کاربست الگو‌سازی ساختاری ـ تفسیری در بررسی سیستمی نقش محیط در تعلیم و تربیت

نویسندگان

1 دانشگاه امام صادق (ع)

2 عضو هیئت علمی پژوهشکده سیاست پژوهی و مطالعات راهبردی حکمت، دانشجوی دکتری مدیریت تولید و عملیات، دانشکده علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه مازندران

چکیده

در این پژوهش سعی شده است با نگاه سیستمی و کل‌نگر، عوامل مؤثر بر تعلیم و تربیت و نقش و ارتباط عوامل محیطی و نهادهای اجتماعی به‌عنوان یکی از اثرگذارترین عوامل در تربیت افراد هفت تا چهارده سال به‌عنوان سامانه باز و خرده سیستمی از سامانه بزرگتری به نام تعلیم و تربیت مورد بررسی قرار گیرد که خود دارای زیر سامانه‌هایی در پرورش استعدادهای آنان است. عوامل محیطی استخراج‌شده شامل خانواده، مدرسه، مسجد، دوستان و رسانه است. رویکرد پژوهش کیفی، راهبرد پژوهش توصیفی تحلیلی و روش تجزیه ‌و تحلیل اطلاعات بر اساس روش-شناسی الگو‌سازی ساختاری ـ تفسیری است. در یافته‌های پژوهش بر اساس الگو، رسانه و دوستان به‌عنوان عوامل سطح اول و خانواده، مدرسه و مسجد به‌عنوان عوامل سطح دوم تعیین شد که حاکی از اثرگذاری شدید رسانه در عصر حاضر به‌عنوان یکی از عوامل محیطی مؤثر بر تعلیم و تربیت است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

s

چکیده [English]

s

  1. نهج‌البلاغه. ابوالحسن محمد بن الحسین الشریف رضی (406 ق). بیروت: دارالکتاب اللبنانی.
  2. ابن منظور، جمال‌الدین محمد بن مکرم (1408 ق). لسان العرب. بیروت: نشر احیاء التراث العربی.
  3. استیون، جی هینز (1387). رویکرد تفکر سیستمی به برنامه‌ریزی و مدیریت استراتژیک. ترجمه رشید اصلانی. تهران: نشر نی.
  4. افروز، غلامعلی (1389). مسجد، خانه، مدرسه. ماهنامه پیوند. ش372: 12تا 14.
  5. امینی، ابراهیم (1384). اسلام و تعلیم و تربیت. قم: بوستان کتاب قم.
  6. آذر، عادل؛ خسروانی، فرزانه؛ جلالی، رضا (1392). تحقیق در عملیات نرم: رویکردهای ساختاردهی مسئله. تهران: سازمان مدیریت صنعتی.
  7. چراغ چشم، عباس (1385). مبانی تربیت اسلامی. قم: انتشارات آثار دانشمندان.
  8. حجتی، سید محمدباقر (1357). اسلام و تعلیم و تربیت. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
  9. حسینی، اکرم (1383). تحکیم خانواده در آموزه‌های قرآنی. نشریه مطالعات راهبردی زنان. س7. ش26: 46 تا 81.
  10. دادگران، سید محمد (1384). مبانی ارتباط‌جمعی. تهران: نشر مروارید و فیروزه.
  11. دلشاد تهرانی، مصطفی (1376). سیری در تربیت اسلامی. تهران: مؤسسه نشر و تحقیقات ذکر.
  12. دهقان، فاطمه (1392). نقش معلم در تربیت از دیدگاه قرآن و نهج‌البلاغه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شهید باهنر کرمان.
  13. رضائیان، علی (1376). تجزیه و تحلیل و طراحی سیستم. تهران: انتشارات سمت.
  14. شاکری نیا، ایرج (1383). تربیت دینی با تأکید بر نقش مهم خانواده. مجله مصباح. ش50: 155 تا 174.
  15. شریعتمداری، علی (1367). روانشناسی تربیتی. تهران: انتشارات امیرکبیر.
  16. شفیع مازندرانی، سید محمد (1376). پرتویی از مبانی تربیتی ـ عرفانی حضرت امام خمینی (ره). قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  17. صادقی، فرشته (1385). بنیان‌گذاران نگرش سیستمی. ماهنامه تدبیر. س17. ش178: 103.
  18. صالحی، اکبر؛ تهامی، رحیمه السادات (1388). بررسی و تحلیل عوامل و موانع مؤثر در تربیت دینی بر مبنای سخنان حضرت علی (ع) در نهج‌البلاغه. مجله تربیت اسلامی. س4. ش9: 75 تا 94.
  19. خمینی، روح اله. صحیفه نور. تهران: سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی.
  20. صمدی، معصومه؛ رضایی، منیره (1390). بررسی نقش تربیتی خانواده در نظام تربیت رسمی و عمومی از دیدگاه علم و دین. مجله پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی. س19. ش12: 95 تا 118.
  21. ضرابی، عبدالرضا (1379). نقش و عملکرد مسجد در تربیت. مجله معرفت. س9. ش33: 61 تا 75.
  22. فرهادیان، رضا (1376). پایه‌های اساسی ساختار شخصیت انسان در تعلیم و تربیت. قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
  23. قائمی، علی (1361). زمینه تربیت. تهران: انتشارات امیری.
  24. کاشانی‌ها، زهرا (1377). دو ابزار معجزه‌آسا در تربیت تشویق و تنبیه. تهران: مؤسسه نشر رامین.
  25. مجلسی، علامه محمدباقر (1404ق). بحارالانوار. لبنان: مؤسسه الوفاء بیروت.
  26. ابن‌بابویه، محمد بن علی (1380ق). الأمالى. ترجمه محمد باقر کمره ای. تهران: نشر کتابچی.
  27. مصباح یزدی، محمدتقی (1390). فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی. تهران: سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، انتشارات مدرسه.
  28. مطهری، مرتضی (1351). تعلیم و تربیت در اسلام. تهران: صدرا.
  29. معطی، ساعده (1389). بررسی فرصتها و تهدیدهای کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات و راهبردهای آن در تعلیم و تربیت. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی (ره).
  30. ناصر، ابراهیم (1380). بررسی تطبیقی تربیت دینی. ترجمه علی حسین زاده. قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
  31. نورمحمدی، جواد (1390). بررسی نقش فناوری اطلاعات در تعلیم و تربیت از منظر فیلسوفان پست مدرن. کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت معلم.
  32. همایون، محمدهادی؛ عبدالهی، علی (1386). تجزیه و تحلیل سیستمی فرآیند پرورش منابع انسانی در مسجد. نشریه اندیشه مدیریت. س1. ش2: 99 تا 126.
  33. Ackoff, Russell L, (1971)«Towards a system of systems concepts, management science", Vol.17, No.11.
  34. Amadeo, J; Torney-Purta, J & Lehmann. R Civic knowledge and Engagement: An IEA Study of Upper Secondary Student in Sixteen Countries. U.K: Amesterdam
  35. Billing, M; (1995) Banal Nationalism. London: Sage,
  36. Conti, T. (2011), "No panaceas for organizational diseases, but better knowledge and system thinking", The TQM Journal, vol. 23, Iss 3, pp. 252-267.
  37. http://farsi.khamenei.ir/index.html
  38. Jambekar, A. B. (2001), "A system thinking perspective of maintenance, operations, and process quality", Journal of Quality in Maintenance Engineering. Vol. 6, Iss. 2, pp. 123-132
  39. Kogetsidis, H. (2011), "System approaches for organizational analysis", International Journal of Organizational Analysis, Vol 19, Iss. 4, pp. 267-287.
  40. Skarzauskiene, A. (2010), "Managing complexity: system thinking as a catalyst of the organization performance", Measuring Business Excellence, Vol. 14, Iss. 4, pp. 49-64.