طراحی الگوی ارزشیابی اثربخشی دوره‌های تربیتی و آموزشی سازمان نظامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم اجتماعی و فرهنگی، دانشگاه امام حسین(ع)

2 دانشجوی دکترای مدیریت آموزشی دانشگاه امام حسین(ع)، تهران، ایران

چکیده

هدف این مقاله، طراحی الگوی ارزشیابی اثربخشی دوره‌های تربیتی و آموزشی سپاه است. این پژوهش ازنظر هدف درزمره پژوهش‌های توسعه‌ای و روش پژوهش آن از نوع ترکیبی و طرح اکتشافی است. جامعه آماری این پژوهش در مرحله کیفی شامل خُبرگان علمی، فرماندهان و مدیران نظام تربیت و آموزش سپاه و در مرحله کمی شامل فرماندهان و مدیران تربیت و آموزش سپاه و اساتید و مربیان دانشگاه‌ها و مراکز تربیتی و آموزشی سپاه بودند. برای تحلیل داده­ها در مرحله کیفی از روش تحلیل محتوا و در مرحله کمی برای تحلیل داده‌ها از آزمون‌های آماری و معادلات ساختاری استفاده شد. یافته‌های مرحله کیفی که با روش تکوین استقرایی احصا شد، نشان داد که الگوی ارزشیابی اثربخشی دوره‌های تربیتی و آموزشی، دارای چهار مقوله اصلی و 24 مقوله فرعی بود. یافته­های پژوهش در مرحله کمی حاکی از این بود که همه ضرایب الگو با سطح اطمینان 99/0 معنی‌دار بودند. مجموع یافته‌ها و نتایج تحلیل نشان داد که الگوی طراحی‌شده از استحکام بالایی برای ارزشیابی اثربخشی دوره‌های تربیتی و آموزشی برخوردار است. الگوی ارائه‌شده شامل چهار بُعد: ارزشیابی درون‌داد، فرایندها، نتایج و پیامدها به‌ترتیب با ضرایب مسیر 77/0، 787/0، 82/0 و 84/0 بود. در بین ابعاد مذکور بُعد نتایج با ضریب وزنی 326/0 دارای بیشترین اهمیت و بُعد درون‌داد با ضریب وزنی 273/0 دارای کم‌ترین اهمیت بود. این الگو، همسو با مبانی نظری، پیشینه پژوهشی موضوع و با درنظرگرفتن دکترین کلان، طرح رشد و همچنین طرح تحول و تعالی سازمان، بومی ‌شده و برای اجرا در زیرنظام ارزشیابی آموزشی نظام تربیت و آموزش سازمان، مناسب است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Designing a Model for Evaluating the Effectiveness of Training and Teaching Courses in Military Organizations

نویسندگان [English]

  • reza hosseinpour 1
  • Gholam hossein rezayat 1
  • ghorban sayad neghab 2
1 Corresponding author: assistant professor at the Department of Educational Sciences, Imam Hussein Comprehensive University
2 PhD candidate of educational management at Imam Hussein Comprehensive University
چکیده [English]

This research is intended to design a model for evaluating the effectiveness of Sepah (Islamic Republic Guards Corps, IRGC) training and teaching courses. This developmental research follows mixed-exploratory method. In the qualitative phase of this study, the statistical population includes scientific experts, commanders and managers of the educational system of Sepah. In the quantitative phase, the population includes commanders and directors of educational system as well as university professors and instructors at the educational centers of Sepah. Content analysis method was employed for data analysis of the qualitative phase. Statistical tests and structural equations modelling methods were used for quantitative data analysis. Findings of the qualitative section, derived by inductive development method, indicated that the model of evaluation of effectiveness of teaching and training courses contained four main categories and 24 sub-categories. The results of the quantitative part of the research indicated that all of the coefficients of the model were significant at 0.99 level of confidence. The overall results of the analysis showed that the designed model was reliable enough for evaluating the effectiveness of teaching and training courses. The proposed model consisted of four aspects: evaluation of inputs, processes, results and outcomes with root coefficients of 0.77, 0.787, 0.82 and 0.84, respectively. The aspect of results was the most important one with the weight coefficient of 0.326. The least important aspect was the input aspect with the weight coefficient of 0.273. This model has been localized in line with the theoretical foundations, research background, grand doctrine, development plan, as well as organization transformation and excellence plan. It is appropriate for applying in the educational evaluation teaching subsystem of the teaching and training system.

کلیدواژه‌ها [English]

  • educational effectiveness
  • educational evaluation
  • teaching and training courses of the organization
ابیلی، خدایار (1375)، ارزیابی طرح ها و برنامه‌های آموزشی برای توسعه، تهران: انتشارات مؤسسه بین‌الملل.
بابایی، محمدعلی (1393)، طراحی فرایند جامع ارزشیابی آموزشی نظام تربیت و آموزش سپاه، کد پروژه 2000.
بازرگان، عباس (1391)، ارزشیابی آموزشی، تهران: سمت.
بازرگانی، محمد (1386)، نظام ارزشیابی اثر بخشی آموزش نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، معاونت نیروی انسانی ستاد کل نیروهای مسلح، اداره آموزش.
جعفر زاده، محمدرحیم (1386)، الگوی انتقالی در ارزشیابی اثربخشی آموزش کارکنان، ماهنامه تدبیر، 186.
جوادی پور، محمدعلی و ابراهیم زاده، عیسی (1390)، مدل ارزیابی اثربخش نظام آموزش از راه دور دانشگاه پیام نور، فصلنامه فن آوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، سال دوم، شماره اول: 54 ـ 50.
حجازی، یوسف؛ بازرگان، عباس و اسحاقی، فاخته (1387)، راهنمای گام‌به‌گام ارزیابی درونی کیفیت در نظام دانشگاهی، انتشارات دانشگاه تهران.
خراسانی، اباصلت و حسینی ضرابی، حامد (1393)، ارزشیابی آموزشی (از تئوری تا عمل)، تهران: مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران.
 خراسانی، اباصلت و مهدی، رضا (1385)، راهنمای طراحی و مدیریت سیستم آموزش کارکنان (ساک)، تهران: آریا پروژه.
خراسانی، اباصلت و دوستی، هومن (1390)، الگوی تلفیقی ارزیابی اثربخشی برنامه‌های فرهنگی، فصلنامه آموزش مهندسی ایران، سال سیزدهم، شماره 52.
سراجی، فرهاد (1390)، چارچوبی برای ارزشیابی کیفیت آموزش در دانشگاه‌های الکترونیکی، پنجمین همایش ارزیابی کیفییت در نظام دانشگاهی، دانشگاه تهران، اردیبهشت ماه 1390.
سلطانی، ایرج (1380)، اثربخشی آموزشی در سازمان‌های صنعتی و دولتی. ماهنامه تدبیر، شماره 119: 44 ـ 41.
سیف، علی‌اکبر (1386)، اندازه‌گیری و سنجش و ارزشیابی آموزشی. تهران: نشر دوران.
صباغیان، زهرا واکبری، سهیلا (1389)، آموزش جامع سازمانی، تهران: سمت.
فتحی واجارگاه، کورش و دیبا واجاری، طلعت (1390)، ارزشیابی اثربخشی دوره­های آموزشی، تهران: انتشارات آییژ.
فضایلی، احمد (1393)، طرح شهید مطهری، طراحی نظام جامع تربیت و آموزش سپاه، دبیرخانه طرح.
قائدی، یحیی (1389)، طراحی نظام جامع ارزشیابی عملکرد آموزشی، کرج: مرکز تربیت مربی.
قهرمانی، محمد (1380)، ارزیابی اثربخشی دوره‌های کارشناسی ارشد مدیریت پروژه و مدیریت عملیات بهره‌برداری. مجله مدیریت توسعه، شماره 11: 64 ـ 57.
مهدوی، زهرا و فیاض، ایراندخت (1393)، شناسایی عوامل مؤثر بر اثربخشی دوره‌های آموزش ضمن خدمت، فصلنامه روان شناسی تربیتی، سال دهم، شماره 32.
مهدی پور، عبدالرحمان و هادوی، فریده (1384)، الگو برای ارزشیابی دوره کارشناسی تربیت بدنی و علوم ورزشی مراکز و مؤسسات آموزشی عالی دولتی، فصلنامه المپیک، سال سیزدهم، شماره دوم.
نصرت پناه، سیاوش (1387)، بررسی میزان اثربخشی واحد ایثارگران نزسا و ارائه راهکارهای بهینه، دانشگاه جامع امام حسین(ع).
نظام جامع تربیت و آموزش سپاه پاسدارن انقلاب اسلامی ایران (1396)، تهران: ابلاغیه شماره 53/3 مورخ 14/6/1395، مرکز باقرالعلوم(ع) سپاه.
نیکوکار، غلامحسین؛ سجادی پناه، علی و سجادی پناه، مجید (1388)، طراحی الگوی سنجش کارایی و اثربخشی مراکز آموزش عالی نظامی، نشریه مدیریت دولتی، شماره سوم: 174 ـ 155.
ولف، ریچارد (1386)، ارزشیابی آموزشی، ترجمه علیرضا کیامنش، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.