کمال‌گرایی دینی و نسبت تساهل با آن در تربیت دینی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول: دانشیار فلسفه تعلیم‌وتربیت دانشگاه علامه طباطبائی

2 دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم‌وتربیت دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

تربیت دینی ازجمله حوزه‌های مهم تربیتی است که چنانچه سوء فهم‌وعمل نسبت به آن صورت پذیرد، آسیب‌های فراوانی را درپی خواهد داشت. همچنان‌که  باقری در مبحثی تحت عنوان آسیب و سلامت در تربیت دینی به این آسیب‌ها پرداخته است. یکی از حوزه‌های مهم این آسیب‌شناسی، به مفهوم بنیادین کمال‌گرایی دینی و شکل آسیب‌زای آن یعنی کمال‌گرایی غیرواقع‌گرا مربوط شده و وضعیت سلامت در این حالت، سهل‌گیری بیان شده است. در این مقاله با استفاده از روش فلسفی، نابسندگی تبیین صورت‌گرفته از سهل‌گیری ‌به‌عنوان وضعیت سلامت فوق‌الذکر نشان داده شده و تلاش گردیده است تا تبیین شایسته‌تری از نسبت تساهل با کمال‌گرایی دینی ارائه شود. طبق این پژوهش لفظ کمال‌گرایی غیرواقع‌گرا مسائلی را سبب می شود که موجب تضعیف کمال‌گرایی و حرکت به‌سوی غایت دینی می‌شود. لذا با تبیین جایگاه تساهل‌ورزی ‌به‌عنوان یک مفهوم پازل‌گونه و فازی در فاصله دو قطب سهل‌انگاری و صعوبت مؤثر، حدوث مسائل فوق‌الذکر نیز رفع می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Religious Perfectionism and Its Relationship with Tolerance in Religious Training

نویسندگان [English]

  • Irandukht Fayyaz 1
  • Hussein Sharafi 2
1 Corresponding author: associate professor of philosophy of education at Allameh Tabatabaei University
2 PhD candidate in philosophy of Education, Firdausi University of Mashhad.
چکیده [English]

Religious education is an important field of education the misunderstanding and malpractice of which may bring about great damage. Bagheri has addressed this damage in a discussion entitled "Damage and Health in Religious Education". An essential area of this pathology relates to the fundamental concept of religious perfectionism and its traumatic form; that is, the unrealistic perfectionism which is demonstrated and the state of health in this case is simplification. Employing philosophical method, this study has explored the inadequacy of the explanation of the simplification as the state of health and has made an attempt to provide a more appropriate explanation of the relationship between simplification and religious perfectionism. According to the results, the word unrealistic perfectionism causes problems which weaken the nature of perfectionism and the move towards a religious objective. Hence, the emergence of the issues mentioned above will be prevented by explaining the position of simplification as a puzzle-like concept between the two poles of ease and effective rigidity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • perfectionism
  • simplification and tolerance
  • religious training
آقابخشی، محمود و افشاری‌نژاد، مینو (1376)، فرهنگ علوم سیاسی، تهران: مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران.
باقری، خسرو (1387)، نگاهی دوباره به تعلیم‌وتربیت اسلامی، ج1، تهران: نشر مدرسه.
باقری، خسرو (1388)، نگاهی دوباره به تعلیم‌وتربیت اسلامی، ج2، چاپ سوم، تهران: نشر مدرسه.
برزینکا، ولفگانگ (1371)، نقش تعلیم‌وتربیت در جهان امروز، ترجمه مهآفاق بایبوردی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
بهشتی، سعید (1389)، تأملات فلسفی در فلسفه تعلیم‌وتربیت، تهران: نشر بین‌الملل.
توکلی (1384)، مصلحت در فقه شیعه و سنی،  قم: انتشارات مؤسسه‌ آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
جعفری، محمدتقی (١٣٨٧)، حیات معقول، تهران: مؤسسه تدوین و نشر آثار استاد علامه محمدتقی جعفری.
جهانبگلو، رامین (1380)، تفاوت و تساهل، تهران: نشر مرکز.
رشاد، علی‌اکبر (1392)، کدام خشونت،کدام مدارا، مقاله، سایت پژوهشگاه علوم اسلامی، تاریخ درج: 21/3/92، تاریخ بازیابی:10/11/92.
سادا، ژولی (1378)، تساهل در تاریخ اندیشه غرب،  ترجمه عباس باقری، تهران: نشر نی.
سروش، عبدالکریم (1376)، مدارا و مدیریت، تهران: انتشارات صراط.
شریعتمدار تهرانی، محمود (1382)، جایگاه تساهل و تسامح در فقه و حقوق اسلامی، پایان‌نامه دکتری چاپ‌نشده، مشهد: دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی.
صادقی ارزگانی، محمدامین (1388)، انسان کامل از نگاه امام خمینی(ره)، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
صدرالمتالهین، محمدبن‌ابراهیم (1380)، المبداء والمعاد،تصحیح و مقدمه جلال‌الدین آشتیانی، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه.
طباطبایی، علی (1387)، انسان درحال شدن، قم: نشر مطبوعات دینی.
طباطبایی، محمدحسین (١٣٧٠)، تفسیر المیزان، ج 12، ترجمه موسوی همدانی، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
علم‌الهدی، جمیله (1386)، فلسفه تعلیم‌وتربیت رسمی در اسلام، طرح تدوین سند ملی چشم‌انداز بیست‌ساله آموزش‌وپرورش، سفارش سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی.
فولادی، محمد (1379)، تساهل و تسامح ازنظر دین، مجله معرفت، ش35.
لاک، جان (1377)، نامه ای درباب تساهل، ترجمه شیرزاد گلشاهی، تهران: نشر نی.
لنگراک، ادوارد (1392)، خداباوری و تساهل، ترجمه ان‌شاءالله رحمتی، مجله اطلاعات حکمت و معرفت، ویژه اندیشه سیاسی2، ش86.
مازلو، آبراهام. اچ ( 1372 )، انگیزش و شخصیت، ترجمه احمد رضوانی ، چ3، مشهد: انتشارات آستان قد س رضوی.
مزلو، آبراهام (1371)، به‌سوی روان‌شناسی بودن، ترجمه احمد رضوانی، مشهد: آستان قدس.
مصباح یزدی، محمدتقی (1374)، آموزش عقاید، ج1 ، چاپ 13، تهران: انتشارات تبلیغات اسلامی.
مطهری، مرتضی (1375)، انسان کامل، تهران: انتشارات صدرا.
نوایی، علی‌اکبر (1379)، سماحت و سهولت یا تسامح و تساهل اسلامی، مجله اندیشه حوزه، سال ششم، ش 2: 175 ـ 172.