تطبیق سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش جمهوری اسلامی ایران با اندیشه‌های تربیتی خواجه‌نصیرالدین طوسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول: دانشجوی دکتری، دانشکده علوم تربیتی، واحد خوراسگان، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران.

2 استاد علوم تربیتی، گروه فلسفه تعلیم و تربیت، واحد خوراسگان، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران.

3 دانشیار، دانشکده حقوق و الهیات، واحد خوراسگان، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران.

4 دانشیار، دانشکده علوم تربیتی، واحد خوراسگان، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران.

چکیده

هدف از این پژوهش تطبیق سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش جمهوری اسلامی ایران با اندیشه‌های تربیتی خواجه‌نصیرالدین طوسی از جنبه‌های انسان‌شناختی، معرفت‌شناختی و دین شناختی است. روش تحقیق در پژوهش حاضر با در نظر گرفتن موضوع و محور تحقیق، تحلیل محتوای کیفی است. حوزه پژوهش، متون، پژوهش­های انجام‌شده و اسناد مربوط به مبانی، اصول، اهداف و مؤلفه‌های مؤثر در تعلیم‌وتربیت بوده که از منابع موجود در نظام تعلیم‌وتربیت اسلام استخراج گردیده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که سند تحول بنیادین در بخش‌هایی با نظرات تربیتی خواجه‌نصیرالدین همخوانی دارد و چنین استنباط می‌شود که بین این دو افتراقاتی نیز وجود دارد. در حوزه انسان‌شناختی سند تحول همچون آراء تربیتی خواجه نصیر، در مقوله‌هایی مانند قدرت و اختیار، مرکب بودن انسان، باور به حیات ابدی و نیروی تعقل و خردورزی دیدگاهی یکسان دارد. اما با وجود چنین اشتراکات، تفاوت‌هایی نیز وجود دارد. در حوزه معرفت‌شناسی سند تحول در این حوزه با آراء تربیتی خواجه‌نصیرالدین دیدگاهی یکسان دارد. باوجوداین همانندی، آراء تربیتی خواجه نصیر معرفت حقیقی را ادراک معقولات می‌داند ولی سند تحول معرفت حقیقی را از طریق وحی و الهام امکان‌پذیر می‌داند. در حوزه دین‌شناسی سند تحول همچون آراء تربیتی خواجه‌نصیرالدین، وحی را مهم‌ترین راه کسب معرفت می‌داند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Comparison of the Fundamental Document of Transformation of the Education with Khajeh Nasiroddin Tosi ’S Educational Ideas

نویسندگان [English]

  • Alireza Dehghani 1
  • Seyyed Hashem Golestani 2
  • Seyyed Hossein Vaezi 3
  • Zohreh Saadatmand 4
1 Corresponding author: PH.D Candidate, College of Educational Sciences, Khorasegan Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran
2 Full Professor, Department of Educational Sciences, Educational and Traning Philosophy, Khorasegan Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran.
3 Associate Professor, College of Law and Theology, Khorasegan Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran.
4 Associate Professor, College of Educational Sciences, Khorasegan Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran.
چکیده [English]

The purpose of this study was to compare the document of fundamental transformation of the education with Khajeh nasiroddin tosi ’s educational ideas to aspects of anthropology,epistemology and theology . The present study ,considering the subject and the research axis , was a kind of conceptual,inferencial research of comparison. Research field in this research includes texts , researches and documents related to the principles, goals and components of education in education that have been extracted from the available resources in relation to research in the education system of  Islam. The results of the research indicate that the transformation document correspond to Khaje nasir’s educational ideas in some parts and it is induced that there are some differences between them. The transformation document like Khaje nasir’ s ideas are the same in anthropology domain like power and free will human composity, believe in future life, reasoning and intellectualizing. Despoite these similarities , there are also some differences. The transformation document and Khaje nasir’s ideas are the same in epistemological area. Khaje nasir believes that real epistemology is hindsighting the intellectualies but the transformation document in revelation.Both of them know the revelation as the most important way of acquiring wisdom . In the field of theology, the document of transformation, such as the educational views of Khajeh Nasir considers revelation as the most important way to acquire knowledge.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Educational Ideas
  • Khajeh Nasir
  • Document of Transformation

مراجع

قرآن کریم
اعرافی، علیرضا و همکاران (1380)، فلسفه تعلیم‌وتربیت، جلد اول، پژوهشکده حوزه و دانشگاه، تهران.
ایمان، محمدتقی و نوشادی، محمود رضا (1390)، تحلیل محتوای کیفی. پژوهش، سال سوم پاییز و زمستان، شماره 2 (پایایی6).
بهشتی، محمد، ابوجعفری، مهدی  و فقیهی، علی‌نقی.(1386). آراء دانشمندان مسلمان در تعلیم‌وتربیت و مبانی آن، جلد دوم، تهران: انتشارات سمت.
جعفریان صدیق، مرضیه (۱۳۹۰)، فلسفه تعلیم‌وتربیت در اسلام، اولین همایش ملی آموزش در ایران 1404.
داودی، محمد ( 1388)، تربیت اخلاقی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
درّانی، کمال  (1392)، تاریخ آموزش‌وپرورش ایران قبل و بعد از اسلام، تهران: انتشارات سمت.
دشتی، محمد (1379)، نهج‌البلاغه. قم، ایران.
رفیعی، فرزانه (1395)، بررسی فلسفه تعلیم‌وتربیت در اسلام، نخستین همایش ملی برنامه‌ریزی و تحول نظام آموزشی، قم، دانشگاه پیام نور استان قم.
رمضانی، خسرو (۱۳۷۹)، روانشناسی تربیتی. تهران: انتشارات فاطمیه.
رهبری، مهدی ؛ بلباسی، میثم و قربی، محمدجواد (1394)، بررسی هویت ملی در سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش جمهوری اسلامی ایران. مجله مطالعات ملی، بهار. 61: 66-45.
صالحی عمران؛ محمدیان، معصومه و پاشا، رضا (1396)، بررسی مشکلات اجرایی سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش از نظر مدیران. مجله مطالعات آینده‌پژوهی و سیاست‌گذاری، دوره سوم، 6: 76-59.
صیفی حصار، شهره (1391)، اندیشه‌های اخلاقی – تربیتی خواجه نصرالدین طوسی، حوزه علمیه خراسان.
طوسی، محمد (1369)، الف. اوصاف الاشراف. تصحیح محمد مدرسی. تهران: موسسه مطالعات اسلامی.
طوسی، محمد(1373)، اخلاق ناصری، تصحیح مجتبی مینوی و علیرضا حیدری، تهران: خوارزمی.
عطاران، محمد(1382)، آراء مربیان بزرگ مسلمان درباره‌ی تربیت کودک، تهران: انتشارات مدرسه.
علوی مقدم، محمد و اشرف زاده، رضا (1374)، برگزیده اخلاق ناصری. تهران، نشر توس.
فراهانی، حسن (1380)، بررسی آرای تربیتی امام محمد غزالی و نصیرالدین طوسی، معرفت.
فلیک، اووه (1394)، درآمدی بر تحقیق کیفی. ترجمه جلیلی، هادی. تهران: نشر نی.
کاردان، علی‌محمد(1381)، سیر آراء تربیتی در غرب. تهران: انتشارات سمت.
کاردان، علی‌محمد ؛ اعرافی، علیرضا؛ پاک‌سرشت، محمدجعفر؛ حسینی، علی‌اکبر و ایرانی، حسین (1384)، درآمدی بر تعلیم‌وتربیت اسلامی(1)، فلسفه تعلیم‌وتربیت (جلد اول). پژوهشکده حوزه و دانشگاه، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
کریمی، منیره و سالاری چینه، پروین (1394)، تعلیم‌وتربیت در اندیشه خواجه‌نصیرالدین طوسی. کنفرانس بین‌المللی علوم انسانی و مطالعات رفتاری.
مبانی نظری سند تحول بنیادین در نظام تعلیم‌وتربیت جمهوری اسلامی ایران (1390).
مطهری، مرتضی(1374)، تعلیم‌وتربیت اسلامی، تهران: انتشارات صدرا.
مطهری، مرتضی(1383)، مجموعه آثار، قم: صدرا.
نقیب زاده، میر عبدالحسین (1373)، اصول فلسفه آموزش‌وپرورش، چاپ پنجم، تهران: نشر طهوری.
همایی، جلال‌الدین (1374)، منتخب اخلاق ناصری. تهران: نشر هما.
هومن، حیدر علی. (1394)، راهنمای عملی پژوهش کیفی. تهران: انتشارات سمت.
Mayring, P. (2000). "Qualitative content analysis. Forum", Qualitative Social Research, 1 (2). Retrieved March 10, 2005,
پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی
دوره 29، شماره 53
فصلنامه زمستان
بهمن 1400
صفحه 359-387

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 12 تیر 1398
  • تاریخ بازنگری: 12 دی 1400
  • تاریخ پذیرش: 25 شهریور 1398
  • تاریخ انتشار: 01 بهمن 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار