رابطه آموزه های دینی والدین و رشد اخلاقی کودکان دبستانی

نویسندگان

الزهرا(س)

چکیده

این پژوهش با هدف تبیین آموزه‌های دینی والدین در رشد اخلاقی کودکان دبستانی صورت گرفت. روش پژوهش توصیفی ـ مقطعی از نوع همبستگی بود. بر این اساس از میان تمام دانش-آموزان دبستانی شهر تهران در سال تحصیلی 94 ـ 93 نمونه‌ای به حجم 60 نفر (30 نفر دختر و 30 نفر پسر) با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شد. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه سنجش دینداری خدایاری فرد، آزمون رشد اخلاقی کلبرگ و پرسشنامه محقق ساخته تربیت دینی استفاده شد. یافته‌های پژوهش از طریق آزمونهای همبستگی و خی دو (مجذور کا) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و نشان داد که بین دینداری والدین و رشد اخلاقی کودکان رابطه معناداری وجود دارد 497/0 r = و مراحل رشد اخلاقی کودکان 7 تا 12 سال با الگوی کلبرگ مطابقت دارد به گونه‌ای که به موازات بالا رفتن سن، سطح استدلال اخلاقی آنان نیز رشد می‌یابد و بین تربیت دینی والدین و رشد اخلاقی کودکان دبستانی رابطه معنادار وجود دارد 9/27 x2 = . هم‌چنین یافته‌ها نشان داد که تفاوت آماری معنادار در نیرومندی همبستگی بین دینداری والدین و رشد اخلاقی دانش‌آموزان برای دختران و پسران وجود دارد 001/0 p

کلیدواژه‌ها


  1. احدی، حسن؛ بنی جمالی، شکوه السادات (1388). روان شناسی رشد، مفاهیم بنیادی در روان شناسی کودک. تهران: جیحون.
  2. تقوی، سیده زینب؛ ستارزاده، داود (1389). بررسی تأثیر آموزه‌های دینی در مهد کودک‌های تحت پوشش بهزیستی استان مازندران بر ارتقای هماهنگی رفتاری با والدین. نشریه روانشناسی و دین. س 3. ش 1: 106 ـ 95.
  3. توکلی، ماهگل؛ لطیفی، زهره؛ امیری، شعله (1388). بررسی رابطه بین ابعاد مختلف دیندای و هویت اخلاقی در دانشجویان دانشگاه اصفهان. مطالعات اسلام و روان شناسی. س 5. ش 2: 72 ـ 65.
  4. جاویدیان، فاطمه؛ دهقان، محمد صادق؛ گوشکی شمسی، احسان؛ عباسی، محمود (1391). تحلیل نظریه رشد اخلاقی کلبرگ با رویکرد قرآنی. فصلنامه اخلاق زیستی. س 2. ش 6: 45 ـ 30.
  5. خدایاری فرد، محمد (1388). آماده سازی مقیاس سنجش دینداری و ارزیابی سطوح دینداری اقشار مختلف جامعه ایران. طرح پژوهشی، مؤسسه روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران.
  6. رهنما، اکبر (1372). بررسی تحول اخلاقی نوجوانان بزهکار پسر و مقایسه آن با نوجوانان عادی پسر. رساله کارشناسی ارشد روان شناسی تربیتی، دانشگاه تربیت معلم تهران.
  7. سراج زاده، حسین؛ جواهری، فاطمه؛ ولایتی خواجه، سمیه (1392). دین و سلامت: آزمون اثر دینداری بر سلامت در میان نمونه‌ای از دانشجویان. جامعه شناسی کاربردی. س 24. ش 49: 77 ـ 55.
  8. سیف، سوسن؛ کدیور، پروین؛ کرمی نوری، رضا؛ لطف آبادی، حسین (1381). روان شناسی رشد (1). چ 15. تهران: سمت.
  9. شهسواری، محمدهادی (۱۳۸۲). بررسی رابطه تعاملهای درونی خانواده با رشد قضاوت اخلاقی و سازگاری دانش آموزان پسر سال اول اراک. پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
  10. صادقی، منصوره سادات؛ مظاهری، محمد علی؛ حیدری، محمود (1386). بررسی رابطه سبک‏های تربیتی و تربیت دینی با میزان مذهبی بودن والدین. مطالعات اسلام و روان‏شناسی. س 1. ش 1: 23 ـ 11.
  11. صالح پور، بهرام؛ محمودیان، مجید؛ سلیمانیان، مجید (1388). بررسی تأثیر آموزش آموزه‌های قرآنی بر بهبود پذیرش اجتماعی. فصلنامه تخصصی پژوهشهای میان رشته‌ای قرآنی. س 1. ش 2: 26 ـ 17.
  12. طراح، داود (1361). رهنمود پیامبر اسلام (ص) در آداب زندگی. انتشارات مؤسسه مطبوعاتی عطایی.
  13. علاء الدین، سید محمد رضا (1389). نقش دین در احیای تثبیت و رشد اخلاق از منظر قرآن. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
  14. کرین، ویلیام سی (1384). پیشگامان روان شناسی رشد. چ دهم. ترجمه فربد فدایی. تهران: انتشارات اطلاعات.
  15. کریمی، عبدالعظیم (1390). مراحل شکل‌گیری اخلاق در کودک با تأکید بر رویکردهای تحولی. چ سوم. تهران: عابد.
  16. لطف آبادی، حسین (1384). روان شناسی رشد (2) نوجوانی، جوانی و بزرگسالی. چ هفتم. تهران: سمت.
  17. لطف آبادی، حسین (1384). نقد نظریه‌های رشد اخلاقی پیاژه و کولبرگ و بانورا و ارائه الگویی نو برای پژوهش در رشد اخلاقی دانش‌آموزان ایران. فصلنامه نو آوری‌های آموزشی. س 4. ش 11: 107 ـ 79.
  18. محمد اسماعیل، الهه (1384). بررسی و مقایسه رشد اخلاقی نوجوانان عادی و دارای اختلال سلوک. پژوهش در حیطه کودکان استثنایی. س 5. ش 1: 13 ـ 1.
  19. مطهری، مرتضی (1372). تعلیم و تربیت در اسلام. چ 26. قم: صدرا.
  20. ملایکه، مرضیه (1375). بررسی تطبیقی اهداف و محتوای آموزش دینی در مقاطع ابتدایی. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی.
  21. نجار زادگان، فتح اله (1386). رهیافتی بر اخلاق و تربیت اسلامی. قم: نشر معارف.
  22. Darling, N., & Steinberg, L. (1993). Parenting style as cotext: An integrative
  23. Gilligan, C. (1982).In a different voice: Psycological theory and women's development. Cambridge,MA:Harvard University Press.
  24. Gilligan, C. (1990).Moral development beyond adolescence. In Charles N.Alexander & Ellen, J.Langer (Eds), Higher stages of human development. New York: Oxford University Press.
  25. Jonathan.H.W.tan.2006. Religion and social preferencees: an experimental study .
  26. MC cullough M E and Willoughby B LB 2009. Religion self regulation self control.
  27. Sherkat, D. E. & Darnell, A. (1999). The effect of parents’ fundamentalism on children’s educational attainment: Examining differences by gender and