تبیین دیدگاه معرفت شناسی علامه طباطبایی(ره) و دلالتهای آن در محتوا و روشهای تربیتی

نویسندگان

1 دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه خوارزمی

2 عضو هیات علمی گروه فلسفه تعلیم وتربیت دانشگاه علامه طباطبایی(ره)

3 دانشگاه خوارزمی تهران

4 هیات علمی دانشگاه خوارزمی تهران

چکیده

هدف این پژوهش، تبیین دیدگاه معرفت‌شناختی علامه طباطبایی(ره) و دلالتهای آن در محتوا و روشهای تربیتی است. برای دستیابی به اهداف پژوهش، سه پرسش اصلی ذکر شده است: 1 ـ دیدگاه علامه طباطبایی(ره) درباره معرفت‌شناسی چیست؟ 2 ـ بر مبنای دیدگاه معرفت‌شناختی علامه طباطبایی(ره) چه دلالتهایی را می‌توان برای محتوای تربیتی استخراج کرد؟ 3 ـ بر مبنای دیدگاه معرفت‌شناختی علامه طباطبایی(ره) چه دلالتهایی را می‌توان برای روشهای تربیتی ذکر کرد؟ نظر به اینکه هر یک از این پرسش‌ها به جنبه‌ای از جنبه‌های پژوهش می‌پردازد، روشهای تحلیل مفهومی، استنتاجی متناسب با سه پرسش در این مطالعه استفاده شده است. یافته‌های پژوهش نشان داد علامه طباطبایی(ره) معرفت حقیقی را علم و یقین مطابق با واقع می‌داند. ایشان وحی، حس، عقل و شهود را جزء منابع معرفت قلمداد می‌کند. این مقاله پس از تبیین دیدگاه معرفت‌شناختی علامه طباطبایی (با تأکید بر امکان و انواع معرفت) دلالتهایی در محتوا در دو بعد چگونگی گزینش محتوای درسی از جمله، مطابق با واقع بودن، پرورش تعقل و مانند اینها و چگونگی سازماندهی محتوا هم‌چون تناسب با میزان آمادگی و ویژگیهای دانش‌آموزان، تعادل در ارائه محتوای نظری و عملی و نظایر اینها و روشهای تربیتی مانند روش به‌کارگیری حواس در کسب معرفت، روش جدال احسن و مانند اینها را ارائه می‌کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

S

چکیده [English]

S

  1. قرآن کریم.
  2. آرمند، محمد؛ مهرمحمدی، محمود (1388). نقد و بررسی الگوی تربیت منش لیکونا بر اساس آراء علامه طباطبایی. مجله مطالعات برنامه درسی. ش 13 و 14: 62 ـ 25.
  3. باقری، خسرو؛ سجادیه، نرگس؛ توسلی، طیبه (1389). رویکردها و روشهای پژوهش در فلسفه تعلیم و تربیت. تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
  4. بهشتی، سعید؛ ملکی، حسن؛ ویسی، غلامرضا (1392). سیاست‌های حاکم بر اهداف آموزشی در معرفت‌شناسی استاد مطهری و کاربست آن در نظام جمهوری اسلامی ایران. مجله پژوهش‌های سیاست اسلامی. س اول. ش سوم.
  5. حقانی، حسین (1378). شرح نهایه الحکمه. ج 2. تهران: دانشگاه الزهرا(س).
  6. دفتر تبلیغات اسلامی قم (1381). مرزبان وحی و خرد. قم: بوستان کتاب.
  7. شریعتی سبزواری، محمدباقر (1387). تحریری بر اصول فلسفه و روش رئالیسم. ج 1 و 2. قم: بوستان کتاب.
  8. صادق زاده قمصری، علیرضا (1386). فلسفه تعلیم و تربیت در جمهوری اسلامی ایران. (گزارش منتشر نشده).
  9. صالحی، اکبر؛ یاراحمدی، مصطفی (1387). تبیین تعلیم و تربیت اسلامی از دیدگاه علامه طباطبایی با تأکید بر هدف‌ها و روش‌های تربیتی. مجله تربیت اسلامی. س 3. ش 7: 50 ـ 23.
  10. طباطبایى، محمد حسین (1388). ترجمه و شرح بدایة الحکمة. ج 3. چ 11. قم‏: بوستان کتاب.
  11. طباطبایى، محمد حسین (1388). رسائل توحیدى‏. چ 2. قم‏: بوستان کتاب .
  12. طباطبایى، محمد حسین ‏(1388). علی و فلسفه الهی‏‏. چ 1. قم: دفتر انتشارات اسلامی (وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم).
  13. طباطبائی، محمد حسین (1385). اصول فلسفه و روش رئالیسم. ج 1 و 2 و 3. قم: انتشارات صدرا.
  14. طباطبائی، محمد حسین (1387). آغاز فلسفه (ترجمه بدایه الحکمه). ترجمه محمدعلی گرامی. قم: بوستان کتاب.
  15. طباطبائی، محمد حسین (1374). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمه محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامى (وابسته به جامعه‏ مدرسین حوزه علمیه قم)‏.
  16. طباطبائی، محمد حسین (1379). اصول فلسفه و روش رئالیسم. ج 2. تهران: صدرا.
  17. طباطبایی، محمد حسین (1380). نهایه الحکمه. مع تعلیقه الاستاد فیاضی. قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) .
  18. طباطبایی، محمد حسین (1386).ترجمه تفسیر المیزان. ترجمة سیدمحمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعة مدرسین حوزة علمیه.
  19. طباطبائی، محمد حسین (1387). اصول فلسفه رئالیسم. قم: بوستان کتاب.
  20. طباطبائی، محمد حسین (1387). آغاز فلسفه. قم: بوستان کتاب.
  21. طباطبائی، محمد حسین (1387). مجموعه رسائل علامه طباطبائی. ج 2. قم: بوستان کتاب.
  22. طباطبائی، محمد حسین (1388). فروغ حکمت. ج 1. قم: بوستان کتاب.
  23. عباسی، ولی الله (1382). رئالیسم هستی‌شناختی و معرفت‌شناختی علامه طباطبایی. مجله ذهن . ش 14: 53 تا 76.
  24. عسگری سلیمانی، امیر (1382). مقاله کلی و جزئی. فصلنامه معرفت فلسفی. س اول. ش دوم.
  25. کشانی، مهدیه؛ بختیار نصرآبادی، حسنعلی؛ نوروزی، رضا علی (1387). درآمدی بر ارزش معلومات از دیدگاه علامه طباطبایی و دلالت‌های تربیتی آن. مجله مصباح. ش 77.
  26. کرد فیروزجایی، یارعلی (1393). مباحث معرفت‌شناختی در فلسفه اسلامی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  27. گوتگ، جرالد (1389). مکاتب فلسفی و آراء تربیتی. ترجمه محمد جعفر پاک سرشت. تهران: انتشارات سمت.
  28. مصباح یزدی، محمدتقی (1387). شرح نهایه الحکمه. ج 1. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
  29. ملکی، حسن (1380). برنامه‌ریزی درسی (راهنمای عمل). مشهد: مؤسسه انتشارات پیام اندیشه.
  30. نوروزی، رضا علی؛ عابدی، منیره (1391). انواع علم از منظر علامه طباطبایی و پیامدهای آن در قلمرو اهداف و محتوای برنامه درسی. مجله تربیت اسلامی. س 7. ش 14: 188 ـ 165.