تضاد و تفاوت در تربیت مبتنی بر گفت‌وگو با نظر به دیدگاه‌های ملاصدرا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم‌وتربیت، دانشکده علوم تربیتی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

2 نویسنده مسئول: دانشیار، رشته فلسفه تعلیم‌وتربیت، دانشکده علوم تربیتی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

3 دانشیار، رشته فلسفه تعلیم‌وتربیت، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس تهران، تهران، ایران

4 استاد، رشته فلسفه تعلیم‌وتربیت، دانشکده علوم تربیتی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

هدف مقاله حاضر، تبیین جایگاه تضاد و تفاوت میان شرکت‌کنندگان در گفت‌وگو بر اساس نگرش وجودی صدرالمتألهین است. برای این منظور، از روش استنتاجی استفاده شد و آرای ملاصدرا در خصوص هستی، انسان و معرفت مورد بازخوانی قرار گرفت و جایگاه تضاد و نقش محوری آن در تربیت گفت‌وگویی تبیین شد. دیدگاه‌های رایج نیز که بر گفت‌وگو در فرایند تعلیم‌وتربیت تمرکز کرده بودند، مورد نقد و بررسی قرار گرفتند و مشخص شد دیدگاه­های مذکور، تضاد و تفاوت را محدود پنداشته­ و به‌این‌علت، درک و توصیف آن‌ها از تربیت مبتنی بر گفت‌وگو با کاستی­هایی مواجه است. سپس نقش وجود شناسانه تضاد و تفاوت در نگرش صدرایی بررسی شد و تبیینی متمایز از تربیت مبتنی بر گفت‌وگو ارائه گردید که متفاوت با دیدگاه­های رایج است. در ادامه دستورالعمل­هایی برای گفت‌وگومحور ساختن جریان تربیت به دست‌اندرکاران تعلیم‌وتربیت پیشنهاد و بر این نکته تأکید شد که تربیت گفت‌وگویی، زمانی در مسیر حقیقی و اصیل خود قرار می­گیرد که تضادها و تفاوت­ها بین طرفین گفت‌وگو رسمیت یابد و این امر، مستلزم مواجهه­ای وجودگرایانه ­با انواع تفاوت­ها و تضادها است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Existential Interpretation of Contradictions and Differences in Dialogic Education According to Mulla Sadra’s Views

نویسندگان [English]

  • Maliheh Rajaee 1
  • Tahereh Javidi Kalateh Jafarabadi 2
  • Ali Reza Sadeghzadeh Ghamsari 3
  • Bakhtiar Shabani Varki 4
1 PH.D Candidate in Educational and Training Philosophy, College of Educational Sciences, Ferdosi University, Mashhad, Iran
2 Corresponding author: Associate Professor, Department of Educational and Training Philosophy, College of Educational Sciences, Ferdosi University, Mashhad, Iran.
3 Associate Professor, Department of Educational and Training Philosophy, College of Humanities, Tarbiat Modarres University, Tehran, Iran
4 Full Professor, Department of Educational and Training Philosophy, College of Educational Sciences, Ferdosi University, Mashhad, Iran
چکیده [English]

The purpose of this paper is to explain the concepts of contradiction and difference in the development of dialogic education with emphasis on Mulla Sadra's existensial views. The deductive method was used. In this regard, Sadra's views on human existence and knowledge were reviewed and the conflict and its central role in  dialogic education were explained. Common perspectives that focused on dialogue in the education process were also reviewed. It was found that these views were defective Because they have limited the realm of contradiction and difference for this reason of their understanding and description of dialogue-based education has shortcomings. Then, the ontological role of conflict and difference in Sadra's attitudes was examined and a distinct explanation of dialogue-based education different from common views was presented. Further instructions for dialogue-oriented education were offered to instruct staff and it was emphasized that dialogue training is on its true and original path when the contradictions and differences between the parties of the dialogue are recognized and this requires a confrontation. It is existential with all kinds of differences and contradictions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Dialogue
  • Conflict
  • Ontology
  • Anthropology
  • Epistemology
آشتیانی، سید جلال‌الدین (1380)، شرح‌حال و آرای فلسفی ملاصدرا، قم: بوستان کتاب.
امینی، محمد؛ رحیمی، حمید (1396)، تحلیل نشانه‌شناسی نظام آموزش‌وپرورش ایران، علوم تربیتی از دیدگاه اسلام، سال پنجم، شماره 9، 19-1.
باتامور، تام (1375)، مکتب فرانکفورت، ترجمه حسین‌علی نوذری، تهران: نشر نی.
برگر، پترل.؛ لوکمان، توماس (1375)، ساخت اجتماعی واقعیت، ترجمه فریبرز مجیدی، تهران: اندیشه­های نو.
بوبر، مارتین (1380)، من و تو، ترجمه ابو تراب سهراب و الهام عطاردی، تهران: سپهر اندیشه.
جاویدی کلاته ‌جعفرآبادی، طاهره؛ الهی باغان، محجوبه؛ جعفری ثانی، حسین (1397)، نظریه اخلاق مراقبتی نادینگز و دلالت‌های تربیتی آن برای برنامه درسی پیش‌دبستانی، مجموعه مقالات شانزدهمین همایش ملی انجمن مطالعات برنامه درسی ایران.
خسرو پناه، عبدالحسین؛ پناهی آزاد، حسن (1388)، نظام معرفت‌شناسی صدرایی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
سارتر، ژان پل (1376)، اگزیستانسیالیسم و اصالت بشر، ترجمه مصطفی رحیمی، تهران: نشر نیلوفر.
صادق زاده قمصری، علیرضا؛ طلایی، ابراهیم؛ صالحی‌متعهد، زهرا (1393)، گفت‌وگوی تربیتی و اصول و روش‌های آن: واکاوی گفت‌وگوهای تربیتی قرآن، پژوهش در مسائل تعلیم‌وتربیت اسلامی، سال 22، شماره 25،  141-119.
صادقی اول، نسرین؛ امین خندقی، مقصود؛ سعیدی رضوانی، محمود (1396)، تحلیلی بر وضعیت برنامه درسی اجراشده ریاضیات پایه چهارم ابتدایی، پژوهش در برنامهریزی درسی، سال 14، دوره دوم، شماره 26، 99-81.
صدرالدین ‌شیرازی، محمدبن ‌ابراهیم (1981)، الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه (ج 1، 3، 7)، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
فریره، پائولو (1358)، آموزش ستمدیدگان، ترجمه احمد بیرشک و سیف‌الله داد، تهران: انتشارات خوارزمی.
فریره، پائولو؛ شر، ایرا (1394)، پداگوژی برای رهایی، گفت‌وگوهایی درباره دگرگونی آموزش، ترجمه حسام حسین زاده، www.rahaayi.com.
کیانی، معصومه؛ صادق زاده، علیرضا (1390)، تبیین رویکردهای غالب روش‌شناختی پژوهش فلسفه تعلیم‌وتربیت در ایران و تحلیل روش‌شناختی رساله‌های دکتری، پژوهشنامه مبانی تعلیم‌وتربیت، 1 (2)، 132-119.
عبودیت، عبدالرسول (1385)، درآمدی به نظام حکمت صدرایی، تهران: سمت.
علم‌الهدی، جمیله (1388)، نظریه اسلامی تعلیم‌وتربیت، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(علیه‌السلام).
مطهری، مرتضی (1349)، اصل تضاد در فلسفه اسلامی، نشریه گروه تحقیقاتی، 28-10.
نصر، سید حسین (1382)، صدرالمتألهین و حکمت متعالیه، ترجمه حسین سوزنچی، تهران: ساحت.
نیستانی، محمدرضا (1391)، اصول و مبانی دیالوگ، اصفهان: آموخته.
نوری یالقوزآغاجی، میلاد؛ عالمی، روح‌الله (1394)، تحلیلی معرفتی از بساطت و غیریت وجود، نشریه فلسفه، سال 43، ش 2: 126-115.
وفاییان، محمدحسین (1395)، تبیین آثار تشکیک پذیری معرفت در حکمت متعالیه در گستره تعریف فلسفه، نظریه صدق و زبان‌شناسی، دو فصل‌نامه علمی ـ پژوهشی تأملات فلسفی، سال ششم، شماره 17، 240-219.
Bagheri Noaparast, KH (2016). Islamic Education as Asymmetrical Democratic Interaction, The Palgrave International Handbook of Alternative Education Editors,Lees, Helen, Noddings, Nel (Eds.).
Banathy, B. & Jenlink, P. M. (2004). Dialogue as a Means of Collective Communication, New York, Kluwer Academic/Plenum Publishers.
 Barrow, M. (2015). Caring In Teaching: A Complicated Relationship, The Journal of Effective Teaching an online journal devoted to teaching excellence,Vol. 15, No.2, 45-59.
Biesta, G.J.J. (2012). No Education Without Hesitation: Exploring the Limits of Educational Relations, Philosophy Of Education. Pp 1-13.
Biesta, G.J.J. (2013). Witnessing deconstruction in education. Why quasi-transcendentalism matters. In M. Murphy (ed), Social theory and educational research (pp.65-78). London: SAGE.
Elkader, N. (2015). Dialogic Multicultural Education Theory and Praxis: Dialogue and the Problems of Multicultural Education in a Pluralistic Society, Dialogic Pedagogy: An International Online Journal ,http://dpj.pitt.edu ,Vol. 3 .
Giroux, H. A. (1986). Radical Pedagogy and the Politics of Student Voice. Interchange, Vol. 17, No. 1 , 48-69.
Johannesen, R. (1971). The emerging concept of communication as dialogue. Quarterly Journal of Speech, vol 57, pp 373- 382.
Keim, W. S. (1990). The Education of Character: Implications of Bube't For The Student Services Profession, A THESIS Submitted to Oregon State University in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy.
Mengstie, S.(2011). Constructions of “otherness” and the role of education: The case of Ethiopia. Journal of Education Culture and Society, No. 2,pp7-15.
Matusov, E. (2009). Journey into Dialogic Pedagogy, New York: Nova Science Publishers.
Morgan, W. J. & Guilherme, A.(20012). I and Thou: The educational lessons of Martin Buber's dialogue with the conflicts of his times. Educational Philosophy and Theory, Vol. 44, No. 9,pp 979-996.
Noddings, N. (2010). Moral education and caring. School Field, 8(2), 145-151
Noddings, N. (2012). The caring relation in teaching. Oxford Review of Education, No, 38, Vol,6 pp. 771–781.
Lieblein, G. & Francis, C. (2012). Faculty Prerequisites for Dialogue-Based Education, Teaching tips/notes. available Online at: https://www.nactateachers.org.
Ohliger, J. (1995). Critical views of Paulo Freire's work, Compiled for the Iowa Community College Summer Seminar, This document is located on the Suppression of dissent website.
Ornstein, A. C. & Levine, D. U. (2008).Foundations of Education, U.S.A., Patricia Coryell.
Sarid, A. (2011). Systematic Thinking on Dialogical Education, Educational Philosophy and Theory,pp1-16.
Schwarz, B. B., & Baker, M. J. (2017). Dialogue, Argumentation and Education, New York, Cambridge University Press.
Skidmore, D. (2006). Pedagogy and dialogue, Cambridge Journal of Education,Vol. 36, No. 4, pp. 503–514.
Sowerby, E. m. (1993). Nel Noddings caring: A critical analysis, A thesis submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree of master of airs in the faculty of graduate studies department of philosoohy. The university of british Columbia.
Watras, J. (2014). Can personal relationships encourage social reform?, philosophical studies in education, vol45, pp157-167.
دوره 29، شماره 52
فصلنامه پاییز
آبان 1400
صفحه 5-34
  • تاریخ دریافت: 03 اردیبهشت 1399
  • تاریخ بازنگری: 11 آبان 1400
  • تاریخ پذیرش: 02 شهریور 1399
  • تاریخ انتشار: 01 آبان 1400