ادراک معلمان از برنامه درسی آموزش‌ارزش‌ها در دوره اول ابتدایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول: دانشجویی دکتری، برنامه‌ریزی درسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران.

2 دانشیار، برنامه ریزی درسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران.

چکیده

آموزش ارزش‌ها به‌عنوان یک بخش مهم در برنامه درسی مدارس شناخته شده است. این پژوهش جهت پاسخ یک سؤال ادراک معلمان دوره اول ابتدایی از برنامه درسی آموزش ارزش‌ها چگونه است طراحی‌گردید. این پژوهش با رویکرد کیفی و با روش پدیدارشناسی انجام شد. جامعه آماری کلیه معلمان دوره اول ابتدایی بودند که با روش نمونه‌گیری هدفمند، معلمان با تجربه و خبره درآموزش ارزش‌ها انتخاب شدند. در مجموع با 13 نفر شامل 7 معلم زن و 6 معلم مرد مصاحبه گردید. ابزار مورد استفاده مصاحبه نیمه‌ساختاریافته بود. جهت تحلیل داده‌های حاصل از مطالعه از روش تحلیل کولایزی استفاده شد. در نهایت براساس نتایج، 9 مقوله محوری اهداف، محتوا، راهبردهای یاددهی- یادگیری، گروه‌بندی، مواد و منابع، مکان، زمان، تجارب یادگیری و مقوله ارزشیابی استخراج گردید. تحلیل ادراک معلمان در برنامه درسی آموزش ارزش‌ها نشان داد که آموزش ارزش‌‌ها جزء جدایی‌ناپذیر مدرسه و برنامه‌های درسی هستند و معلمان جز لاینفک این نوع برنامه درسی می‌باشند و برای دستیابی به برنامه درسی آموزش ارزش‌ها باید از همه ظرفیت‌های مدرسه و جامعه استفاده گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Teachers' perception of values education curriculum in the first year of elementary school

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Gholamzadeh 1
  • Mohammad Akbari Burang 2
  • Mohsen Ayati 2
1 Corresponding author: PhD student, Curriculum Planning, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Birjand University, Birjand, Iran
2 Associate Professor of Curriculum Planning, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Birjand University, Birjand, Iran
چکیده [English]

Values ​​education is recognized as an important part of school curriculum. This research was designed to answer a question about the first grade teachers' perception of the values ​​education curriculum.
This research was conducted with a qualitative approach and phenomenological method. The statistical population was all the teachers of the first year of elementary school, who were selected with the purposeful sampling method, teachers with experience and expertise in teaching values. In total, 13 people including 7 female teachers and 6 male teachers were interviewed. The tool used in the interview was semi-structured. Colais analysis method was used to analyze the data obtained from the study. Finally, based on the results, 9 core categories of goals, content, teaching-learning strategies, grouping, materials and resources, place, time, learning experiences and evaluation category were extracted.
The analysis of teachers' perception in the values ​​education curriculum showed that values ​​education is an inseparable part of school and curricula and teachers are an integral part of this type of curriculum and to achieve the values ​​education curriculum, all the capacities of the school and society should be used. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Teachers
  • Curriculum
  • Teaching Values
ابوالحسنی، زهرا (1396). ارزشیابی آموزش ارزش‌ها با محوریت اصول ارزش‌شناسی درکتاب درآمدی بر فلسفه تعلیم و تربیت جمهوری اسلامی ایران: مطالعه موردی. فصلنامه پژوهش‌های کیفی در برنامه درسی، 2(9)، 110-138.
افکاری، فرشته (1393). نقدوبررسی رویکردهای تربیت‌اخلاقی دردوره‌ابتدایی‌درکتاب‌های درسی بخوانیم، قرآن، هدیه‌های‌آسمان، تعلیمات اجتماعی‌و طراحی‌الگوی برنامه درسی. رساله‌دکتری برنامه‌ریزی‌درسی، دانشگاه علامه طباطبایی.
امیری‌پبدنی، خیرالله و حسینخانی، هادی (1394). الزام نفس به مثابه یک روش تربیتی درتعلیم‌وتربیت ارزش‌ها. معرفت، 24(215)، 93-106.
امینی مشهدی، سمانه و غفاری، ابوالفضل (1392). تأملی بر رویکردهای تربیت ارزشی: نگاهی به جایگاه تربیت ارزشی و تحول آن در نظام آموزش‌وپرورش ایران. پژوهش‌نامه مبانی تعلیم و تربیت، 3(6)، 89-108.
باقری، ایوب (1395). بررسی عوامل تأثیرگذار بر پرخاشگری دانش‌آموزان پسر متوسطه دوره دوم با معلمان در شهرستان بستک. پایان‌نامه کارشناسی ارشد تحقیقات آموزشی، دانشگاه هرمزگان.
تری یاندیس، هری (1391). فرهنگ و رفتار اجتماعی. ترجمه نصرت فتی. تهران: انتشارات رسانش.
جان بزرگی، مسعود و مستخدمینی‌حسینی، خیرالنسا (1384). بررسی شیوع افسردگی در دانش‌آموزان مدارس شهر تهران. دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، 10(6)، 379-383.
حاج غلامرضایی، مهناز (1391). نکات مرتبط با محتواهای آموزش ارزش‌های دینی و اخلاقی. اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 4(2)، 165-188.
حاج غلامرضایی، مهناز و علوی، حمیدرضا (1396). ارزشیابی تربیتی، جایگاه ارزشیابی درآموزش ارزش‌ها. معرفت، 26(227)، 29-41.
حسنی، محمد (1395). بررسی رویکرد تربیت اخلاقی در نظام تربیت رسمی و عمومی دوره ابتدایی. تربیت اسلامی، 11(22)، 1-28.
حکیم زاده، رضوان و موسوی، سید امین (1387). آموزش ارزش‌ها در محتوای کتاب‌های درسی دینی دوره راهنمایی: بررسی وضعیت موجود و ارائه راهکارهایی برای وضعیت مطلوب. فصلنامه مطالعات برنامه درسی، 3(11)، 95-117.
خالدی، محسن (1395).  بررسی نقش معلم در تربیت دینی و اخلاقی دانش‌آموزان (مطالعه موردی: دانش‌آموزان متوسطه شهر مریوان). کنگره پیشگامان پیشرفت، 613-621.
خسروی، زهره و باقری، خسرو (1387). راهنمای درونی‌کردن ارزش‌های اخلاقی از طریق برنامه درسی. فصلنامه مطالعات برنامه درسی، 2(8)، 81-105.
رحیمی، نرگس (1394). تبیین نظریه اعتبارات علامه طباطبایی و دلالت‌های آن در آموزش ارزش‌ها. پایان‌نامه کارشناسی ارشد فلسفه تعلیم و تربیت، دانشگاه شاهد.
رستمی نسب، عباسعلی (۱۳۸۸). فلسفه تربیتی ائمه اطهار علیهم‌السلام. کرمان: دانشگاه شهید باهنر.
روشه، گی(1396). مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی عمومی. ترجمه هما زنجانی‌زاده. تهران: سمت.
زارعان، محمدجواد؛ ساجدی، ابوالفضل و خطیبی، حسین (1391). رویکردهای رایج به تربیت ارزش‌های دینی و مقایسه آن‌ها با رویکرد اسلامی. اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 4(2)،9-31.
زارعی‌سمنگان، رضا؛ حسنی‌کوهستانی، سیدرسول؛ زارع، غلامعلی و قنبری، محمدرضا (1391). ارزش‌ها و شیوه‌های شکوفاسازی آن‌ها. معرفت، 21(179)، 31-45.
سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش (1390). وزارت آموزش‌وپرورش.
سیف، علی اکبر (1386). روانشناسی پرورشی. تهران: آگاه.
شاطریان‌بیدگل، محسن؛ اسمی‌جوشقانی، زهرا و نوریان‌آرانی، فهیمه (1392). بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر ناهنجاری‌های رفتاری دانش‌آموزان.‌ مطالعات توسعه‌ی اجتماعی ایران، 5(3)، 123-135.
شاملی، عباسعلی؛ ملکی، حسن وکاظمی، حمیدرضا (1390). برنامه درسی ابزاری برای نیل به تربیت اخلاقی. اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 6(2)، 77-98.
شریعتمداری، علی (1381). تعلیم و تربیت در اسلام. تهران: دانشگاه تهران.
عبدالحسینی، احمد؛ نادری، عزت الله و سیف نراقی، مریم (1394). طراحی الگوی برنامه درسی تربیت‌دینی و اخلاقی برای دانش‌آموزان دوره اول متوسطه براساس رویکرد ترکیبی عقل و ایمان از منظر قرآن کریم. پژوهش‌های اخلاقی، 6(2)، 101-116.
علوی، سیدحمیدرضا و حاج غلامرضایی، مهناز (1391). روش‌شناسی آموزش ارزش‌های اخلاقی و دینی. اسلام و پژوهش‌های تربیتی، 4(2)، 107-132.
فتحی واجارگاه،کوروش (1386). برنامه درسی: به‌سوی هویت‌های جدید. تهران: آییژ.
کارور، نجمه؛ خوشبخت، فریبا و مزیدی، محمد (1393). فهم آموزش اخلاق در مدارس ابتدایی شهر شیراز از دیدگاه معلمان پایه اول. انجمن مطالعات برنامه درسی ایران، 4(2)، 131-162.
کرسول، ج (1391). طرح پژوهش: (رویکردهای کمی،کیفی و شیوه‌های ترکیبی). ترجمه حسن دانایی‌فرد و علی صالحی. تهران: مهربان نشر.
کوئن، بروس (1385). درآمدی به جامعه شناسی. ترجمه محسن ثلاثی. تهران: فرهنگ معاصر
گوتک، جرالد ال (1389). مکاتب فلسفی و آرا تربیتی. ترجمه محمدجعفر پاک‌سرشت. تهران: سمت.
گیدنز، آنتونی (1382). جامعه‌شناسی عمومی. ترجمه منوچهر صبوری. تهران: نشر نی.
معین، محمد (1342). فرهنگ فارسی معین. تهران: امیرکبیر.
منصوریان، یزدان (1391). هفتاد نکته کاربردی در طراحی و اجرای پژوهش‌های کیفی. کتاب ماه کلیات.
موسوی، ستاره و نیلی، محمدرضا (1393). تحلیل و بررسی نمود ارزش‌های انسانی و اخلاقی در حوزه برنامه‌ریزی‌درسی. مهندسی فرهنگی، 8(79)، 120-142.
مهرمحمدی، محمود (1392). تبیین و بازشناسی ظرفیت نظریه‌های ناظر به آموزش ارزش‌ها در نظام‌آموزشی از منظر اثربخشی. نوآوری‌های آموزشی، 11(46)، 79-97.
نبوی، عبدالحسین؛ نواح، عبدالرضا و حسینوند، افسانه (1396). بررسی برخی عوامل اجتماعی مؤثر برهنجارشکنی دانش‌آموزان (موردمطالعه: دانش‌آموزان پسر و دختر دبیرستانی شهر اهواز). توسعه اجتماعی، 11(4)، 7-36.
نلر، جرج (1387). آشنایی با فلسفه آموزش‌وپرورش. ترجمه فریدون بازرگان. تهران: سمت.
نوظهوری پهرآبادی، رامین و رسولی، سمیه (1391). آموزش ارزش‌ها در برنامه درسی دینی دوره پیش‌حرفه‌ای: بررسی وضعیت موجود و ارائه راهکارهایی برای وضعیت مطلوب. کودکان استثنایی، 12(1)، 65-73.
وحدانی اسدی، محمدرضا؛ نوروزی، داریوش؛ فردانش، هاشم؛ علی آبادی، خدیجه و باقری، خسرو (1395). اعتباریابی الگوی طراحی آموزشی برای آموزش اخلاقی. روان‌شناسی تربیتی، 12(40) ،.191-211
Berkowitz, M, W (2011). What Works in Values Education. International Journal of Educational Research, 50,153–158.
Bozkur, E (2019). Perceptions of Classroom Teachers Regarding Values Education With Children’s Games. International Journal of Progressive Education, 15 , 5,149-162.
Bullough, R, V (2011). Ethical and moral matters in teaching and teacher education. Teaching and teacher Education, 27 ,3, 21-28.
Campbell, E (2008). Review of the Literature: The Ethics of Teaching as a Moral Profession. Curriculum Inquiry, 38,4, 357-385.
Curren, R & kotzee, B (2014). Can Virtue be measured. Theory and Research in Education, 12, 3, 266-282.
Demirel, M & Ozmat, D (2016). Primary school teachers’ perceptions about character education. Educational Research and Reviews, 11,17,1622-1633.
Demirel, M (2009). A review of elementary education curricula in Turkey: Values and values education. World Applied Sciences Journal, 7, 670–678.
Etherington, M (2013). Values Education: Why the Teaching of Values in Schools is Necessary, But Not Sufficient. Journal of Research on Christian Education, 22,2, 189-210.
Halstead, J, M & Pike, M, A (2006). Citizenship and moral education: Values in action. New York, NY: Routledge.
Hamdun, S (2014). Values -Based Model: A Practical Application of Integrated ‘Maqasid Al-Sharia' for Wholeness Development. Social and Behavioral Sciences, 123, 477 – 484
Hansen, D, T (1998). Teaching and the moral life of classrooms. Journal for a Just and Caring Education 2, 59-74.
Hawkes, N (2005). Does teaching values improve the quality of education in primary schools? Oxford University, D, Phil Thesis, See www.valuesbasededucation.com.
Haydon, G (2004). Values education: sustaining the ethical environment. Journal of Moral Education, 33, 2, 115-129.
Hill, E, B (2006). Values Education in Schools: Issues and Chahhenges. (pdf file) Kwynote address at the National Values Education Forum in Melbourne, April.
Ho,W,Ch (2006). Challenges to Values Education in Hong Kong School Music Education, Asia Pacific Journal of Education, 26,2, 225-241
Jones, T, M (2009). Framing the framework: Discourses in Australia’s national values education policy. Educational Research for Policy and Practice, 8, 35–57.
Keddie, A (2011). Whole school values and the socially transformative potential of philosophy education. Pedagogies: An International Journal, 6,4, 296-311.
Lavere, p & Tammik, A (2017). Value Education in Estonian Preschool Child Care Institutions. Journal of Teacher Education for Sustainability, 19,1, 129-146
Lovat, T, J (2010). Synergies and Balance between Values Education and Quality Teaching. Educational Philosophy and Theory,42, 4,489-500.
Lovat, T, J (2011). Values education and holistic learning: Updated research perspectives. International Journal of Educational Research,50,148-152.
Man-sum, W (2015). Teacher's perception on the relationship between value education and new senior secondary liberal studies. Dissertation presented a part fulfillment of the requirements of the degree of Bachelor of Education (Liberal Studies), the University of Hong Kong, 1-55.
Missaghian, R (2010). Teacher Perceptions of Their Role as Moral Educators. Thesis: The Ontario Institute for Studies in Education, University of Toronto.
Nelson, B (2002). school must teach values. Values Education Good Practice Schools Progect – Stage I: Final Report.
Nielsen, T (2005).Values education through thinking, feeling and doing. sociah Educator, 23, 2.
Parrilla, A (2001). Values Education: a contribution to face EBD problems in schools. En J, Visser, Daniels, H, y T, Cole (Eds). Emotional and Behavioural difficulties in mainstream schools, London, Sage Pub, En: 91- 112.
Robson, J, V, K (2019). Participatory pedagogy for values education in early childhood education. European Early Childhood Education Research Journal, 27,3, 1-12.
Roux, C, J & Dasoo, N (2020). ‘Pre-service teachers’ perception of values education in the South African physical education curriculum’, South African. Journal of Childhood Education, 10, 1, 1-8.
Ryan, K (2002). Mining the Values in the Curriculum. Educational Leadership, 16-18.
Şahinkayası, Y & Kelleci, O (2013). Elementary School Teachers’ Views on Values Education. Social and Behavioral Sciences, 93 ,116 – 120.
Schwartz, Sh (1994). Are There Universal Aspect in the Structure and Contents of Human Value? Journal of Social Issue, 150,4, 19-45.
Taylor, M (1994). Overview of values education in 26 European countries. In M, Taylor (Ed.), Values education in Europe: A comparative overview of a survey of 26 countries in 1993, Dundee: Scottish Consultative Council on the Curriculum.
Taylor, M (2000). Values education: Issues and challenges in policy and school practice. Education, Culture and Values, 2, 151-168.
Thornberg, R & Oguz, E (2013). Teachers’ views on values education: A qualitative study in Sweden and Turkey. International Journal of Educational Research, 59, 49–56.
Toomey, r & Lovat, t (2009). Values Education, Quality Teaching, and Service Learning: The Harmony of a New Pedagogy? Beliefs and Values, 1(2), 220-230.
Veugelers, W (2000). Different Ways of Teaching Values. Educational Review, 52,1, 37-46.
Zhu, X & Liu, C (2007). Teacher training for moral education in China. Journal of Moral Education, 23,4,481-494.
دوره 30، شماره 57
فصلنامه زمستان
بهمن 1401
صفحه 259-292
  • تاریخ دریافت: 07 خرداد 1400
  • تاریخ بازنگری: 25 شهریور 1400
  • تاریخ پذیرش: 28 مهر 1400
  • تاریخ انتشار: 01 بهمن 1401