بررسی تحلیلی ویژگی‌های معلم در اسناد آموزش‌وپرورش کشور و نقد آن با استفاده از دیدگاه شهید ثانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دوره دکتری فلسفه تعلیم‌و‌تربیت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات

2 نویسنده مسئول: دانشیار گروه علوم تربیتی دانشگاه شاهد

3 دانشیار گروه علوم تربیتی دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

هدف از این پژوهش، تبیین ویژگی‌های  معلم در اسناد آموزش‌وپرورش کشور و نقد آن با استفاده از آراء شهید ثانی بوده است. روش‌های مورداستفاده در پژوهش حاضر شامل تحلیل اسناد و انتقادی بوده است. براین‌اساس، ابتدا با تحلیل اسناد مهم آموزش‌وپرورش کشور، ویژگی‌های معلم استخراج و صورت‌بندی شده است. سپس با تحلیل آثار شهید ثانی (به‌خصوص کتاب منیه‌المرید) این ویژگی‌ها در آراء و اندیشه‌های ایشان بررسی و استخراج شد. درنهایت، با معیار قراردادن دیدگاه‌های شهید ویژگی‌های معلم در اسناد مورد نقد قرار گرفته است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که برخی از ویژگی‌های معلم در اسناد و آراء شهید با یکدیگر هماهنگی و همخوانی دارند، برخی از ویژگی‌های موردنظر شهید در اسناد نیامده و مورد توجه قرار نگرفته‌اند و بالاخره برخی از ویژگی‌ها هم در اسناد وجود دارند که در آراء شهید دیده نشده‌اند. باتوجه‌به عملیاتی‌شدن سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش و تأسیس دانشگاه فرهنگیان در کشور استفاده از دیدگاه شهید ثانی درخصوص معلم و شاگرد می‌تواند معلم را به مسئله اول  نظام تربیتی کشور برگرداند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analytical Investigation of Teacher Characteristics in Iranian Education Documents and Its Criticism Using Shahid Sani's Viewpoint

نویسندگان [English]

  • a'zam riyazi 1
  • mohammad hassan mirzamohammadi 2
  • mohsen imani 3
1 PhD student of Philosophy of Education, Islamic Azad University Research Sciences Branch
2 Corresponding Author: Associate Professor of Educational Sciences, Shahed University
3 Associate Professor, Department of Educational Sciences, Tarbiat Modares University
چکیده [English]

The purpose of this study was to explain the characteristics of the teacher in the education documents of the country and to criticize it using the votes of martyr Sani. The methods used in this study included document analysis and critical analysis. Accordingly, teacher characteristics have been extracted and formulated by first analyzing the important educational documents of the country. Then, by analyzing the works of Martyr Sani (especially the book of Maniem al-Meredith) these features were studied and extracted in their ideas and thoughts. Finally, critique of the martyr's views on teacher characteristics has been criticized in the documents. The research findings show that some of the features of the teacher are in harmony with the martyr's documents, some of the features of the martyr have not been considered in the documents, and finally some of the features in the documents have not been seen in the martyr's views . Due to the implementation of the document of fundamental transformation of education and establishment of Farhangian University in the country, the use of martyr Sani's view of teachers and students can turn the teacher into the first issue of the country's educational system.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Education documents
  • teacher
  • student
  • martyr sani
قرآن مجید
باقری ، خسرو (١٣٨۲)، دیدگاه‌های جدید در فلسفه تعلیم‌و‌تربیت، تهران: انتشارات نقش هستی.
جعفریان یسار، حمید و آقاجانی، ‌هادی (١٣٩٣)، معلم متعهد و متخصص دانشگاه فرهنگیان در آیینه اسناد و منابع، کنگره بین‌المللی فرهنگ  و اندیشه دینی، قم، مرکز راهبری مهندسی فرهنگی شورای فرهنگ عمومی.
دهقان‌پور هنزایی، مهدی (١٣٩١)، بررسی آراء ابن‌سینا و شهید ثانی درمورد  تعلیم‌وتربیت، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه قم، دانشکده الهیات و معارف اسلامی.
رفیعی، بهروز (١٣۹۲)، مربیان بزرگ، تهران: انتشارات سمت.
شرکایی اردکانی، جواد (١٣٨٨)، تربیت معلم در آیینه اسناد، تهران: مؤسسه فرهنگی منادی تربیت.
شورای عالی معارف (١٣۰٧)، اساسنامه و دستور تحصیلات دارالمعلمات عالی، دفتر هماهنگی طرح‌ها و برنامه‌ریزی توسعه.
شورای عالی معارف (١٣١٣)، اساسنامه و دستور تحصیلات دانشسرای مقدماتی و عالی، دفتر هماهنگی  طرح‌ها و برنامه‌ریزی توسعه.
صافی، احمد (١٣٧١)، سیمای معلم، تهران: انتشارات انجمن اولیا و مربیان.
صحبت‌لو، علی (١٣٩٥)، نقد مبانی فلسفی آموزش‌وپرورش ایران درباره انسان فرهیخته براساس دیدگاه ابن‌سینا، رساله دکتری، دانشگاه فردوسی مشهد.
طباطبایی، محمدرضا (١٣٩٥)، آیین دانشوری، ترجمه حمیدرضا شریعتمداری، قم: انتشارات دارالعلم.
عاملی، زین‌الدین بن علی بن احمد معروف به شهید ثانی (١٣٥٩)، منیه‌المرید فی آداب‌المفید و المستفید (آداب تعلیم‌وتربیت در اسلام)، ترجمه محمدباقر حجتی، تهران: انتشارات دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
علم‌الهدی، جمیله (١٣٩١)، نظریه اسلامی تعلیم‌وتربیت، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
کلینی‌الرازی، محمدبن‌یعقوب بن اسحاق (١٤٢١)، اصول الکافی، تهران: دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی.
میرزامحمدی ، محمدحسن (١٣٩٣)، فلسفه تربیتی فارابی، تهران: انتشارات دانشگاه شاهد.
وزارت آموزش‌و ‌پرورش (١٣٤٠)، اصول کلی و برنامه تحصیلات  شش‌ساله ابتدایی پسران و دختران، اداره‌کل تعلیمات ابتدایی کشور.
وزارت آموزش‌و‌پرورش (١٣٩٠)، برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی، شورای عالی آموزش‌وپرورش.
وزارت آموزش‌و‌پرورش (١٣٦١)، اساسنامه مراکز تربیت معلم، شورای عالی آموزش‌وپرورش.
وزارت آموزش‌و‌پرورش (١٣٩۰)، سند تحول راهبردی نظام تعلیم‌وتربیت رسمی و عمومی  جمهوری اسلامی ایران،  شورای عالی آموزش‌وپرورش.
وزارت علوم و تحقیقات و فناوری (١٣٧٧)، اصول و ضوابط حاکم بر برنامه‌ریزی تربیت معلم ، شورای  عالی  برنامه‌ریزی.
وزارت معارف و فواید عامه (١٢۹٠)، نظام‌نامه اساسی دارالمعلمین مرکزی، سالنامه معارف، اوقاف و صنایع مستظرفه.