مبانی معرفت‌شناختی نظریه سنت‌گرایی سید حسین نصر و دلالت‌های آن برای تربیت عقلانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه فلسفه تعلیم و تربیت، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.

2 نویسنده مسئول: دانشیار، گروه علوم تربیتی، دانشگاه شاهد ، تهران، ایران.

3 دانشیار، گروه علوم تربیتی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف تحلیل مبانی معرفت­شناختی نظریه سنت­گرایی سید حسین نصر و دلالت­های آن برای تربیت عقلانی انجام شد. روش پژوهش توصیفی–تحلیلی بود و نتایج آن نشان داد معرفت­شناسی نصر توأم با معرفت و شناخت دینی می­باشد که منشأ آن علم قدسی است، علمی که این امکان را ایجاد می­کند تا انسان خدا را در همه‌جا ببیند و بدین ترتیب به عالم بالا و بنیاد قدسی هستی برسد. امکان دستیابی انسان به حقیقت مطلق به‌واسطه عقل شهودی، همراهی معرفت قدسی با ایمان و یقین، تلازم معرفت قدسی با فضایل اخلاقی و وابستگی معرفت قدسی به عمل مبانی معرفت­شناختی علم قدسی هستند. در نظر داشتن این نوع از معرفت می­تواند دلالت­هایی مانند بهره‌گیری از قوه عاقله جهت برخورداری از صفت علم، استفاده از شهود به‌عنوان منبعی برای معرفت و عاملی برای توجیه باورها، تعیین پیشاپیش اهداف و اصول بر اساس ارتباط با امر قدسی، هدایت متربیان به شناخت پیوسته، جلوگیری از شکاکیت ذهنی در متربیان، ایجاد شالوده­ای تعقلی برای فضایل اخلاقی، کمک از معرفت قدسی برای شناخت ذات اشیا در مرتبه ربوبی و استفاده از محتوای ترکیبی را برای تربیت عقلانی متربیان به همراه داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Epistemological Foundations of Seyyed Hossein Nasr's Theory of Traditionalism and Its Implications for Rational Education

نویسندگان [English]

  • Aref Pourmahoudi 1
  • Mohsen Farmahinifarahani 2
  • Roghye Mousavi 3
  • Mohmadhasan Mirzamohammadi 3
1 Ph.D. Candidate, Department of Philosophy of Education, Shahid University, Tehran, Iran.
2 Corresponding Author, Associate Professor, Department of Educational Sciences, Shahid University, Tehran, Iran
3 Associate Professor, Department of Educational Sciences, Shahid University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The aim of this study was to analyze the epistemological foundations of Seyed Hossein Nasr's theory of traditionalism and its implications for rational education. The research method was descriptive-analytical and the results showed that the epistemology of Nasr is combined with religious knowledge and cognition, the source of which is the sacred science, a science that makes it possible for man to see God everywhere and thus Reach the higher world and the holy foundation of the universe. The possibility of human reaching the absolute truth through intuitive reason, the association of sacred knowledge with faith and certainty, the combination of sacred knowledge with moral virtues, and the dependence of sacred knowledge on action are the epistemological foundations of sacred science. Considering this type of knowledge can lead to such implications as using the power of reason to have the attribute of knowledge, using intuition as a source for knowledge and a factor to justify beliefs, setting goals and principles in advance based on connection with the sacred, Educators should be constantly cognizant, prevent mental skepticism in educators, create rational foundations for moral virtues, help holy knowledge to know the nature of objects in the divine order and use a combination of content to rationally train educators.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Seyed Hossein Nasr
  • Theory of Traditionalism
  • Epistemological Foundations
  • Rational Education

مراجع

اکبری، آرش. (1391). بررسی فلسفه هنر بر اساس دیدگاه سید حسین نصر: جایگاه و دلالت‌های تربیتی آن. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شیراز.
اکبریان رستاقی، ناصر. (1392). بررسی اندیشه­های اجتماعی دکتر سید حسن نصر. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه قم.
باقری­نیا، حسن. (1394). تبیین تطبیقی مبانی فلسفی رویکرد سنت‌گرایانه سید حسین نصر و رویکرد نوگرایانه نصر حامد ابوزید در آسیب­شناسی تربیت دینی. فصلنامه پژوهشنامه مبانی تعلیم و تربیت، 5(1)، 122-104.
دین‌پرست، منوچهر. (1385). علم دینی و سنتی از نگاه دکتر نصر. فصلنامه ذهن، 7(4)، 80-57.
زارعی کیاسری، ام فروه. (1393). بررسی مقایسه‌ای دو روایت سنتی و نوین از دین و دلالت‌های آن در تربیت دینی با تأکید بر آراء سید حسین نصر و مصطفی ملکیان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران.
شمشیری، بابک؛ رحیمیان، سعید و تجلی­اردکانی، حسین­علی. (1398). بررسی برخی مؤلفه‌های برنامه درسی تربیت معنوی در چارچوب سنت‌گرایی سید حسین نصر. فصلنامه پژوهش­های برنامه درسی، 9(1)، 355-320.
طزری، الناز. (1394). ارتباط ایمان و عقلانیت از منظر استاد مطهری و دکتر نصر. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه حکیم سبزواری.
علوی، محمدکاظم و صادقی‌منش، زهرا. (1395). بررسی هم سنج عقلانیت در آرای سید حسین نصر و ریچارد رورتی. دوفصلنامه متافیزیک، 8(1)، 90-71.
غلامی، مرضیه. (1391). مقایسه دیدگاه­های تربیتی سید حسین نصر با دیدگاه‌های تربیتی کارنوی و ایرا پاپوجورجیو در عصر جهانی شدن. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شیراز.
فکری، مسعود. (1392). بازشناسی و امکان‌سنجی علم دینی بر مبنای نظریه علم مقدس سنت‌گرایان. فصلنامه پژوهشنامه فلسفه دین، 11(1)، 46-25.
قاسمی، اعظم. (1391). تحلیل و تبیین معرفت قدسی نزد سید حسین نصر. فصلنامه حکمت معاصر، 3(1)، 117-97.
معلمی، حسن. (1378). نگاهی به معرفت‌شناسی در فلسفه اسلامی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
ملکی، حسن. (1379). تربیت عقلانی در نهج‌البلاغه و دلالت‌های آموزشی آن. فصلنامه تربیت اسلامی، 1(4)، 504-482.
مهدوی، منصوره. (1390). بررسی منزلت سنت در اندیشه سید حسین نصر. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان.
نژاد ایران، محمد. (1395). نقد ماهیت سلبی سنت‌گرایی در اندیشه سید حسین نصر. فصلنامه جستارهای فلسفه دین، 5(1)، 122-101.
نصر، سید حسین. (1350). علم و تمدن در اسلام (ترجمه احمد آرام). تهران: اندیشه.
نصر، سید حسین. (1378). نیاز به علم مقدس (ترجمه حسن میانداری). تهران: مؤسسه فرهنگی طه.
نصر، سید حسین. (1380). معرفت و امر قدسی (ترجمه فرزاد حاجی میرزائی). تهران: فرزان روز.
نصر، سید حسین. (1383). قلب اسلام (ترجمه مصطفی شهرآئینی). تهران: حقیقت.
نصر، سید حسین. (1384). آرمان‌ها و واقعیت‌های اسلام (ترجمه انشاءالله رحمتی). تهران: جامی.
نصر، سید حسین. (1386 الف). معرفت جاودان (به اهتمام حسین حسینی). تهران: مهر نیوشا.
نصر، سید حسین. (1386 ب). سنت، عقلانیت و دیانت. دو فصلنامه هفت آسمان، 9(1)، 38-17.
نصر، سید حسین. (1386 ج). اسلام سنتی در دنیای متجدد (ترجمه محمد صالحی). تهران: سهروردی.
نصر، سید حسین. (1387). جهان سنتی ما اخلاقی است. مجله آینه خیال، 8، .
نصر، سید حسین. (1388). معرفت و معنویت (ترجمه انشاءالله رحمتی). تهران: سهروردی.
نصر، سید حسین. (1390). علم مدرن خداوند را از جهان حذف کرده است. مجله کتاب ماه دین، (171)، 16-3.
نصر، سید حسین. (1393 الف). در جستجوی امر قدسی (ترجمه مصطفی شهرآیینی). تهران: نی.
نصر، سید حسین. (1393 ب). جهان شاهد از هم پاشیدن تمدن غرب است. تهران: خبرگزاری مهر، قابل دسترسی از:  https://www.mehrnews.com/news/2364480/
نمدیان پور، ایمان (1387). نگاهی تطبیقی به رابطه دین، سنت، مدرنیته با تأکید بر آرای عبدالکریم سروش و سید حسین نصر. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبائی.
Hiffa, Jawad. (2005). Seyyed Hossein Naser an the study of religion in Contemporaty society. in American jurnal of Islamic social science, vol. .
Voll, John. (2003). changing Vestern Approaches to Islamic studies and Seyyed Hossein Nasr`s Vision in Beacon of know ledge: Essays in Honor of Seyyed Hossein Nasr, ed. Mohammad H. Faghfoory (Louis ville, KY: Fons Vitae, 2003), 79-97.
پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی
دوره 30، شماره 55
فصلنامه تابستان
شهریور 1401
صفحه 105-134

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 13 مهر 1399
  • تاریخ بازنگری: 09 بهمن 1399
  • تاریخ پذیرش: 27 شهریور 1401
  • تاریخ انتشار: 01 شهریور 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار