سبک زندگی فردی در حوزه تربیت سیاسی بر مبنای نهج‌البلاغه

نویسندگان

1 دانشگاه علامه طباطبائی (ره)

2 دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

این پژوهش با هدف تبیین سبک زندگی فردی در حوزه‌ تربیت سیاسی بر مبنای نهج‌البلاغه انجام شده است. روش آن کیفی و گردآوری اطّلاعات، کتابخانه‌ای است. در این پژوهش «سبک زندگی» شیوه‌ زندگی موفّقِ مؤمنانه است که به فرد، خانواده یا جامعه هویّت می‌دهد و مجموعه‌ای از طرز تلقی‌ها، ارزشها و شیوه‌های رفتاری است که چگونگی زندگی کردن انسان را در پرتوی آموزه‌های اسلامی مشخّص کرده است. هم‌چنین در این تحقیق «تربیت سیاسی» فعّالیّتی منظم و مستمر برای آماده‌‌سازی فرد به عنوان شهروند جامعه‌ اسلامی به منظور پذیرش مسئولیّت و شیوه‌ اندیشیدن و تحلیل مسائل برای پرورش انسانهای آگاه برای هدایت جامعه‌ بشری است. در این پژوهش 17 مؤلفه‌ محوری با توجّه به خطبه‌ها، نامه‌ها و حکمتهای نهج‌البلاغه استخراج و تبیین شده است. این مؤلفه‌ها عبارتند از: تقوا با زیر مؤلفه‌های مخالفت با هوای نفس و خودسازی، خدامحوری، آخرت‌طلبی، حقّ‌مداری، توکّل بر خدا، توسّل، قناعت، صبر، پرهیز از طمع، دوری از بخل، پرهیز از خودپسندی، تواضع، پرهیز از لجبازی، شجاعت، حیا، علم‌آموزی و زهد. نتایج نشان می‌دهد که این مؤلّفه‌ها و آموزه‌های آنها، می‌تواند علاوه بر اثربخش بودن در زندگی فردی شهروندان به عنوان بستر تربیتی اندیشه و رفتار سیاسی آنان در جامعه و نیز پیش‌نیاز عملکرد شایسته‌ کارگزاران در پذیرش مسئولیّتها باشد. هم‌چنین می‌تواند عاملی پیشگیرانه در بروز بسیاری از آسیبها و ناکارامدیهای فضای سیاسی جامعه و الگویی کلیدی و کارامد در ارائه‌ سبک زندگی مطلوب به شمار رود که در آن فرد و جامعه به رشد و کمال برسند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

S

چکیده [English]

S

  1. نهج‌البلاغه.
  2. آل مکباس، شیخ محمّد عیسی (1390). توسّل عبادتی توحیدی و خالصانه. ترجمه‌ احمدرضا غائی. تهران: انتشارات نبأ.
  3. احسانی، محمّد (1379). تربیت سیاسی کارگزاران در سیره و کلام امام علی(ع). فصلنامه‌ پژوهش‌های تربیت اسلامی. س 1. ش 4: 480 ـ 461.
  4. انصاریان، حسین (1391). صبر از دیدگاه اسلام سیری در معارف اسلامی. تهران: انتشارات دارالعرفان.
  5. باقری، خسرو (1390). نگاهی دوباره به تربیت اسلامی. ج 1. تهران: انتشارات مدرسه.
  6. بانکی‌پور فرد، امیر‌ حسین (1392). عیار مدیران از منظر رهبر معظم انقلاب. اصفهان: انتشارات حدیث راه عشق.
  7. بهشتی، سعید (1389). تأمّلات فلسفی در تعلیم و تربیت. تهران: شرکت چاپ و نشر بین‌الملل.
  8. جوادی آملی، عبدالله (1387). منزلت عقل در هندسه‌ معرفت دینی. قم: نشر اِسراء.
  9. جهان بزرگی، احمد (1387). اندیشه‌های سیاسی امام خمینی (ره). تهران: کانون اندیشه‌ جوان.
  10. حاجیانی، ابراهیم (1386). سبک زندگی و مطالعات راهبردی. پژوهشنامه‌ سبک زندگی. ش 11: 15 ـ 9.
  11. دشتی، محمّد (1391). ترجمه‌ نهج‌البلاغه حضرت امیر(ع). تهران: نشر پورصائب.
  12. شاملی، نصراله؛ بنائیان اصفهانی، علی (1390). تبیین میدانی معناشناسی مفهوم «حیا» در نهج‌البلاغه. فصلنامه‌ رهیافت انقلاب اسلامی. س 5. ش 14: 124 ـ 109.
  13. شریفی، احمد ‌حسین (1391). اخلاق و سبک زندگی اسلامی. قم: دفتر نشر معارف.
  14. عطّاران طوسی، علی‌اصغر (1386). نقش و حقوق کارکنان در سازمان‌ها از دیدگاه امام علی(ع). قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه‌ علمیه‌ قم ـ بوستان کتاب.
  15. علیخانی، علی‌اکبر (1382). اخلاق و سیاست در نگرش و روش امام علی(ع). فصلنامه‌ علوم سیاسی. س 6. ش 23: 72 ـ 49.
  16. فارابی، ابونصر (1365). آراء اهل مدینه‌ فاضله. ترجمه‌ جعفر سجّادی. تهران: نشر حکمت.
  17. قوچانی، محمود (۱۳۷۴). فرمان حکومتی پیرامون مدیریّت، شرح عهدنامه امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب(ع) به مالک اشتر. تهران: مرکز آموزش مدیریّت دولتی.
  18. محمّدی ری‌‌شهری، محمّد (1379). سیاست‌نامه‌ امام علی(ع). ترجمه‌ مهدی مهریزی. تهران: انتشارات دارالحدیث.
  19. مرکز صهبا (1390). انسان 250 ساله. تهران: مؤسسه‌ جهادی.
  20. مسعودیان، پریسا؛ بهشتی، سعید (1391). بررسی اهداف و اصول و روش‌های تربیت سیاسی بر مبنای نهج‌البلاغه. فصلنامه‌ پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی. س 20. ش 17: 25 ـ 7.
  21. مطهری، مرتضی (1368). جاذبه‌ و دافعه علی(ع). تهران: انتشارات صدرا.
  22. مطهری، مرتضی (1386). تعلیم و تربیت در اسلام. تهران: انتشارات صدرا.
  23. مطهری، مرتضی (الف)، (1389). انسان کامل. تهران: انتشارات صدرا.
  24. مطهری، مرتضی (ب)، (1389). سیری در نهج‌البلاغه. تهران: انتشارات صدرا.
  25. مکارم شیرازی، ناصر (1380). پیام امام امیرالمؤمنین(ع). ج 3. قم: انتشارات امام علی بن ابی طالب(ع).
  26. مکارم شیرازی، ناصر (1390). پیام امام امیرالمؤمنین(ع). ج 12. قم: انتشارات امام علی بن ابی طالب(ع).
  27. موسوی، سید ‌محمّد (1386). دیپلماسی و رفتار سیاسی در اسلام. تهران: نشر باز.
  28. نراقی، ملّا‌مهدی (1373). علم اخلاق اسلامی. ترجمه‌ جامع‌السّعادات. تهران: انتشارات حکمت.
  29. ولایی، عیسی (1377). مبانی سیاست در اسلام. تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.