تحلیل محتوای کتاب روان‌شناسی پایه یازدهم برمبنای عناصر پنج‌گانه برنامه درسی ملی (تعقل ایمان، علم، عمل، اخلاق)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول: دکتری، رشته فلسفه تعلیم و تربیت، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اراک، اراک، ایران

2 دانشجوی دکتری، رشته فلسفه تعلیم و تربیت، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اراک، اراک، ایران

3 دکتری، رشته فلسفه تعلیم و تربیت، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران ، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف تحلیل محتوای کتاب درسی روان‌شناسی پایه یازدهم رشته علوم انسانی و از نوع تحقیقات توصیفی و به‌لحاظ هدف کاربردی و با رویکرد کیفی و شیوه تحلیل محتوا انجام گرفته است. از آنجایی که کتاب درسی یکی از مهم‌ترین مراجع و منابع یادگیری دانش‌آموزان در هر نظام آموزشی می‌باشد و بیشتر فعالیت‌های آموزشی در چارچوب کتاب درسی صورت می‌پذیرد و همین‌طور فعالیت‌ها و تجربه‌های آموزشی دانش‌آموز و معلم حول محور آن سازماندهی می‌شوند و از طرفی به لحاظ جدید التالیف بودن آن باعث گردید تا بر اساس عناصر پنج‌گانه برنامه درسی ملی که یکی از زیرنظام‌های سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش است این کتاب تحلیل گردد. ازاین‌رو یافته‌ها نشان داد که در محتوای کتاب به عنصر تعقل 93/29 درصد، عنصر ایمان 41/12 درصد، عنصر علم 81/14 درصد، عنصر عمل 45/38 درصد، عنصر اخلاق 40/4 درصد اشاره گردیده است و بنابراین می‌طلبد در راستای هماهنگی و هم راستا نمودن هرچه بیشتر مطالب و محتوای کتاب با عناصر و عرصه‌های مورد تأکید در برنامه درسی ملی تغییراتی در محتوای کتاب صورت پذیرد. در ادامه پیشنهاداتی هم طرح گردید تا نسبت به ایجاد تغییرات در کتاب مزبور بر اساس برنامه درسی ملی انجام گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of the content of the 11th grade psychology book based on the five elements of the national curriculum (reasoning, faith, science, practice, ethics)

نویسندگان [English]

  • Mohammad Javad Yadollahi Far 1
  • Saeed Sahabat Anwar 2
  • Nahid Heydari 3
1 Corresponding author: Ph.D., Faculty of Philosophy of Education, Faculty of Humanities, Arak Azad University, Arak, Iran
2 PhD student, Philosophy of Education, Faculty of Humanities, Arak Azad University, Arak, Iran
3 Ph.D., Philosophy of Education, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The current research was conducted with the aim of analyzing the content of the 11th grade psychology textbook in the field of human sciences, and it is a
descriptive research, and in terms of practical purpose, with a qualitative approach and content analysis method.
Since the textbook is one of the most important references and sources of students' learning in any educational system, and most of the educational activities take place within the framework of the textbook and in the same way, the activities and educational experiences of the student and the teacher are organized around it .And on the other hand, in terms of its recent authorship , it made this book to be analyzed based on the five elements of the national curriculum, which is one of the subsystems of the document on the fundamental transformation of education.
Therefore, the findings showed that in the content of the book, 29.93% of reasoning, 12.41% of faith, 14.81% of science, 38.45% of action, and 4.40% of ethics are mentioned.
Therefore, in order to coordinate and align as much as possible the content of the book with the elements and areas emphasized in the national curriculum, changes in the content of the book are required. In the following, suggestions were made to make changes in the mentioned book based on the national curriculum.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Content Analysis
  • Psychology
  • Curriculum Elements
آچاک، عثمان؛ خضرنژاد، عمر(1396)، تحلیل محتوای کتاب درسی مطالعات اجتماعی سال هشتم، مجله رشد علوم اجتماعی، دوره بیستم، شماره 2.
باب الحوائجی، فهیمه (1376)، تحلیل محتوا، مجله مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، زمستان 1376، سال بیست و دوم شماره 32.
بازرگان، عباس (1381)، ارزشیابی آموزشی، انتشارات سمت، تهران: چاپ اول.
برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی ایران، شورای عالی آموزش‌وپرورش (1390).
ترکاشوند، نسرین (1398)، جایگاه تربیت عقلانی در برنامه درسی دین و زندگی دوره دوم متوسطه ایران و ارائه الگوی مطلوب، پایان‌نامه دکتری، دانشگاه آزاد واحد اراک.
روشن قیاس، پروین؛میر شاه جعفری، سید ابراهیم (1396)، بررسی محتوای کتاب  هدیه‌های آسمان پایه پنجم ابتدایی تالیف (95-94)از منظر پاسخگویی به سؤالات دینی کودکان، ماهنامه معرفت، سال بیست و ششم، شماره 5.
سلیمان‌نژاد، اکبر (1392)، روش‌های تدریس تعلیمات دینی (هدیه‌های آسمانی)، تهران: انتشارات سمت
سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش جمهوری اسلامی ایران (1391).
عریصی، حمید رضا عابدی، احمد (1382)، تحلیل محتوای کتاب‌های درسی دوره ابتدایی بر حسب سازه انگیزه، پیشرفت، فصل‌نامه نوآوری‌های آموزشی؛ شماره 5، سال دوم.
عصمتی پور، مریم (1392)، برنامه‌ریزی درسی با نگرش بر فرآیند طراحی و تدوین کتاب‌های درسی و روش‌های اجرا، تهران: انتشارات امیر کبیر.
کیوی، ریمون وکامپهنود، لوک (1377)، روش تحقیق در علوم اجتماعی، ترجمه عبدالحسین نیک گهر، نشر توتیا، تهران: چاپ سوم.
متقی، زهره؛ نصرتی هشی، کمال، نجفی، محمد (1396)،تحلیل محتوای کتب درسی دینی دوره متوسطه با تأکید بررویکرد تربیتی محبت اهل بیت (ع)، فصلنامه علمی- پژوهشی مشرق موعود، سال نهم، شماره 36.
میرعارفین، فاطمه سادات (1389)، نقد و ارزیابی محتوای کتاب درسی ( دین و زندگی)دوره پیش دانشگاهی از دید صاحب نظران و دبیران، مجله دوماه نامه علمی- پژوهشی دانش و رفتار/ تربیت و اجتماع/ دانشگاه شاهد، شماره 42، سال هفتم.
یداللهی فر، محمد جواد (1397)، پایان نامه دکتری فلسفه تعلیم‌وتربیت اسلامی، دانشگاه آزاد اراک.
talib,h.j,karjane.N,teelin,k.,Abraham,m,holt,s.,& etal.(2018) ricandadolesceresidenteducationcurriculuminpediatricandadolescentgynecology:the shortcurriculum2.0.journalofpediatricandadolescentgynecology,31(2),      71-76
trepule,E,tereseviciene.M, &rutkiene,A.(2015) didactticapproachofintroducingtechnologyenhancedlearning(tel)curriculuminhighereducationprocedia-socialandbehavioralsciences.191,848-852.
دوره 30، شماره 57
فصلنامه زمستان
بهمن 1401
صفحه 201-228
  • تاریخ دریافت: 03 دی 1399
  • تاریخ بازنگری: 09 فروردین 1400
  • تاریخ پذیرش: 16 فروردین 1400
  • تاریخ انتشار: 01 بهمن 1401