تبیین روش تربیت اخلاقی کودک در هفت سال دوم ‌براساس تعالیم اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، فلسفه تعلیم‌وتربیت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، ایران

2 نویسنده مسئول: استادیار، پایه21، گروه علوم تربیتی، دانشکده روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، ایران

3 استادیار گروه معارف اسلامی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس، ایران

4 استادیار گروه علوم تربیتی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن، ایران

چکیده

هدف این مقاله، تبیین روش تربیت اخلاقی کودک در هفت سال دوم براساس تعالیم اسلامی است. اسلام بهترین روش‌های تربیتی برای تعالی انسان را دارد که باید شناخته و استفاده شود. این روش‌ها در قرآن و زندگی معصومین(ع) تبلور یافته است. باتوجه‌به نیاز فطری انسان به خدا و گمراهی‌اش از مسیر الهی، ضرورت ایجاب می‌کند که به تربیت اسلامی توجه ویژه شود. روش تحقیق کیفی تحلیلی بوده و ازطریق فیش‌برداری داده‌ها جمع‌آوری و تحلیل و بررسی شده است. یافته‌ها حاکی است که در اسلام روش‌های بسیار متنوع و مؤثری برای تربیت افراد وجود دارد و معصومین(ع) تربیت فرزندانشان را از کودکی شروع می‌کردند. نتایج تحقیق بیان می دارد که تربیت مهم‌ترین عامل تعالی است. دست‌اندرکاران تربیت ضمن اهمیت‌دادن به دوره کودکی باید از روش‌های اسلامی، متناسب با شرایط کودک در جهت الهی‌کردن او استفاده کنند. در مقاله حاضر هفت روش دعا، سلام‌دادن، دعوت عملی، عمل به وعده، ملاطفت، اهمیت‌دادن به نماز و هم‌نشینی با صالحان که از روش‌های اسلامی است، مورد بررسی قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Explanation of Moral Training of Children in the Second Seven-Years phase on the Basis of Islamic Teachings

نویسندگان [English]

  • Asghar Nikhoomanesh 1
  • Mahshid Izadi 2
  • Hojjatollah Rafiei Shamsabadi 3
  • Najmeh Vakili 4
1 PhD candidate in the philosophy of education, Islamic Azad University of Central Tehran
2 Corresponding author: Assistant professor at the Department of Educational Sciences, Faculty of Psychology, Islamic Azad University of Central Tehran, Iran
3 Assistant professor at the Department of Islamic Education, Faculty of Humanities, Islamic Azad University of Shahr Ghuds
4 Assistant professor at the Department of Educational Sciences, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Islamic Azad University of Roodehen, Iran
چکیده [English]

This research is aimed at explaining the method of moral training in the second seven-year phase based on Islamic teachings. Islam has the best educational method for human excellence which must be known and applied. These methods are visualized in the Holy Qur'an and in the lives of the infallibles (AS). Due to the natural need of man to God and the misleading directions in man’s movement in the divine route, a special attention to Islamic education is essential. Qualitative analytical research method is used along with note taking and the data analysis. Findings indicate that diverse and effective methods are provided by Islam for educating individuals, and the infallible Imams (AS) began to train their children from childhood. The results also reveal that training is the most important component of excellence. While dealing with children, instructors must use Islamic methods for training the children in the heavenly path. The research covered seven Islamic methods including prayer, greeting, practical invitation, commitment to promises, compassion, taking care of prayers, and meeting righteous people.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Training
  • children
  • the 2nd seven-year phase
  • Islamic teachings
قرآن کریم، ترجمه مهدی الهی قمشه‌ای (1379)، قم: دفتر چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی.
نهج‌البلاغه، ترجمه محمد دشتی (1380)، قم: امام المنتظر.
صحیفه سجادیه، ترجمه مهدی الهی قمشه‌ای (1383)، قم: نگاران قلم.
ابراهیم‌زاده، عیسی  (1383)،فلسفه تعلیم‌وتربیت، تهران: دانشگاه پیام‌نور.
ابن‌ابی‌الدنیا، عبدالله‌بن‌محمد  (1410ق)، کتاب العیال، ج 1، ریاض: دار ابن قیم.
ابن‌بابویه، محمدبن‌علی (1403ق)، الخصال، ج 1، تحقیق علی‌اکبر غفاری،قم: جامعه مدرسین.
ابن‌سعد، محمد‌بن‌سعد (1410ق)، طبقات الکبری، تحقیق محمد عبدالقادر، عطا، بیروت: دارالکتب العلمیه، منشورات محمدعلی بیضون.
ابن‌شعبه حرانی، ابومحمدحسن (1377)، تحف العقول، ترجمه بهراد جعفری، تهران: صدوق.
باقری، خسرو (1385)، نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، ج1، تهران: مدرسه.
بهشتی، محمد (1381)، تربیت، اخلاق و تربیت اخلاقی، ماهنامه معارف، ش10، 1381: 18 ـ 20.
حر عاملی، محمدبن‌حسن (1416ق)، وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، ج 21، محقق حسینی جلالی، محمدرضا، قم: مؤسسه آل البیت لاحیاءالتراث.
حسنی، محمد و همکاران  (1394)، رویکردهای نوین در تربیت اخلاقی، ج 1، تهران: مدرسه.
خوانساری، جمال‌الدین محمد، (1360)، شرح غررالحکم و دررالکلم، ج 3 و 5، تهران: دانشگاه تهران.
دلاور، علی (1385)، مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی، تهران: رشد.
دهخدا، علی‌اکبر  (1373)، لغتنامه، تهران: روزبه.
عمید، حسن (1375)، فرهنگ فارسی عمید، تهران: امیرکبیر.
کلینی رازی، محمدبن‌یعقوب  (1375)، اصول کافی، ج 1 و 6، ترجمه محمدباقر کمره‌ای،  قم: اسوه.
گال، مردیت و دیگران  (1382)، روش‌های تحقیق کمّی و کیفی در علوم تربیتی و روان‌شناسی، ج1، ترجمه نصر، احمدرضا و دیگران، تهران: سمت.
متقی هندی، علی‌بن حسام‌الدین، (1419ق)، کنزالعمال فی سنن الاقوال و الافعال، ج 1، محقق دمیاطی، محمود عمر، بیروت: دارالکتب العلمیه.
مجلسی، محمدباقر (1363)، بحارالانوار، ج 61 و 67 و 71، ترجمه محمدباقر موسوی همدانی، تهران: کتابخانۀ مسجد حضرت ولی عصر.
مجلسی، محمدباقر (1403ق)، بحارالانوار، ج 104، بیروت: داراحیاءالتراث العربی.
محمدی ری‌شهری، محمد (1377)، میزان الحکمه، ج 1، ترجمه شیخی، حمیدرضا، قم: دارالحدیث.
معین، محمد  (1386)، فرهنگ معین، تهران: زرین.
موحدی پارسا، فاطمه و همکاران (1398)، تربیت اخلاقی کودکان در دوره سیادت ازمنظر اندیشمندان، دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی تربیت اسلامی، ش 28، 1398: 7 ـ 28.
نوری طبرسی، حسین (1382ق)، مستدرک الوسایل فی مستنبط المسائل، ج 1، قم: المکتبه الاسلامیه.
دوره 29، شماره 50
فصلنامه بهار
خرداد 1400
صفحه 279-299
  • تاریخ دریافت: 29 تیر 1399
  • تاریخ بازنگری: 16 شهریور 1399
  • تاریخ پذیرش: 17 شهریور 1399
  • تاریخ انتشار: 01 خرداد 1400