آثار تربیتی تعامل با قرآن کریم با رویکرد مخاطب محوری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مدرس و پژوهشگر، دانشکده فرهنگی اجتماعی، دانشگاه جامع امام حسین(ع)، تهران، ایران

2 کارشناسی ارشد مدرسی معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

3 کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران.

چکیده

سعی در فهم پیام آیات قرآن به صورتی که بتواند مشکل فرد و جامعه را در دوران کنونی حل نماید، تنها در صورتی ممکن است که همان‌گونه که قرآن مخاطب خود را جهانیان قرار داده و با آن‌ها به زبان فطرت سخن گفته، جهانیان نیز خود را مخاطب قرآن بدانند و با تلاش برای شکوفاسازی فطرت، خود را در معرض این نسیم رحمت قرار دهند. برای رسیدن به این مقصود، شرایط و ضوابطی لازم است که مخاطب قرآن باید آنها را احراز کند تا بتواند از آثار و برکات تربیتی قرآن کریم برخوردار گردد.در پژوهش پیش رو با شیوه‌ی توصیفی تحلیلی، به تبیین آن دسته از آثار تربیتی پرداخته شد که نتیجه مخاطب محوری است و تلاوت کننده قرآن می تواند از آن‌ها در عرصه‌های مختلف فردی و اجتماعی در راستای تربیت و هدایت خویش بهره‌مند شود. بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق، آثار تربیتی مخاطب محوری در نسبت با اجتماع در سطح کلان عبارتند از: توحید محوری، اجرای قوانین مبتنی بر شرع مقدس اسلام، اقامه‌ی دین و فرمان‌های آن، و تبیین جایگاه خانواده و نقش آن. آثار تربیتی اجتماعی در سطح خرد هم‌ آثاری مانند ایجاد روابط اجتماعی کرامت‌محور، اخوت و برادری،‌ رعایت حق الناس، وحدت و همدلی، تعاون در کارهای خیر،‌ ترویج امر به معروف و نهی از منکر و سیستم ارتباطی مبتنی بر خیر و نصیحت را به همراه خواهد داشت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Educational works of interacting with the Holy Quran with an audience-centered approach

نویسندگان [English]

  • mohammad nabizadeh 1
  • mahmood nabizadeh 2
  • Mohammad Reza Behzadi 3
1 Lecturer and researcher, Faculty of Social Culture, Imam Hossein (AS) University, Tehran, Iran
2 Master of Islamic Studies, University of Tehran, Tehran, Iran.
3 Master of Quran and Hadith Sciences, Imam Sadiq University (AS), Tehran, Iran.
چکیده [English]

Trying to understand the message of the verses of the Quran in such a way that it can solve the problems of the individual and the society in the current era is possible only if the world is addressed to the world as the Quran speaks to them in the language of nature. Know the Quran and expose yourself to this breeze of mercy by trying to develop the nature. In order to achieve this purpose, conditions and criteria are necessary that the audience of the Quran must meet in order to be able to enjoy the educational works and blessings of the Holy Quran. The result is audience oriented and the Quran reciter can benefit from them in different personal and social fields in line with his education and guidance. Based on the results of this research, the audience-oriented educational works in relation to society at the macro level are: monotheism, the implementation of laws based on the holy Islamic law, the establishment of religion and its commands, and the explanation of the family's position and its role. The works of social education at the micro level are works such as creating social relations based on dignity, brotherhood and brotherhood, respecting the rights of people, unity and empathy, cooperation in good deeds, promoting good and forbidding evil, and a communication system based on good and advice.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Quran
  • central audience
  • interaction with verses
  • educational works of Quran

Smiley face

قرآن کریم
. احسانی، محمد( 1387 ش) ، زبان قرآن و تعلیم و تربیت، معرفت: شماره 130
افشاری ، عالیه( 1390 ش)، مخاطبان قرآن کریم، دانشکده الهیات دانشگاه قم.
اکبری، منوچهر؛ سپهری، رقیه( 1388 )، لزوم شناخت مخاطب از دیدگاه علوم بلاغی، پژوهش نامه فرهنگ و ادب 8
. (بهار و تابستان): 192 تا 205
انصاری، رضا ( 1397 ش) ، شاخصه های جامعه ی دینی از دیدگاه قرآن کریم، قم: دفتر نشر معارف.
ایازی، محمد علی( 1375 ش)، قرآن و تفسیر عصرى، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامى.
. باستانی ، زینب( 1385 ش)، زبان قرآن، بینات، شماره 51
بستان، حسین( 1390 ش) ، جامعه شناسی خانواده با نگاهی به منابع اسلامی، تهران :پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
التفسیر المنسوب الی الامام الحسن العسکری علیه السلام( 1409 ق) ، قم: مدرسۀ الامام الهادی علیه السلام.
تمیمى آمدى، عبد الواحد بن محمد( 1410 ق) ، غرر الحکم و درر الکلم ، قم: دار الکتاب الإسلامی .
جوادی آملی، عبدالله ( 1393 ش)، تفسیر موضوعی قرآن کریم، قرآن در قرآن، قم: اسراء.
جوادی آملی، عبداالله( 1389 )، سرچشمه ی اندیشه، ج 5، قم: اسراء.
حاکم نیشابوری، محمدبن عبدالله( 1411 ق)، المستدرک علی الصحیحین، بیروت: دار المعرفۀ.
حر عاملی، محمد بن حسن( 1416 ق)، تفصیل وسائل الش یعۀ ال ی تحص یل مسائل الشر یعۀ ، قم: موسسه آل
البیت(ع) لاحیاء التراث.
حسن زاده، رحیم( 1394 ش) ، بدایۀ السلوک، قم: وحدت بخش.
خمینی، سید روح الله ( 1385 )، آداب الصلوة، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
درویشی حسینی نیا، عیسی( 1395 ش)، شاخص های بارز همدلی در قرآن و حدیث، پایان نامه ی کارشناسی ارشد:
دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم ایلام.
دیلمى، حسن بن محمد( 1408 ق) ، أعلام الدین فی صفات المؤمنین ، قم : مؤسسۀ آل البیت(ع).
راغب اصفهانی، حسین بن محمد ( 1412 ق)، مفردات ألفاظ القرآن، به کوشش صفوان عدنان داوودی، بی روت:
دارالقلم چاپ اول.
ساروخانی، باقر( 1389 ش) ، مقدمه ای بر جامعه شناسی خانواده، تهران: سروش.
شجاعی، محمد( 1393 ش) ، مقالات استاد محمد شجاعی، جلد اول، تهران: سروش .
شریف رضی، محمد بن حسین ( 1414 ق)، نهج البلاغه، به تحقیق صبحی صالح، قم: هجرت.
شیخ بهایی، محمد مجید( 1389 ش)، مخاطب شناس ی و نقش آن در فهم رو ای ات اهل ب ی ت(ع)، پای ان نامه
کارشناسی ارشد: دانشگاه تربیت مدرس تهران.
49
نشریه علمی پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی
نشریات علمی دانشگاه جامع امام حسین (علیه السلام)
طباطبایی، سید محمد حسین ( 1417 ق)، المیزان، قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه ی مدرسین حوزه علمیه قم.
عیاشی، محمد بن مسعود( 1380 ق)، کتاب التفسیر، بتحقیق سید هاشم رسولی محلاتی، تهران: چاپخانه علمیه.
فیض کاشانی، ملامحسن( 1363 ش)، الوافی، اصفهان: کتابخانه ی امیر المومنین (ع).
کلینی، محمد بن یعقوب ( 1407 ق)، الکافی، به کوشش علی اکبر غفاری و محمد آخوند ی، تهران، دار الکتب
الإسلامیۀ، چاپ چهارم.
کلینى، محمد بن یعقوب ( 1407 ق)، أصول الکافی، ترجمه مصطفوى، تهران: کتاب فروشی علمیۀ الاسلامیۀ .
مجلسی، محمد باقربن محمد تقی( 1403 ق)، بحار الانوار ، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
معرفت، محمد هادی( 1385 )، التفسیر و المفسرون فی ثوبه القشیب، مشهد: موسسۀ التمهید.
مکارم شیرازی، ناصر( 1374 ش) ، تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب الاسلامیۀ.
نصیری خلیلی، فاطمه ( 1394 ش)، مخاطب محوری در قرآن و رو ای ات، دانشکده اله ی ات و معارف اسلام ی،
دانشگاه مازندران.
. نکونام، جعفر( 1378 ش) ، روش تفسیر ظاهر قرآن، صحیفه مبین 19 (تابستان)،: 44 تا