بررسی فلسفی دیدگاه خردگرایانه با تکیه بر اصول عقلی و منطقی در اندیشه، رفتار و گفتار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشته فلسفه تعلیم وتربیت،واحد علوم وتحقیقات تهران، دانشگاه آزاداسلامی، ایران.

2 نویسنده مسئول: دانشیار، گروه علوم تربیتی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

3 استاد، گروه علوم تربیتی، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران.

4 استادیار، گروه علوم تربیتی، دانشگاه علوم انتظامی امین، تهران، ایران.

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی فلسفه از دیدگاه خردگرایی (عقل‌گرایی) با تکیه ‌بر اصول عقلی و منطقی در اندیشه، رفتار و گفتار، به‌منظور تدوین الگویی برای دانشجویان رشته فلسفه تعلیم و تربیت انجام شد. پژوهش حاضر بر مبنای هدف از نوع کاربردی، از نظر نوع توصیفی- تحلیلی و روش آن روش تحلیل محتوای کیفی بود. ابزار پژوهش حاضر جهت جمع‌آوری داده‌های لازم برای پاسخگویی به فرضیات تحقیق مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. جهت تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از داده‌های کیفی گردآوری‌شده از فرایند اجرای مصاحبه‌های نیمه‌ساختارمند با افراد نمونه کدگذاری باز انجام شد. در نتیجه اجرای فرایند کدگذاری باز از روی ‌داده‌های کیفی گردآوری‌شده ابتدا به استخراج تعداد زیادی ویژگی و مفهوم منجر شد، سپس با بررسی‌های مجدد و بازنگری‌های انجام‌شده و بر اساس مشابهت‌ها و اشتراکات مفهومی، این مفاهیم و ویژگی‌های تقلیل یافته و دسته‌بندی شد. با مرور مبانی نظری و دیدگاه صاحب‌نظران سه پدیده محوری (اندیشه، رفتار و گفتار) در تدوین الگو برای دانشجویان رشته فلسفه تعلیم و تربیت از منظر خردگرایی که با تکیه ‌بر اصول عقلی و منطقی است حاصل شد، همچنین مطالعات و یافته‌ها نشان دادند که کدهای حاصل از کدگذاری باز مشتمل بر ۲۱۰ کد بود، این الگو دارای پنج شاخص اهداف، شیوه‌ها، چالش و خلأها، عناصر و پیامدها بود. در قدم بعدی با استفاده از تقلیل داده‌ها به موارد مشترک از سه پدیده محوری و پنج شاخص، در بخش محوری اندیشه و هر شاخص (۵ بعد)، در بخش محوری رفتار هر شاخص (۶ بعد) و در پدیده محوری گفتار و هر شاخص (۶ بعد) شناسایی شدند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Philosophical Investigation of the Rationalist Point of View Based on Rational and Logical Principles in Thought, Behavior and Speech

نویسندگان [English]

  • Shahin Amiri 1
  • Mohsen Imani Naeeini 2
  • Abbas Ali Rostami Nasab 3
  • Roohallah karimi khoygani 4
1 Ph.D. Candidate, Department of Philosophy of Education, Islamic Azad University, Science and Research Unit, Tehran, Iran.
2 Corresponding Author, Associate Professor, Department of Educational Sciences, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.
3 Professor, Department of Educational Sciences, Shahid Bahonar University, Kerman, Iran.
4 Assistant Professor, Department of Educational Sciences, Police Sciences Amin University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

This study was conducted to study philosophy from the perspective of rationalism (rationalism) based on rational and logical principles in thought, behavior and speech, in order to develop a model for students of philosophy of education; The method of the present study was semi-structured interview to collect the necessary data to meet the research hypotheses, and to analyze the data from the qualitative data collected from the semi-structured interviews with open sample individuals. The implementation of the open coding process from the collected qualitative events first led to the extraction of a large number of features and concepts; Experts obtained three central phenomena (thought, behavior and speech) in developing a model for students of the philosophy of education from the perspective of rationalism, relying on rational and logical principles; also studies and findings They showed that the codes obtained from open coding contained 210 codes; This model had five indicators of objectives, methods, challenges and gaps, elements and consequences, in the next step by reducing the data to common items of three central phenomena and five indicators; In the central part of the idea and each indicator (5 dimensions); In the axial part, the behavior of each index (6 dimensions) and in the axial phenomenon of speech and each index (6 dimensions) were identified.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Thought
  • Rationalism
  • Behavior
  • Philosophy
  • Speech

مراجع

قرآن کریم.
ابن بابویه، محمد بن علی. (۱۳۸۵). الخصال (ترجمه یعقوب جعفری). تهران: اندیشه هادی.
ارنستاین، آلن و هانکینز، فرانسیس پی. (۱۳۸۴). مبانی، اصول و مسائل برنامه درسی (ترجمه قدسی احقر). تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات.
آقا گل زاده، فردوس. (۱۳۸۲). نگاهی به تفکر و زبان. تازه‌های علوم شناختی، 1(۵)، 64-57.
الیاس، جان. (۱۳۹۵). فلسفه تعلیم و تربیت (قدیم و معاصر) (ترجمه عبدالرضا ضرابی). قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
باقری، خسرو. (۱۳۸۴). تام لاتی در بازپردازی، بازاندیشی و نظریه‌پردازی در علوم تربیتی سخنرانی. مجموعه مقالات اولین همایش تحلیل و تنظیم نظام علوم تربیتی (صفحات 141-137)، دانشگاه فردوسی مشهد.
باقری، خســرو. (۱۳۹۲). الگوی مطلوب آموزش‌وپرورش در جمهوری اســامی ایران. تهران: مؤسسه فرهنگی مدرسه برهان (انتشارات مدرسه).
باقری، خسرو؛ سجادیه، نرگس و توسلی، طیبه. (۱۳۸۹). رویکردها و روش‌های پژوهش در فلسفه تعلیم و تربیت. تهران: نشر پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
بهرنگی، محمدرضا؛ مرادی، امیر و کردلو، محسن. (۱۳۹۸). بررسی تأثیر تدریس درس فلسفه تربیت رسمی و عمومی دانشگاه فرهنگیان در داربست مراحل الگوی رهبری و مدیریت آموزش بر یادگیری و موفقیت تحصیلی دانشجویان. مدیریت بر آموزش سازمان‌ها، 8(۲)، 130-103.
بهشتی، سعید. (۱۳۸۵). فلسفه تعلیم و تربیت در جهان امروز. قبسات، دوره(شماره)، 40-39.
بهشتی، سعید. (۱۳۸۹). تأملات فلسفی در تعلیم و تربیت. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، شرکت چاپ و نشر بین‌الملل.
بهشتی، محمد. (۱۳۹۶). محدودیت و ناتوانی‌های عقلانی عقل از دیدگاه امام خمینی (س). پژوهشنامه متین، شماره ۶۱، 82-41.
بهلولی فسخودی، محسن؛ ضرغامی، سعید؛ قائدی، یحیی و برخورداری، رمضان. (۱۳۹۵). خردگرایی و ضد خردگرایی در تعلیم و تربیت. فصلنامه ارزش‌شناسی در آموزش، ۱(۱)، 59-51.
جوکار، حمیدرضا؛ مفخمی، آناهیتا و اناری‌نژاد، عباس. (۱۳۹۴). فلسفه تعلیم و تربیت و تدوین الگوی اسلامی ایرانی در سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش. اولین همایش علمی پژوهشی روانشناسی، علوم تربیتی و آسیب‌شناسی جامعه، شرکت طلای سبز، انجمن پایش، شهر.
حجتی، اکرم؛ خورشیدی، عباس؛ فرمهینی فراهانی، محسن و محودی، امیرحسین. (۱۳۹۸). ارائه الگوی مدیریت استعداد برای کارکنان دانشگاه شاهد. فصلنامه علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر، ۱۳(۳)، 174-153.
روشندل، علی‌اکبر. (۱۳۹۷). علم و هنر یاددهی- یادگیری. معلم، 125-116.
زارعان، محمدجواد؛ ساجدی، ابوالفضل و خطیبی، حسین. (۱۳۹۱). رویکردهای رایج به تربیت ارزش‌های دینی و مقایسه آن‌ها با رویکرد اسلامی. اسلام و پژوهش‌های تربیتی، ۴(۲)، 31-9.
سجادی، سید مهدی. (۱۳۷۹). رویکردها و روش‌های تربیت اخلاقی و ارزشی. پژوهش‌های فلسفی-کلامی، شماره ۳، .
سعدی، مصلح‌الدین. (۱۳۸۵). بوستان (به اهتمام منصور مهرنگ). تهران: انتشارات دست.
عباسی، ذکریا؛ ملکی، حسن و بهشتی، سعید. (۱۳۹۵). طراحی الگوی تربیت اخلاقی در آموزش عالی بر مبنای آموزه‌های اخلاقی قران کریم از دیدگاه تفسیر المیزان بر اساس روش داده بنیاد. اندیشه‌های نوین تربیتی، ۱۵(۲)، 122-99.
علم الهدی، جمیله. (۱۳۸۷). فلسفه تعلیم و تربیت جان دیویی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته فلسفه، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی (ره)، تهران. (چنین پایان‌نامه‌ای نیست و خانم علم الهدی استاد علوم تربیتی هستند و صاحب پایان نامه‌ باید شخص دیگری باشد)
علم الهدی، جمیله. (۱۳۹۱). ضرورت بازتعریف نقش عقل برای تحول در نظام آموزشی. راهبرد فرهنگ، شماره ۱۷-۱۸، 242-205.
کارآمد، حسین و بهشتی، سعید. (۱۳۹۲). رویکرد عقل‌گرایی در برنامه درسی بر اساس معرفت‌شناسی ابن‌سینا. پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، شماره ۲۱، 82-59.
Chambliss, J. J. (1996). History of Philosophy of Education. In: Chambliss, J. J. (Ed) Philosophy of Education: an Encyclopedia, NewYork: Garland.
Higgs, P. (1998). Philosophy of Education in South Africa: A re-vision. Studies in Philosophy and Education, 17, 1-16.
Joseph, C. (2012). Internationalizing the curriculum: Pedagogy for social justice. Current Sociology, 60(2), 239-257.
Kumar, ???., Shrivastava, Sh. (2017). Promotion of Moral Values through Education. International Research Journal of Social Sciences, 7(6), 103-108.
Kaminsky, J. S. (1988). Philosophy of Eduction in Australasia: A Definition and a
Qadir, J., Suleiman, M. (2018). Teaching Ethics, (Islamic) Values and Technology: Musings on Course Design and Experience. The International Conference on
Rorty, Richard. (1990). The Dangers of Over-Philosophication - Reply to Arcilla and Nicholson. Educational Theory, 40, no. 1 Computer and Communication Engineering (ICCCE),
History, Educational Philosophy and and Theory, (20)1, 12-26.
Turgeon, W. (2019). The Challenge of Moral Education. Available from: https://philosophynow.org
Wilford, J. (2010). Sacred Archipelagos: Geographies of Secularization. Progress in Human Geography, 34(3), 328-348.
پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی
دوره 30، شماره 55
فصلنامه تابستان
شهریور 1401
صفحه 71-103

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 22 مرداد 1400
  • تاریخ بازنگری: 20 آذر 1400
  • تاریخ پذیرش: 27 شهریور 1401
  • تاریخ انتشار: 01 شهریور 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار