تدوین رهنمودهایی بر بنیاد پیش‌فرض‌های بومی و اسلامی جهت بهبود وضعیت برنامه درسی علوم تربیتی در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، دانشکده روانشاسی و علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

2 نویسنده مسئول: دانشیار، دانشکده روانشاسی و علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

3 دانشیار، دانشکده روانشاسی و علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

4 دانشیار، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر، استخراج رهنمودهایی بر بنیاد پیش‌فرض‌های بومی و اسلامی، به‌منظور بهبود وضعیت برنامه درسی علوم تربیتی در ایران است. روش پژوهش، تحلیل مفهومی و قیاس نظری بوده و به‌منظور گردآوری داده‌های لازم جهت نیل به اهداف پژوهش، منابع موجود و مرتبط با استفاده از برگه‌های فیش‌برداری و با شیوه تحلیل محتوای کیفی مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفته است و نتایج پژوهش منجر به استخراج پنج پیش‌فرض اساسی، شامل اصالت اقتباس در بومی‌سازی و اسلامی‌سازی علوم تربیتی، توجه به مضامین اسلامی و فرهنگ ملی در بومی‌سازی و اسلامی‌سازی، نگاه نوگرایی- بومی‌گرایی در بومی‌سازی و اسلامی‌سازی، اصالت دادن به تولید محتوای مبتنی بر فرهنگ بومی و توجه به فطرت و ابعاد وجودی انسان در بومی‌سازی و اسلامی‌سازی علوم تربیتی است. بر بنیاد پیش‌فرض‌های مطرح شده، پنج رهنمود کاربردی شامل1) بررسی انتقادی متون وارداتی و اقتباس در ترجمه آثار غربی در حوزه علوم تربیتی، 2) شناسایی و معرفی چهره‌های متفکرین بومی و اسلامی در تاریخ علوم تربیتی ایران، 3) استقبال از طرح‌های مبتکرانه بومی و اسلامی در حوزه علوم تربیتی، 4) تولید دانش بومی و اسلامی در حوزه علوم تربیتی و 5) کیفیت‌بخشی به تربیت نیروی انسانی متناسب با نیازهای بومی و اسلامی، برای بهبود برنامه درسی علوم تربیتی در ایران، استنباط و تدوین گردید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Developing Guidelines Based on Indigenous and Islamic Assumptions to Improve the Status of Educational Science Curriculum in Iran

نویسندگان [English]

  • ebrahim khosravi 1
  • Akbar Salehi 2
  • Alireza Mahmmudnia 3
  • Mohsin Imani 4
1 Ph.D. Candidate, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Kharazmi University, Tehran, Iran
2 Corresponding Author, Associate Professor, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Kharazmi University, Tehran, Iran
3 Associate Professor, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Kharazmi University, Tehran, Iran
4 Associate Professor, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The purpose of this study is to employ guidelines based on indigenous and Islamic assumptions in order to improve the status of the program in educational sciences in Iran. There is a research method, conceptual analysis and analogy of theory, and in order to collect the necessary data to achieve the researcher, the available resources related to the immunization of note-taking and using the method of analysis of qualitative materials required analysis It is intended to extract five basic presuppositions, including the originality of adaptation in the localization and Islamization of educational sciences, attention to Islamic themes and national culture in localization and Islamization, the view of modernity-localism in localization and Islamization, originalization To produce domestic materials based on indigenous culture and to pay attention to the nature and dimensions of human existence in the localization and Islamization of educational sciences. Based on the proposed assumptions, five practical guidelines include: 1) Critical review of imported texts and adaptations in the translation of Western works in the field of educational sciences 2) Identification and introduction of native and Islamic thinkers in the history of Iranian educational sciences. 3) Welcoming Innovative indigenous and Islamic projects in the field of educational sciences. 4) Production of indigenous and Islamic knowledge in the field of educational sciences. 5) The quality of training human resources, in accordance with local and Islamic needs, to improve the curriculum of educational sciences in Iran, was inferred and developed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Localization
  • Islamization
  • Educational Sciences
  • Assumptions and Guidelines

مراجع

الف، لوی. (1393). برنامه‌ریزی درسی مدارس (ترجمه فریده مشایخ). تهران: انتشارات مدرسه.
اخوی راد، بتول. (1388). بررسی شیوه‌های بومی‌سازی علوم انسانی و تأثیر آن بر آموزش عالی. ماهنامه مهندسی فرهنگی، 4(35 و 36)، 28-22.
اعوانی، غلامرضا. (1390). منظور از بومی‌سازی علوم انسانی، ‌تعطیل کردن آن نیست. پایگاه تحلیلی– تبیینی برهان. قابل دسترسی از: http://borhan.ir/NSite/FullStory/News
باقری، خسرو. (1396). بررسی و نقد کتاب «از علم سکولار تا علم دینی». پژوهش‌نامه انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، 17(2)، .
باقری، خسرو؛ نام، شهرت و نام، شهرت. (1389). رویکردها و روش‌های پژوهش در فلسفه تعلیم و تربیت. تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
باقری، شهلا. (1387). علوم انسانی اجتماعی از بحران تا بومی‌سازی: انتقادات و راهکارها. فصلنامه حوزه و دانشگاه – روش‌شناسی علوم انسانی، 14(54)، .
برزگر، ابراهیم. (1390). رهیافت بومی‌سازی علوم‏ انسانی. قابل‌دسترس از: http://korsi.farhangoelm.ir/Products/Other/Article
بیاتی، ابوالحسین. (1396). منطق تولید تعاریف (تحلیل مفهومی). قابل‌دسترس از: https://bayati.info/
پوریانی، حسین. (1391). آسیب‌شناسی بومی‌سازی علوم انسانی. قابل‌دسترس از: http://rasekhoon.net/article/show
چیذری، زهرا. (1390). بومی‌سازی علوم چگونه تعریف می‌‌شود؟. گروه فرهنگی- اجتماعی برهان، قابل‌دسترس از: http://borhan.ir/NSite/FullStory/News
خامنه‌ای، سید علی. (1396). موضع رهبری در برابر مهاجرت دانشجویان؛ روزنامه کیهان، تیرماه 1396.
روزنانی، هاشم. (2003). اسلامی کردن برنامه آموزشی و تحصیلی (ترجمه سوسن کشاورز). فصلنامه روش‌شناسی علوم انسانی (حوزه و دانشگاه)، 8(32)، 110-88.
سراج‌زاده، سید حسین. (1391). بومی شدن یا اسلامی شدن علوم انسانی و اجتماعی: ایجاد علم جدید یا رویکرد جدید. دومین کنگره ملی علوم انسانی، تهران.
سجادی، سید مهدی و برخورداری، رمضان. (1383). تبیین و تحلیل جریان اسلامی‌سازی علوم و آثار آن بر تعلیم و تربیت. فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، 3(7)، .
فرزانه‌پور، حسین. (1387). امکان بومی‌سازی علوم انسانی و رشته‌های آن با تأکید بر علوم سیاسی (چالش‌ها و راهکارها). نشریه کنگره علوم انسانی، ،
فرمهینی فراهانی، محسن و انجمن سرخابی، هادی. (1393). چرایی و چگونگی تحول در علوم انسانی با نگاهی به مؤلفه‌ها و آسیب‌های مطرح در آن. فصلنامه مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، 18(4)، 522 -501.
فلاح، محمدرضا. (1389). بومی سازی علوم انسانی. قابل‌دسترس از: http://www.rfallah.blogfa.com/post
قزل سفلی، محمدتقی و نوریان دهکردی، نگین. (1389). نقد بومی‌گرایی در اندیشه جلال آل احمد. فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین‌المللی دانشگاه آزاد اسلامی شهرضا، سال چهارم، 182-152.
مسعودی، جهانگیر. (1389). تحلیلی از برخی مبانی و پیش‌فرض‌های معرفتی موافقان و مخالفان علم دینی. فصلنامه علمی- پژوهشی روش‌شناسی علوم انسانی. 16(64 و 65)، 66-43.
نوذری، محمود. (1391). امکان اسلامی‌سازی و بومی‌سازی برنامه درسی رشته علوم تربیتی. نشریه راهبرد فرهنگ. شماره 19، 168-139.
Hoffmann,Stanley. (2008). Subduing Globalization: The Challenge of the Indigenization Movement. In Globalization and the Margins, edited by Richard Grant and John R. Short.
Khadijah Binti-Zon and Sharifah AH Norhaid AH Binti-syed- Idros and Aswati Hamzah. (2008). A Malysain Perspective of Ethnic & Indigenous Knowledge. The 8th Annual Conference of the Iranian Curriculum Studies Association (ICSA), The University of Mazandaran – Faculty of Humanities & Social sciences, Balbosar, Mazandaran, Islamic Republic of IRAN.
 Chateau, Jean. (2005). les Grans pedagogues (Translated by Dr. Gh. H. Shokohi). University of Tehran Publication. no:1543.
Sinha, jai B.P. (2000). Towards indigenization of psychology in india. Psychological Studies, 45(1-2), 3-13.
Smith, J, Robert. (2008). From Tensison Resonance: globalization and Localism In Australain. The 8th Annual Conference of the Iranian Curriculum Studies Association (ICSA), The University of Mazandaran – Faculty of Humanities & Social sciences, Balbosar, Mazandaran, Islamic Republic of IRAN.
Chiang, Tien-Hui. (2020). Handbook of Education Policy Studies. Is Cultural Localization Education Necessary in Epoch of Globalization?. In Handbook of Education Policy Studies, Fan G. Popkewitz T. Springer, Singapore.
پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی
دوره 30، شماره 55
فصلنامه تابستان
شهریور 1401
صفحه 233-267

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 29 آذر 1399
  • تاریخ بازنگری: 26 بهمن 1399
  • تاریخ پذیرش: 27 شهریور 1401
  • تاریخ انتشار: 01 شهریور 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار