بنیانهای رشد آدمی بر مبنای سخنان امام علی علیه السلام

نویسندگان

1 دانشگاه علامه طباطبائی تهران

2 دانشگاه خوارزمی

3 شیراز/ پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش

چکیده

هدف اساسی پژوهش، تبیین و تحلیل بنیانهای رشد آدمی بر مبنای سخنان امام علی علیه‌السلام است. روش این پژوهش تحلیلی و استنباطی است. جامعه تحلیلی، تمام اسنادی است ـ دست اول و دست دوم ـ که دربارۀ سخنان امام علی علیه‌السلام در دسترس است. نمونه تحلیلی، شامل سخنان امام علی علیه‌السلام در زمینه رشد خواهد بود. روش نمونه‌گیری در این مطالعه هدفمند و بر اساس هدف تحقیق است. در این مقاله ابتدا رشد از دید دانشمندان تعلیم و تربیت و روانشناسی تبیین، و سپس مفهوم لغوی آن از کتابهای لغت و معنای اصطلاحی آن از تفاسیر و شرحها استخراج شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که بنیانهای رشد در سخنان امیر مؤمنان علیه‌السلام عبارت است از: توحید محوری، راهنماپذیری، وحدتگرایی، همسر‌گزینی، اقتصاد پیشگی، عقل‌ورزی و با چشم عبرت به دنیا نگریستن.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

S

چکیده [English]

S

  1. قرآن. ترجمه مهدی الهی قمشه‌ای. قم: دفتر نشر مصطفی.
  2. نهج البلاغه (1385). ترجمه محمد دشتی. قم: مشهور.
  3. امینی، علیرضا؛ آیتی، محمد رضا (1377). تحریر الروضه فی شرح اللمعه. تهران: انتشارات سمت و مؤسسه فرهنگی طه.
  4. باقری؛ خسرو (1388). نگاهی دوباره به تربیت اسلامی. ج اول. تهران: انتشارات مدرسه.
  5. بحرانی، کمال‌الدّین میثم بن علی بن میثم (1375). شرح نهج البلاغه ابن میثم. ترجمه قربانعلی محمّدی مقدم. ج 2. مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی.
  6. بهشتی، سعید (1394). سخن سردبیر. پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی. س 22. ش 27: 5 تا 8 .
  7. حرّانی، ابو محمد (1385). تحف العقول عن آل الرسول. ترجمه صادق حسن زاده. قم: انتشارات آل علی علیه‌السلام.
  8. خسرو وفا، صدیقه (1393). اعتدال از دیدگاه امام علی علیه‌السلام با محوریت نهج البلاغه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه یزد.
  9. خیرخواه ثابت قدم، فاطمه (1379). اعتدال و مصادیق آن در قرآن. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس.
  10. دوان پی، شولتز؛ سیدنی آلن، شولتز (1388). تاریخ روان شناسی نوین. ترجمه علی اکبر سیف و همکاران. تهران: نشر دوران.
  11. دهخدا، علی اکبر (1373). لغتنامه دهخدا. ج 7. تهران: مؤسسه انتشارات دانشگاه تهران.
  12. راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1387). مفردات الفاظ القرآن. ج سوم. ترجمه سید غلامرضا خسروی حسینی. قم: المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة.
  13. سیاح، احمد (1378). فرهنگ بزرگ جامع نوین. تهران: انتشارات اسلام.
  14. سیف، سوسن؛ کدیور، مریم؛ اکرمی نوری، رضا؛ لطف آبادی، حسین (1392). روانشناسی رشد 1. تهران: سمت.
  15. شریعتی پور، گلنساء (1392). اعتدال در نهج البلاغه. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه لرستان.
  16. طباطبایی، سید محمدحسین (1379). تفسیر المیزان. ترجمه سید محمد باقر موسوی همدانی. قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  17. طباطبایی، سید محمدحسین (بی‌تا). تفسیر المیزان. ترجمه سید محمد باقر موسوی همدانی. قم: انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  18. الطبرسی، ابو علی الفضل بن الحسن (1350). ترجمه تفسیر مجمع البیان. ترجمه و نگارش از محمد مفتح. ج 3. تهران: مؤسسه انتشارات فراهانی.
  19. الطبرسی، ابوعلی الفضل بن الحسن (1352). ترجمه تفسیر مجمع البیان. ترجمه و نگارش احمد بهشتی. ج 14. تهران: موسسه انتشارات فراهانی.
  20. الطبرسی، ابو علی الفضل بن الحسن (1360). ترجمه تفسیر مجمع البیان. ترجمه و نگارش از محمد رازی. ج 24. تهران: مؤسسه انتشارات فراهانی.
  21. ظرافت، رسول (1390). بررسی جایگاه اعتدال در قرآن و روایات. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه قم.
  22. عطانژاد، آسیه (1389). تلازم اعتدال و عدالت اجتماعی با تأکید بر نهج‌البلاغه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره).
  23. کرین، ویلیام کریستوفر (1384). نظریه‌های رشد مفاهیم و کاربردها. ترجمه غلامرضا خوی نژاد و همکاران. تهران: انتشارات رشد.
  24. ماسن، پاول هنری و دیگران (1390). روانشناسی کودک. ترجمه مهشید یاسایی. تهران: نشر ماد.
  25. محمدی ری‌شهری، محمد (1389). میزان الحکمه. ترجمه حمید رضا شیخی. قم: انتشارات دارالحدث.
  26. مغنیه، محمد جواد (1387). فی ظلال نهج البلاغه. ترجمه گروه مترجمان. قم: مؤسسه دار الکتاب الاسلامی.
  27. مکارم شیرازی، ناصر و همکاران (1390). پیام امام امیرالمومنین؛ شرح جامع و تازه‌ای بر نهج‌البلاغه. ج 1. قم: امام علی بن ابیطالب(ع).
  28. مکارم شیرازی، ناصر و همکاران (1385). پیام امام امیرالمومنین علیه‌السلام. ج 5. تهران: دار الکتب الاسلامیه.
  29. نقیب زاده، میر عبد الحسین (1374). نگاهی به فلسفه آموزش و پرورش. تهران: کتابخانه طهوری.