وی نیز شامل هماهنگی با فطرت، پیوند تربیت با معنویت، بهره‌گیری از اراده، و مجموعه روشهای تربیتی فلسفه تربیتی وی نیز شامل تعقل، تکریم، عبادی و... است. بر این اساس با تأکید بر آرای تربیتی شهید مطهری می‌توان آرای تربیتی سارتر را در زمینه‌هایی چون عدم ملازمت تربیت با معنویت، نفی فطرت انسان، عدم هدفمندی، غفلت از نقش و جایگاه معلمان در تعلیم و تربیت و افراط بر آزادی مطلق متعلمان مورد نقد و بررسی قرار داد.

کلیدواژه‌ها


  1. امینی، ابراهیم (1384). اسلام و تعلیم و تربیت. قم: بوستان کتاب.
  2. اوزمن، هواردا؛ ساموئل‌ام، کراور (1379). مبانی فلسفی تعلیم و تربیت. ترجمه غلامرضا متقی فر و دیگران. قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
  3. بانشی، سعید (1381). تبیین نظام تعلیم و تربیت از دیدگاه شهید مطهری. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شیراز.
  4. دهقانی سیمکانی، رحیم (1391). نگاهی انتقادی به مبانی تفکر اخلاقی سارتر. مجله معرفت اخلاقی. س 3. ش2.
  5. سارتر، ژان پل (1344). اگزیستانسیالیسم یا مکتب انسانیت. ترجمه حسینقلی جواهرچی. تهران: انتشارات فرخی.
  6. سارتر، ژان پل (1376) اگزیستانسیالیسم و اصالت بشر. چ نهم. ترجمه مصطفی رحیمی. تهران: انتشارات نیلوفر.
  7. سارتر، ژان پل (بی تا ). اصول فلسفه اگزیستانسیالیسم. ترجمه مجید پزشکپور. تهران.
  8. سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس؛ حجازی، الهه (1376). روشهای تحقیق در علوم رفتاری. تهران: انتشارات آگاه
  9. صالحی، اکبر؛ مرادی، امیر؛ فیروزی، اسماعیل (1393). نگاهی جامع به تعلیم و تربیت اسلامی از دیدگاه شهید مرتضی مطهری با تأکید بر اصول، اهداف و روشهای تربیتی. مجله پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی. س 22. ش 25
  10. عبداله یار، علی (1387). تبیین دلالتهای تربیتی نظریه "شدن" از منظر انسانشناسی اگزیستانسیالیسم و نقد آن بر اساس نظرات شهید مطهری. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تربیت مدرس.
  11. عطاران، محمد (1371). آرای مربیان بزرگ مسلمان درباره تربیت کودک. تهران: مدرسه.
  12. فولیکه، پل (1343). اگزیستانسیالیسم. ترجمه ایرج پور باقر. اصفهان: نشر تایید.
  13. کاپلستون، فردریک (1384). تاریخ فلسفه. ترجمه عبدالحسین آذرنگ و سید محمود ثانی. تهران: سروش.
  14. کاردان، علیمحمد و همکاران (1390). درآمدی بر تعلیم و تربیت اسلامی (1). ج1. تهران: سمت.
  15. کهون، لارنس (1381). از مدرنیسم تا پست مدرنیسم. ترجمه گروهی از مترجمان. تهران: نشر نی.
  16. گوتک، جرالد ال (1384). مکاتب فلسفی و آراء تربیتی. چ پنجم. ترجمه محمد جعفر پاک سرشت. تهران: انتشارات سمت.
  17. مطهری، مرتضی (1370). فطرت. مجموعه آثار. ج 3. قم: صدرا
  18. مطهری، مرتضی (1348). اخلاق جنسی در اسلام و جهان غرب. چ دوم. تهران: انتشارات صدرا.
  19. مطهری، مرتضی (1369). پیرامون انقلاب اسلامی. تهران: انتشارات صدرا.
  20. مطهری، مرتضی (1369). جهاد. تهران: انتشارات صدرا.
  21. مطهری، مرتضی (1372). مجموعه آثار. تهران: انتشارات صدرا.
  22. مطهری، مرتضی (1374) .سیری در سیره نبوی. تهران: انتشارات صدرا.
  23. مطهری، مرتضی (1375). جهاد. چ نهم. تهران: انتشارات صدرا.
  24. مک کواری، جان (1377). فلسفه وجودی. ترجمه محمد سعید حنایی کاشانی. چ اول. تهران : انتشارات هرمس.
  25. ملکی، حسن (1384). تعلیم و تربیت اسلامی. رویکرد کلان نگر. تهران: انتشارات عابد.
  26. ناصری، رضا (1385). اندیشه‌های سیاسی شهید مطهری. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
  27. نصری، عبداله (1376). انسان کامل از دیدگاه مکاتب. چ چهارم. تهران: علامه طباطبایی.
  28. نلر ، جی اف (1377). آشنایی با فلسفه آموزش و پرورش. ترجمه فریدون بازرگان، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  29. نوالی، محمود (1373). فلسفه های اگزیستانس و اگزیستانسیالیسم تطبیقی. چ اول. تبریز: انتشارات دانشگاه تبریز.
  30. وال ، ژان (1345) اندیشه هستی. ترجمه باقر پرهام. تهران: انتشارات طهوری.
  31. Barrett.(1962) Irrational Man, A Study In Existential Philosophy,(New York, INC Company) .Berdyaev, N.(1979) Slavery and freedom,(New York, Macmillan publishing).
  32. Brubacher, J. S.(1973) The Philosophy of Education, (New York, Macmillan Publishing).
  33. Chambliss, J.J.(1996) Philosophy of Education and Encyclopedia ,( New York & London Garland Publishing).
  34. Given, l .m (2008).Encyclopedia of qualitative research methods. California & London: sage publications
  35. Haggerson, Nelson. L. (1991). Philosophical inquiry: Implicative Criticism .In: Forms of Curriculum Inquiry SUNY Series in Curriculum Issues and Inquiries. By Short, Edmund C. State University of New York Press
  36. Macquarrie, J.(1971) 20th Century Religious Thought,( London, SCM Press )
  37. Macquarrie, J.(1972) Existentialism, (New York, Macmillan Press).
  38. Sartre, J. P.(1976) Being and Nothingness, Translated by Hazel E. Barnes, (England, University of Colorado Publishing).
  39. Ulrich, R.(1961) Philosophy of education, Between man and man,( New York, American Company).
  40. Wahl J.,(1969) Philosophy of existence, Translated From French By F.M. Lorry,( London: Rutledge &Kegan Paul). C. Winch, J. Gingel, J. (1998) Key Concepts in the philosophy of education, (London, Rutledge)