تحلیلی بر رویکردهای تربیتی محبت از دیدگاه امام خمینی(ره)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول: دانشیار، گروه علوم تربیتی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

2 دانشجوی دکتری، رشته فلسفه تعلیم و تربیت، گروه علوم تربیتی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

چکیده

محبت، تحت قوای نفسانی به صورت‌های مختلفی بروز می‌کند و اعمال و رفتار آدمی از آن تأثیر و تأثر می‌پذیرند. لذا در این پژوهش سعی شده است که با روش تحلیل محتوای کیفی، پس از بیان نحوه بروز محبت ذیل قوای نفسانی بر مبنای اندیشه امام خمینی(ره)، به‌طور جداگانه سه رویکرد تربیتی افراطی، تفریطی و اعتدالی معرفی و تحلیل شوند. یافته‌ها نشان می‌دهد که محبت ذیل قوه شهویه در رویکرد افراطی و تفریطی به ترتیب موجب زنا و رهبانیت گشته و در رویکرد اعتدالی به‌صورت محبت بین همسران، و والدین و فرزندان در کانون خانواده بروز می‌کند. محبت ذیل قوه غضبیه به‌صورت افراطی دوستی با دشمن و به حالت تفریطی طرد منحرفان و خطاکاران را در پی خواهد داشت و تنها در رویکرد اعتدالی به‌صورت معقول «اشداء علی الکفار و رحماء بینهم» در جامعه ظاهر می‌گردد و در نهایت محبت ذیل قوه وهمیه به‌صورت افراطی و تفریطی سبب حب و ترک دنیا شده و در رویکرد اعتدالی حب خداوند در قلب مخلوق بروز و ظهور می‌یابد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

An analysis of educational approaches of affection from Imam Khomeini's point of view

نویسندگان [English]

  • Reza Ali Nowrozi 1
  • Reyhaneh Dadkhah 2
1 Corresponding author: Associate Professor, Department of Educational Sciences, Isfahan University, Isfahan, Iran
2 PhD student, Department of Philosophy of Education, Department of Educational Sciences, Isfahan University, Isfahan, Iran
چکیده [English]

Affection manifests itself in various forms under the influence of sensuality, and human actions and behavior are affected by it. Therefore, in this research, it has been tried to use the method of qualitative content analysis, after expressing the way of affection under the sensual powers based on the thought of Imam Khomeini , three educational approaches of extreme, extravagance and moderate are introduced and analyzed separately.
The findings show that affection under the power of
lust in the extreme and excessive approaches has caused adultery and monasticism respectively, and in the moderate approach, it appears as love between spouses, parents and children in the family center.
Affection under the power of anger in an extreme form will result in friendship with the enemy and in an extravagance state, rejection of deviants and wrongdoers and it appears in the society only in the reasonable appearance of "mercy on the infidels and mercy between them".
And finally , affection under the power of illusion causes love and abandoning the world in an extreme form, and in a moderate approach, the love of God appears in the heart of creation

کلیدواژه‌ها [English]

  • Affection
  • Educational Approaches
  • Imam Khomeini
قرآن کریم.
نهج‌البلاغه. ترجمه محمد دشتی. (1379). قم: موسسه فرهنگی انتشاراتی حضور.
امام خمینی، روح‌‌‌ الله. (1368). آداب الصلوه. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
امام خمینی، روح ‌الله. (1388). شرح چهل حدیث. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
امام خمینی، روح ‌الله. (1377). شرح حدیث جنود عقل و جهل. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
امام خمینی، روح ‌الله. (1385). صحیفه امام. جلد 6،7، 8، 11 و 12. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
امام خمینی، روح الله. (1371). جلوه‌های رحمانی (نامه عرفانی حضرت امام خمینی(ره) به حجه السلام و المسلمین حاج سید احمد خمینی). تهران: معاونت فرهنگی هنری بنیاد شهید انقلاب اسلامی.
امام خمینی، روح الله. (1370). صحیفه نور: مجموعه رهنمودهای امام خمینی(ره). جلد 5 و 6. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
امام خمینی، روح الله. (1369). سرالصلوه. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
اردبیلی، عبد الغنی. (1381). تقریرات فلسفه امام خمینی(ره). جلد 3. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
اکبرزاده نجار، فاطمه؛ رامین، فرح. (1397). محبت؛ رمز سیره امام خمینی(ره). معرفت. (254). 43-33.
ایمان، محمد تقی. (1388). مبانی پارادیمی روش‌های تحقیق کمی و کیفی در علوم انسانی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
ترحمی، فاطمه؛ مقامی مهربانی، اکبر و حسینی، قاسم. (1398). حب دنیا از دیدگاه امام خمینی(ره) با نگاه به چهل حدیث. سومین کنفرانس بین‌المللی نوآوری و تحقیق در علوم تربیتی، مدیریت و روانشناسی. ایران. تهران.
حمیدان پور، اسماء؛ طباطبایی امین، طاهره سادات. (1398). آثار تربیتی محبت الهی با تکیه بر آموزه‌های آیات و روایات. بصیرت و تربیت اسلامی، (16). 62-33.
خسروی، مریم، پورسینا، میترا. (1399). بازشناسی انفعالات نفسانی در نظام اخلاقی غزالی با نظر به دیدگاه ارسطو و تاثیر انفعال محبت به خدا بر سعادت انسانی. انسان پژوهی دینی. (43). 24-15.
ستوده، امیررضا. (1388). پا به پای آفتاب: گفته‌ها و ناگفته‌ها از زندگی امام خمینی(ره). جلد 1. تهران: پنجره.
کریم نژاد لالمی، زهرا. (1398). نقش تربیتی محبت از نگاه ملا احمد نراقی و هانریش پستالوزی. پژوهش و مطالعات اسلامی. (2). 46-36.
لطف اللهی، ماهرخ. (1380). جهاد نفس از دیدگاه امام خمینی(ره). زن مسلمان ایرانی در آیینه الگوی پیشرفت پنجاه ساله. ایران، ری.
نراقی، احمد بن محمد مهدی. (1382). جامع السعادات. ترجمه سید جلال الدین مجتبوی. نشر: اسماعیلیان.
نظری، ماه. (1398). ولایت محبت در اشعار مولانا. عرفان اسلامی. (60). 292-273.
ورمقانی، حسن. (1399). بررسی جایگاه محبت و آثار آن در خانواده. کنفرانس بین‌المللی فقه، حقوق و پژوهش‌های دینی. ایران، تهران.
دوره 30، شماره 57
فصلنامه زمستان
بهمن 1401
صفحه 293-317
  • تاریخ دریافت: 21 بهمن 1399
  • تاریخ بازنگری: 26 مهر 1400
  • تاریخ پذیرش: 27 آبان 1400
  • تاریخ انتشار: 01 بهمن 1401