نقش‌های آموزگاران در آموزش دین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری برنامه‌ریزی درسی دانشگاه اصفهان

2 نویسنده مسئول: استاد گروه علوم تربیتی دانشگاه اصفهان

3 استاد گروه علوم تربیتی دانشگاه اصفهان

چکیده

هدف این پژوهش، واکاوی تجارب زیسته آموزگاران و متخصصین علوم دینی و تربیتی درخصوص نقش‌های آموزگاران در آموزش دینی در دوره دوم دبستان است. برای دستیابی به این هدف از مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با آموزگاران و متخصصین استفاده شد و برای تجزیه‌وتحلیل اطلاعات از روش کدگذاری و مقوله‌بندی استفاده شد. پس از تجزیه‌وتحلیل، داده‌های حاصل از مصاحبه درخصوص نقش‌های معلم در آموزش دینی، به سه مقوله متخصص و بادرایت، ارتباط عاطفی معلم (دوست و راهنما) و نقش الگویی دسته‌بندی شد. ایفای هریک از نقش‌ها نیازمند الزامات و تدابیری از جانب معلم است تا اثرگذار باشد. معلم به‌عنوان متخصص و مدبر باید دارای قابلیت‌های علاقه و تسلط لازم بر موضوعات دینی توانایی تشخیص و عملکرد مناسب در موقعیت‌های تربیتی باشد. برقراری ارتباط عاطفی و صمیمی با دانش‌آموزان نیز، با استفاده از عملکردهای مناسب آموزگار ازقبیل گفتگوی ساده و خودمانی با دانش‌آموزان، استفاده از روش‌های تشویقی متنوع، شوخ‌طبعی و روحیه شاد و فعالیت‌های محرک و غیررسمی میسر می‌شود. ازهمه‌مهم‌تر، معلم برای اینکه به‌عنوان الگو مورد توجه دانش‌آموزان قرار گیرد، باید بین گفتار و رفتارش تناسب وجود داشته باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Roles of Teachers in Teaching Religion

نویسندگان [English]

  • Maryam Sharifi Darvazeh 1
  • Ahmad Reza Nasr Esfahani 2
  • Ebrahim Mirshah J’afari 3
1 PhD candidate in curriculum حlanning, University of Isfahan
2 Corresponding author: full professor at the Department of Educational Sciences, University of Isfahan
3 Full professor at the Department of Educational Sciences, University of Isfahan
چکیده [English]

The purpose of this study is to analyze the lived experiences of teachers and specialists in various religious and educational sciences regarding the role of teachers in religious education in the second phase of primary school. To achieve this goal, semi-structured interviews were conducted with the teachers and the experts, and coding and categorization techniques were used to analyze the data. After the analysis, the data obtained from the interviews on teachers' roles in religious education were divided into three categories: expert and insightful, teachers' emotional relationship (as friends and guides), and the role teachers as models. Playing each of these roles requires characteristics and practices by the teachers to be effective. As an expert and insightful person, the teacher must have the required concern and mastery of religious subjects, as well as the ability to recognize and show proper practice in educational situations. Making an emotional and intimate relationship with students is also possible by showing appropriate measures such as warm and intimate conversations with students, various techniques of encouragement, humor and cheerful mood, motivation and comfortable relations. Most importantly, in order for the teachers to be considered as models for the students, there must be an acceptable balance between their speeches and behaviors.

کلیدواژه‌ها [English]

  • religious education
  • teachers’ roles
  • model
  • friend and guide
  • expert and insightful
آل‌مراد، آسیه؛ فردانش،‌ هاشم؛ مهرمحمدی، محمود و طلایی، ابراهیم (1396)، واکاوی ماهیت راه‌یابانه تدریس: رویکرد مطلوب در تبیین کنش معلمی مبتنی‌بر موقعیت عمل، فصلنامه تدریس‌پژوهی، 5 (2)، 107 ـ 83.
استراس، آنسلم و کوربین، جولیت (1390)، اصول روش تحقیق کیفی (نظریه مبنایی رویه‌ها و روش‌ها)، ترجمه بیوک محمدی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
تهرانی، مجتبی (الف 1394)، ادب الهی: مبانی تربیت، چ سوم، تهران: مؤسسه فرهنگی ـ پژوهشی مصابیح‌الهدی.
تهرانی، مجتبی (ب 1394)، ادب الهی: تربیت مربی، چ سوم، تهران: مؤسسه فرهنگی ـ پژوهشی مصابیح‌الهدی.
تولستوی، لئو(1373)، نقش دینی هنر، فصلنامه هنر،(6): 36 ـ 23.
شریف‌زاده، بهمن (1386)، آموزش دین در فاصله از پرورش دینی، کتاب نقد، (42): 169 ـ 181.
صفایی حائری، علی (1388)، تربیت کودک: نقش معلم، روش تربیت کودک، عوامل تربیت کودک، قم: لیلۀ‌القدر.
گال، مردیت؛ بورگ، والتر و گال، جویس (1394)، روش‌های تحقیق کمی و کیفی در علوم تربیتی و روان‌شناسی، ترجمه احمدرضا نصر و همکاران، تهران: سمت و دانشگاه شهید بهشتی، ج دوم.
مرادی، مسعود؛ فردانش،‌ هاشم؛ مهرمحمدی، محمود و موسی‌پور، نعمت‌الله (1390)، مبانی و ویژگی‌های یک الگوی تدریس برای انواع دانش روش کاری، فصلنامه روان‌شناسی تربیتی، 7 (20): 129 ـ 95.
مرکز فرهنگ و معارف قرآن ‏(1382)، دایرة‌المعارف قرآن کریم‏، جلد: 7، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم.
Dewey, J. (1938). Experience and education. New York: Collier.
Fenstermacher, G., & Richardson, V. (2001). Manner in Teaching: the study in four parts. Curriculum Studies, 33(6), 631-637.
Fenstermacher, G., & Richardson, V. (2005). On making determinations of quality in teaching. Teachers College Records, 107(1), 186-213.
Fenstermacher, G. (2001). On the concept of manner and its visibility in teaching practice. Curriculum Studies, 33(6), 639-653.
Huang, Y. C., & Lin, S. H. (2014). Assessment of Charisma as a Factor in Effective Teaching. Educational Technology & Society, 17(2), 284-295.
Shulman, L. S., & Shulman, J. H. (2004). How and what teachers learn: A shifting perspective. Journal of Curriculum Studies, 36 (2), 257-271.
Wolk, S. (2008). Joy in school. The Positive Class room,66, )1(,8-15.