هدف این پژوهش، تبیین دیدگاه سعدی در زمینۀ اهداف تربیت عقلانی در ارتباط انسان با طبیعت است. برای رسیدن به این هدف از روش توصیفی ـ تحلیلی در قالب پژوهش نظری استفاده شده که از طریق مطالعات کتابخانه‌ای، استخراج، استنباط و استنتاج مرتبط با آنها، انجام شده است. طبیعت، یکی از منابع مهم معرفت‌شناختی در فلسفه تعلیم و تربیت است که سهم مهمی در تربیت انسان دارد و پرورش و رشد قوۀ عقلانی در انسان به تربیت همه‌جانبه انسان در تعامل صحیح با طبیعت منجر می‌گردد. نتایج پژوهش بیان می‌کند که در دیدگاه سعدی، «قرب الهی» هدف غایی و آخرت‌گرایی و پرهیز از دنیاگرایی، خودشناسی، پرورش نفس و خودسازی، طاعت و بندگی حق‌تعالی و خداشناسی می‌تواند به‌عنوان اهداف واسطه‌ای در حوزه تربیت عقلانی قلمداد شود. هم‌چنین طبیعت از جایگاه و قداست والایی برخوردار است و تجلّی اسما، صفات، عظمت و صنع الهی نردبان ترقّی و تعالی انسان برای رسیدن به «قرب الهی» خواهد بود. از سوی دیگر در دیدگاه سعدی ارتباط مطلوب بین طبیعت و انسان مستلزم تحول و صفای باطن و بهره‌گیری از عقل و اندیشه در مسیر قرب الهی است و انسان از طریق تفکر در رازهای آفرینش به توانایی و بینشی دست می‌یابد که قادر به دریافت حقایقی از طبیعت از قبیل درک آیات الهی، شگفتی‌ها و زیباییهای طبیعت، رستاخیز، تسبیح و طاعت موجودات می‌گردد و در نتیجه به جایگاه خویش به‌عنوان اشرف مخلوقات عالم و امانتدار الهی پی می‌برد و به وظایف خویش عمل می‌کند و به‌‌واسطۀ آن به هدایت در مسیر قرب الهی دست می‌یابد. بر این اساس می‌توان نتیجه‌گیری کرد که با توجه به آرای تربیتی سعدی در زمینۀ ارتباط صحیح و عاقلانه انسان با طبیعت، امکان تحول سازندۀ عظیمی در تعلیم و تربیت وی در رسیدن به سعادت ابدی وجود دارد.
دفتر همکاری حوزه و دانشگاه (بهشتی، محمد و فقیهی، علی نقی و ابوجعفری، مهدی) (1380). آرای دانشمندان مسلمان در تعلیم و تربیت. زیر نظر علیرضا اعرافی. ج 4. تهران: سمت.
دفتر همکاری حوزه و دانشگاه (بهشتی، محمد و فقیهی، علی نقی و ابوجعفری، مهدی) (1379). آرای دانشمندان مسلمان در تعلیم و تربیت. زیر نظر علیرضا اعرافی. ج 2. تهران: سمت.
دفتر همکاری حوزه و دانشگاه (بهشتی، محمد و فقیهی، علی نقی و ابوجعفری، مهدی) (1376). اهداف تربیت از دیدگاه اسلام. زیر نظر علیرضا اعرافی. ج 2. تهران: سمت.
دهخدا، علی‌اکبر (1373). لغت‌نامۀ دهخدا. ج 9. تهران: دانشگاه تهران.
رستمی، محمدحسن (1385). سیمای طبیعت در قرآن. قم: بوستان کتاب.
شاه‌حسینی، مهری (1370). طبیعت و شعر در گفتگو با شاعران. تهران: کتاب مهناز.
شریعتمداری، علی (1369). تربیت از نظر سعدی. مجموعه مقالات ذکر جمیل سعدی. گردآوری کمیسیون ملّی یونسکو. ص321-333. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
شفیعی کد‌کنی، محمدرضا (1366). صور خیال در شعر فارسی. تهران: انتشارات آگاه.
صدیقیان، مهین‌دخت (1378). فرهنگ واژه نمای غزلیّات سعدی به انضمام فرهنگ بسامدی. به تصحیح حبیب یغمایی. ج 2. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
ایرانمنش, فاطمه, علوی, سید حمیدرضا, & امیری خراسانی, احمد. (1396). طبیعت شناسی سعدی و دلالتهای آن در اهداف تربیت عقلانی. پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی, 25(36), 135-157.
MLA
فاطمه ایرانمنش; سید حمیدرضا علوی; احمد امیری خراسانی. "طبیعت شناسی سعدی و دلالتهای آن در اهداف تربیت عقلانی", پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی, 25, 36, 1396, 135-157.
HARVARD
ایرانمنش, فاطمه, علوی, سید حمیدرضا, امیری خراسانی, احمد. (1396). 'طبیعت شناسی سعدی و دلالتهای آن در اهداف تربیت عقلانی', پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی, 25(36), pp. 135-157.
VANCOUVER
ایرانمنش, فاطمه, علوی, سید حمیدرضا, امیری خراسانی, احمد. طبیعت شناسی سعدی و دلالتهای آن در اهداف تربیت عقلانی. پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی, 1396; 25(36): 135-157.
)
