هدف این مقاله، بیان محیط‌های تربیتی اثرگذار در دوران صباوت با نگاهی بر دیدگاه صفایی-حائری است. محقق برای رسیدن به این هدف به بررسی و سپس جمع‌آوری اطلاعات و داده‌های لازم از کتابهای استاد صفایی‌حائری، و سپس با روش توصیفی ـ تحلیلی به توصیف و تحلیل مطالب جمع‌آوری‌شده پرداخته است. نتایج این پژوهش حاکی است که محیط‌های گوناگون، آثار متفاوتی بر منش و روحیات افراد دارد. محیط بسته و همگون، محیطی است که همه عوامل آن هماهنگ است. تربیت در این‌گونه محیط‌ها کار چندان مشکلی نیست. مربی می‌تواند با داستان، اشارات، تحمیل، تدبیر و تشویق، ویژگیها و ارزشها را در نهاد کودک بکارد و راه را به او بشناساند. در مرتبه بعد، محیط ناهمگون و متضاد، محیطی است که عوامل آن در تضاد و ناسازی است. تربیت در این‌گونه محیط‌ها مشکل است. در این محیط‌ها مربی باید بتواند با تقلید، رقابت، ترس، قهر، وعده و وعید، محبت و احسان، توجه و پاداش، داستان و تدبیر و تاکتیک، شخصیت و حریت و تفکر را در کودک پایه‌گذاری کند. محیط دیگری که صفایی‌حائری از آن یاد می‌کند، محیط متحرک و راه‌یافته است. این محیط، محیطی است که به‌گونه‌ای جامعه آرمانی است که همه عوامل آن، تحرک‌یافته و رو به حرکت است. تربیت در این محیط‌ها همانند محیط بسته است.
ابن‌خلدون، عبدالرحمن (1362). مقدمه ابن‌خلدون. ج اول. ترجمه محمد پروین‌گنابادی. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
اسدی‌نژاد، سید‌محمد؛ رستمی‌چلکاسری، عباداله؛ مرادی، فاطمه (1394). حق آموزش و تربیت کودک در قوانین ایران و اسناد حقوق بشر. فقه و خانواده (ندای صادق). س20. ش62: 173 ـ 194.
اعرافی، علیرضا؛ فتحعلی‌خانی، محمد؛ فصیحی‌زاده، علیرضا؛ فقیهی، علی‌نقی (1388). آرای دانشمندان مسلمان در تعلیم و تربیت و مبانی آن. ج اول. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
باقری، خسرو (1379). تربیت دینی در برابر چالش قرن بیست و یکم. پژوهشهای تربیت اسلامی. س1. ش3: 13 ـ 36.
باقری، خسرو (1391). نگاهی دوباره به تربیت اسلامی. ج اول. تهران: مؤسسه فرهنگی مدرسه برهان (انتشارات مدرسه).
بختیار‌نصرآبادی، حسینعلی (1388). نگاهی به اصول و راهبردهای تربیت کودک با تأملی بر آیات و روایات. اصفهان: دانشگاه اصفهان.
بناری، علی‌همت (1394). اصول فرزندپروری در سبک زندگی اهل‌بیت (ع). مطالعات اسلام و روانشناسی. س9. ش16: 135 ـ 152.
بهشتی، محمد؛ ابوجعفری، مهدی؛ فقیهی، علی‌نقی (1391). آرای دانشمندان مسلمان در تعلیم و تربیت و مبانی آن. ج دوم. قم و تهران: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
پیراسته، بهرام (1382). آثار تشویق و تنبیه در اصلاح و تربیت فرزندان. اصلاح و ترییت. س2. ش19: 17 ـ 21.
خوشرو، غلامعلی (1372). شناخت انواع اجتماعات از دیدگاه فارابی و این‌خلدون. تهران: انتشارات اطلاعات.
رمضانی، فاطمه؛ حیدری، مسعود (1391). روشهای تربیت اجتماعی کودک بر اساس قرآن و نهج‌البلاغه. پژوهش در برنامه‌ریزی درسی. س 9. ش 6: 1 ـ 19.
زندی‌پور، طیبه؛ ژیان‌باقری، معصومه (1385). نقش داستان‌درمانی به روش مشاوره گروهی بر رشد استدلال اخلاقی دختران نوجوان بزهکار کانون اصلاح و تربیت تهران. دانش و پژوهش در روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان (اصفهان). س 7. ش 30: 87 ـ 104.
سجادیه، نرگس؛ مدنی‌فر، محمد‌رضا؛ باقری، خسرو (1394). اهداف واسطی «تربیت» در دوران کودکی بر‌اساس رویکرد اسلامی‌عمل. تربیت اسلامی. س 10. ش 21: 39 ـ 65.
صفایی‌حائری، علی (1386الف). نامه‌های بلوغ. قم: لیله‌القدر.
صفایی‌حائری، علی (1386ب). نگاهی به «عین ـ صاد» و نقش تربیتی او: عشق از درون تو می‌جوشد. رشد مشاوره مدرسه. س3. ش8: 28 ـ 32.
صفایی‌حائری، علی (1388الف). چهل حدیث از امام‌حسین(ع). قم: لیله‌القدر.
صفایی‌حائری، علی (1388ب). روش نقد. ج دوم. قم: لیله‌القدر.
صفایی‌حائری، علی (1388ج). روش نقد. ج پنجم. قم: لیله‌القدر.
صفایی‌حائری، علی (1391الف). مسئولیت و سازندگی. قم: لیله‌القدر.
صفایی‌حائری، علی (1391ب). انسان در دو فصل. قم: لیله‌القدر.
صفایی‌حائری، علی (1391ج). حرکت. قم: لیله‌القدر.
صفایی‌حائری، علی (1393الف). تربیت کودک. قم: لیله‌القدر.
صفایی‌حائری، علی (1393ب). روزگار ستمگر. شرح خطبه سی‌و‌دوم نهج‌البلاغه. قم: لیله‌القدر.
ضرایی، عبدالرضا (1390). تربیت محبت‌محور. اسلام و پژوهشهای تربیتی. س 3. ش 1: 163 ـ 188.
عسکرپور، زهرا؛ نجفی، محمد؛ نوروزی، رضاعلی (1395). تبیین نقش محیط در تربیت انسان از منظر قرآن‌کریم. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته علوم تربیتی گرایش تاریخ و فلسفه آموزش و پرورش. دانشگاه اصفهان.
علائی‌رحمانی، فاطمه؛ حسن‌زاده، مهری (1392). واکاوی مفهوم «ترس» با تکیه بر نوع ضد ارزشی آن در قرآن‌کریم. معرفت اخلاقی. س 4. ش 1: 55 ـ 74.
عمید، حسن (1374). فرهنگ عمید. سه جلدی. تهران: انتشارات امیرکبیر.
قائمی‌امیری، علی (1392). تعلیم و تربیت اسلامی. تهران: شرکت چاپ و نشر کتابهای درسی ایران.
کریمی، عبدالعظیم (1394). «تزکیه» به مثابه «تربیت سلبی»! در برابر «تدسیه» به مثابه «تربیت ایجابی»!. تربیت اسلامی. س 10. ش 21: 111 ـ 131.
کورز، لیوئیس‌آلفرد (1389). زندگی و اندیشه بزرگان جامعه‌شناسی. ترجمه محسن ثلاثی. تهران: انتشارات علمی.
کیان، مریم (1394). بررسی و تبیین ابعاد تربیت کودک در نظام خانواده از دیدگاه اسلام. اخلاق. س 5. ش 18: 9 ـ 35.
مطهری، مرتضی (1389). فطرت. تهران: صدرا.
مظلومی، رجبعلی (1358). گامی در مسیر تربیت اسلامی. تهران: دفتر نشر کوکب.
معین، محمد (1380). فرهنگ فارسی. یک جلدی. تهران: سرایش.
نقیب‌زاده، میر‌عبدالحسین؛ نوروزی، رضاعلی (1388). تحلیلی بر اهداف تربیت اخلاقی و اجتماعی از دیدگاه هابرماس با تأکید بر نظریه کنش ارتباطی. جامعه‌شناسی کاربردی. س 21. ش 1: 123 ـ 142.
یغمائی، اقبال (1328). تقلید در نظر اطفال. آموزش و پرورش (تعلیم و تربیت). س 24. ش 1: 57 ـ 59.
عسکرپور, زهرا, & نورورزی, رضاعلی. (1396). محیط‌های تربیتی اثرگذار در دوران کودکی با نگاهی بر دیدگاه صفایی حائری. پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی, 25(36), 73-99.
MLA
زهرا عسکرپور; رضاعلی نورورزی. "محیط‌های تربیتی اثرگذار در دوران کودکی با نگاهی بر دیدگاه صفایی حائری", پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی, 25, 36, 1396, 73-99.
HARVARD
عسکرپور, زهرا, نورورزی, رضاعلی. (1396). 'محیط‌های تربیتی اثرگذار در دوران کودکی با نگاهی بر دیدگاه صفایی حائری', پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی, 25(36), pp. 73-99.
VANCOUVER
عسکرپور, زهرا, نورورزی, رضاعلی. محیط‌های تربیتی اثرگذار در دوران کودکی با نگاهی بر دیدگاه صفایی حائری. پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی, 1396; 25(36): 73-99.
)
