صورت‌بندی روش‌های مواجهه با اندیشه‌های برون‌دینی در آثار اندیشمندان تربیت اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 فارغ التحصیل دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانشگاه فردوسی مشهد

3 استاد دانشگاه فردوسی فردوسی مشهد

4 معاون آموزشی دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی

چکیده

موضوع این مقاله بررسی صورت های مواجهه با اندیشه های برون دینی در آثار اندیشمندان تعلیم و تربیت اسلامی است. هدف این پژوهش بررسی انتقادی و در نظر گرفتن تفاوت موقعیت ها، اقتضائات، ترجیحات فکری نویسندگان و هدف های متفاوت آنها در انتخاب یک شیوه مواجهه خاص با اندیشه های برون دینی است و از روش تحلیل هرمونوتیکی بهره برده است. نتایج نشان می دهد که هر کدام از شیوه های مواجهه دارای مزیت ها و محدودیت هایی است و می توان آن را همراه با نمونه مثال ها در عناوین استقلال گرا (شریعت مداری)، مبناگرا (علم الهدی)، رقابت پیشرو (صفائی حائری)، تلفیقی (باقری)، حمایت گرا (قطب) ابزارنگر (مظلومی)، آسیب شناسانه (کیلانی) و پاسخگو (مطهری) و در سه دسته کلی تأثیر بر بینش مخاطب، راهبردی و مقابله با اندیشه های الحادی (برای مخاطب عام، خاص و متخصص) طبقه بندی نمود. رویکرد استقلال گرا نشان دادن جامعیت اسلام در فضای آغاز انقلاب، رویکرد حمایت گرا تجدید روحیه اعتمادبنفس پس از مشاهده پیشرفت های علمی جهان غرب، رویکرد پاسخگو پاسخ دادن به شبهات برخاسته از مواجهه غرب و اسلام، رویکرد آسیب شناختی ارائه خوانش جدید از اسلام پس از ناکارامدی رویکردهای دینی، رویکرد میانه گرا انعطاف و گشودگی منتقدانه دربرابر اندیشه های برون دینی برای اخذ مزیت ها و احتراز از آسیب های آن در جهان رسانه، رویکرد رقابت پیشرو یکی ساختن جهان دینی و دنیوی مخاطبان دینی، رویکرد ابزارنگر استفاده انتخابگرانه از اندیشه های غربی در فضای اعتماد به یافته های علمی غرب، و رویکرد مبناگرا مقابله با انحرافات فکری غرب در اساس فلسفی را برای تدوین نظام تعلیم و تربیت رسمی مطالبه می کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Formulation of methods of dealing with extra-religious ideas in the works of Islamic education thinkers

نویسندگان [English]

  • Rokhsareh Ghosoori Dargahi 1
  • Javidi kalatehjavarabadi Tahereh 2
  • Bakhtiar Shabani Varaki 3
  • Mojtaba Elahi Khorasani 4
1 Graduated from Ferdowsi University of Mashhad
2 Department of Foundation of Education, Faculty of Education and psychology , Ferdowsi University of Mashhad
3 Department of Education of education, Faculty Education and Psychology Ferdowsi university of Mashhad
4 Khorasan Razavi Islamic Advertising Office
چکیده [English]

The subject of this article is to examine the ways of encountering extra-religious ideas in the works of Islamic education thinkers. The purpose of this research is to critically examine and consider the differences in the situations, circumstances, intellectual preferences of the writers and their different goals in choosing a specific way of dealing with extra-religious ideas, and the method of hermeneutic analysis has been used in it. The results show that as the educational approaches are different, including philosophical, institutional, and narrative, diversity can be seen in the methods of entering extra-religious ideas, each of which has its advantages and limitations, And it can be classified along with some examples in the titles of independence-oriented (Shari'at Madari), fundamentalist (Ilm Al-Hadi), progressive competition (Safai Ha'eri), integration (Bagheri), protectionist (Qutb), instrumentalist (Mazlumi), Pathological (Kilani) and Responsive (Mothari) and in three general categories of impact on the audience's vision, strategic and dealing with atheistic ideas (for general, special and expert audience).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Extrareligious thoughts
  • Islamic education and training
  • forms of confrontation