بررسی انتقادی سبک فرزندپروری مقتدرانه بر اساس دیدگاه ائمه اطهار علیهم السلام

نویسندگان

1 بوعلی سینا همدان

2 بوعلی سینا

3 پژوهشگاه علوم انسانی

چکیده

هدف این پژوهش، بررسی و نقد سبک فرزندپروری مقتدرانه بر اساس دیدگاه ائمه اطهار(ع) است. سبک فرزندپروری مقتدرانه دارای دو حالت کنترل و پذیرش زیاد و شامل سه مؤلفه ارتباط، نظم و خودمختاری است. والدین مقتدر قانونمند هستند و بر استقلال و خودکارامدی فرزندان تأکید دارند و نسبت به آنها بازخورد مثبت نشان می‌دهند. روش این پژوهش تحلیلی ـ استنتاجی است. نتایج پژوهش نشان داد که سبک فرزندپروری مقتدرانه بر بازخواست و تنبیه فرزندان در موقعیت-های تشخیصی از سوی والدین، توقع رفتار معقول و سنجیده بدون در نظرگرفتن توانایی فرزند، کنترل و پذیرش زیاد والدین، معرفی معیارهای زندگی از سوی والدین و رسیدن به اهداف مدنظر آنها، اعمال کنترل مستقیم بر فرزندان و تحمیل پیوسته قوانین با حساسیت به پذیرش برای اجرا تأکید دارد؛ اما دیدگاه ائمۀ اطهار بر عدم خشونت و تنبیه سخت، وادار نکردن فرزندان و پذیرش کارهای در حد توان آنها، ترسیم اهداف الهی و انتظارات روشن برای تخلق به اخلاق و رسیدن به قرب الهی، نظارت منطقی و حتی‌المقدور غیر مستقیم بر محور تعادل و حق‌محوری و عدم تحمیل و امر و نهی به فرزندان اشاره دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

S

چکیده [English]

S

مراجع

  1. قرآن کریم. ترجمه ناصر مکارم شیرازی.
  2. صحیفه سجادیه. ترجمه حسین انصاریان.
  3. نهج البلاغه. ترجمه علی دشتی.
  4. آمدی، عبدالواحد بن محمد (1378). غرر الحکم و دررالکلم. ترجمه هاشم رسولی. تهران: انتشارات نشر فرهنگ اسلامی.
  5. آهنگر انزابی، احد؛ شریفی درآمدی، پرویز؛ فرج زاده، رباب (1390). رابطه سبکهای فرزندپروری با پرخاشگری نوجوانان شهرستان شبستر. فصلنامه پژوهش‌های علوم شناختی و رفتاری. س اول. ش اول: 1 تا 8.
  6. بشارت، محمد علی؛ هوشمند، سیده نعیمه؛ رضازاده، سید محمد رضا؛ غلامعلی لواسانی، مسعود (1394). پیش‌بینی رضایت زناشویی فرزندان بر اساس سبک‌های فرزندپروری والدین. فصلنامه رویش روانشناسی. س 4. ش 12: 51 تا 60.
  7. بناری، علی همت (1394). اصول فرزندپروری در سبک زندگی اهل بیت(ع). فصلنامه علمی ـ پژوهشی مطالعات اسلام و روانشناسی. س 9. ش 16: 135 تا 152.
  8. پرچم، اعظم؛ فاتحی زاده، مریم؛ اله‌یاری، حمیده (1391). مقایسه سبکهای فرزندپروری بامریند با سبک فرزندپروری مسئولانه در اسلام. فصلنامه پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی. س 20. ش 14: 115 تا 128.
  9. حر عاملی، محمدبن حسن (1367). وسایل الشیعه. چ ششم. تهران: کتابفروشی اسلامیه.
  10. حرانی، ابو محمد الحسن (1404). تحف العقول. تصحیح و تعلیق علی أکبر غفاری. قم: مؤسسۀ انشر اسلامی.
  11. حویزی، عبدعلی بن جمعه (1383). تفسیر نور الثقلین. قم: انتشارات نوید اسلام.
  12. خانجانی، زینب؛ محمودزاده، رقیه (1392). مقایسه شیوه‌های فرزندپروری و اختلالات رفتاری کودکان مادران شاغل و غیر شاغل. فصلنامه زن و فرهنگ. س 4. ش 16: 37 تا 52.
  13. رضایی، اکبر؛ خداخواه، شبنم (1388). رابطۀ بین سبک‌های فرزندپروری و باورهای معرفت‌شناختی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مقطع متوسطه. فصلنامه علوم تربیتی. س 2. ش 5: 117 تا 134.
  14. ساربان، حمیده؛ عیسی مراد، ابوالقاسم؛ طبیبی، زهرا (1392). ارتباط نگرش‌های تربیتی والدین با ابعاد سلامت روانی ـ اجتماعی (خود پنداره و تعامل اجتماعی) نوجوانان دختر. مجله روانشناسی مدرسه. دورۀ دوم. ش 3: 97 تا 124.
  15. سجادی، سید مهدی (1382). جهانی شدن و پیامدهای چالش برانگیز آن برای تعلیم و تربیت. مجله علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز. دورۀ سوم. س 10. ش 3 و 4: 113 تا 128.
  16. شکوهی یکتا، محسن؛ پرند، اکرم؛ فقیهی، علی نقی (1385). مطالعه تطبیقی سبک‌های فرزندپروری. فصلنامه تربیت اسلامی. س 2. ش 3: 115 تا 140.
  17. طبرسی، حسن ابن فضل (1408). مکارم الاخلاق. بی تا: منشورات الشریف الرضی.
  18. فرمهینی فراهانی، محسن؛ میرزا محمدی، محمد حسن؛ امیر سالاری، علی (1388). بررسی تربیت اخلاقی از منظر امام صادق(ع) (مبانی، اصول، روشهای تربیتی). دو ماهنامه علمی ـ پژوهشی دانشور رفتار دانشگاه شاهد. س 16. ش 39: 65 تا 79.
  19. فهد حلی، احمد بن محمد (۱۴۱۷). عدّه الداعی و نجاح الساعی. ترجمه شیخ حسین غفاری ساروی. قم: مؤسسه معارف اسلامی .
  20. قاسم نژاد، حیدر (1394). نکات مهم در تربیت آدمی از منظر امام علی (ع). مجله علوم انسانی اسلامی. س 1. ش 4: 162 تا 169.
  21. قدسی، علی محمد؛ قائمی، مرتضی (1393). بررسی تطبیقی سبک‌های فرزندپروری با سبک فرزندپروری امام علی(ع) در نامه سی و یکم نهج البلاغه. فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه. س 2. ش 8: 1 تا 20.
  22. کشاورز، سوسن (1387). شاخص‌ها و آسیب‌های تربیت دینی. فصلنامه تربیت اسلامی. س 3. ش 6: 93 تا 122.
  23. کلانتری، مهرداد؛ مولوی، حسین؛ توسلی، میترا (1384). رابطه بین شیوه‌های فرزندپروری و اختلالات رفتاری در کودکان پیش دبستانی شهر اصفهان. فصلنامه دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی. ش 24: 59 تا 68.
  24. کلینی، محمد تقی (1375). اصول الکافی. ‌ترجمه و شرح فارسی آیت‌الله کوه کمره‌ای. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی،‌ انتشارات اسوه.
  25. متقى هندى، حسام‏الدین (1409). کنزالعمّال فى سنن الاقوال و الافعال. بیروت: مؤسسة الرساله.
  26. مجلسی، محمد باقر (1403 ق). بحار الانوار. بیروت: داراحیاء التراث العربی.
  27. محدث نوری، محمد تقی (1408). مستدرک الوسایل و مستنبط المسائل. ج 2. چ 2. قم: مؤسسه
  28. آل البیت(ع).
  29. محمدی، رضا (1387). اصول و روشهای تربیتی از دیدگاه پیامبر اکرم (ص). فصلنامه پژوهش‌های اجتماعی اسلامی. ش 72: 119 تا 152.
  30. مرزوقی، رحمت الله؛ اناری نژاد، عباس (1386). تربیت اجتماعی از منظر نهج البلاغه. فصلنامه تربیت اسلامی. ش4: 163 تا 192.
  31. مسعودی، علی بن حسین (1384). اثبات الوصیه. قم: انتشارات انصاریان.
  32. هاک، پل (1383). موفقیت در تربیت فرزندان (از 5 تا 18 سالگی): با رویکرد عقلانی ـ عاطفی. ترجمه حسین صیفوریان و محمد طاهر ریاضی ارسی. تهران: انتشارات رشد.
  33. یوسفی، فریده (1386). ارتباط سبک فرزندپروری والدین با مهارتهای اجتماعی و جنبه‌هایی از خود پنداره دانش‌آموزان دبیرستانی. فصلنامه دانشور رفتار. س 14. ش 22: 37 تا 46.
  34. یوسلیانی، غلامعلی؛ حبیبی، مجتبی؛ سلیمانی، اسماعیل (1391). رابطۀ رفتار مطلوب انضباطی با عملکرد خانواده، منبع کنترل و عزت نفس دانش‌آموزان. فصلنامه روانشناسی مدرسه. دوره اول. ش 2: 114 تا 134.
  35. Alizadeh , H, &Andries , C.(2002) ,Interaction of parenting styles and attention deficit hyperactivity disorder in Iranian parents .child & family behavior thrapy ,24,37
  36. Bamrind, o (1991) The influence of parenting style on adolescent competence and substance use, iournal .of Early Adolescence, 11, 56, 95.
  37. Barber, B. K., Jennifer, S., Ganesh, P., Shivakoti, W. G., Axinn , & Kishor, G. (1997) . “Sampling Strategies for Rural Settings: A Detailed Example from The Chitwan Valley Family Study, Nepal.” Population Journal of Nepal, 6, 193-203.
  38. Bornstein, M. H. (2005). Positive parenting and positive development in children. In R. M. Lerner, F. Jacobs, & D. Wertlieb (Eds.), Applied developmental science, 155-177.
  39. Brook . J .S ،Brook . D .W ، Arencibia - Mireles . O ، Richter. L and Whiteman . M، (2001). Risk factors for adolescent marijuana us across cultures and across tim the journal of genetic psychology 162(3). 357-374.
  40. Bulanda, R. E. (2004). Paternal involvement with children: The influence of gender
  41. Dalzell, J, Nelson, H, Haigh, C, Williams, A & Monti, P(2007). West Cheshire Hearing Advisory and SupporT eam (HAST). Involving families who have deaf children using a family needs survey: A multi-agency perspective. Child Care Health Dev, 33(5), pp: 576- 585.
  42. Darling, N., & Steinberg, L. (1993). Parenting style as context: An integrative model. Psychological Blletin, 113, 487-496.
  43. DeHart,T.,Pelham ,B.W.,& Tennen . H.(2006). What lies beneath: parenting style and implicit self esteem. Journal of Experimental Social Psycholog, 42, 117.
  44. Domitrovich , C. Bierman , K. (2001). Parenting practices and child social adjustment: Multiple pathways of influence . Merriall – palmer Quarterly, 47, 235- 263.
  45. Gallarin. M and Alonso - Arbiol . L، (2012). Parenting practices ، parental attachment and aggressiveness in adolescence : A predictive model ، journal of adolescence ، 35(6)، 1601-1610.
  46. Georege, M.E. (2004). Relations between arenting styles and children,s social status. Un Published M.D Dissertation, Florida University.
  47. Hardy .D. F, T , G & Jaedicke , s. (2008). Examining the velation of parenting to childrens coping whith every stress. Child development ,vol.68.p:18-48.
  48. Hartup، W. & Laurson، B.(1993). Conflict and context in peer relations. In C. Hart (Ed). Children on playgrounds: Research and perspectives and applications (PP44-84). Albany NY: SUNY Press.
  49. Huver. R . M، Otten . R، de Vries . H، and Engels . R . C. ( 2010). Personality and parenting styles in parents of adolescents ، journal of adolescence، 33(3)، 395-402.
  50. ideologies. Journal of Marriage and Family, 66, 42-44.
  51. Jago. R، Davison. K . K، brockman. R ،Page ،A . S. ، Thompson، J.L and Fox، K.R(2011). Parenting styles ، parenting practices، and physical activity in 10- to 11- year olds، preventive medicine، 52 (1)، 44-47.
  52. Koerner, A. F. (2004). Family Communication Patterns and Social Support in Families of origin and adult childrens subsequent intimate relationships. International Association for Relationship Research Conference, Madison, WI, 1-39.
  53. Lamborn، S.، Mounts ، N. Steinberg ، L. D & ornbusch، S. (1991). Patterns of competence and adjustment among adolescents from authoritative، authoritarian، indulgent، and neglectful families. child development، 62 1049-1065.
  54. MaCarty, CA., Lau, AS., Valery, SM., (2004). Parent - child interactions to critical and emotionality over involved expressed emotion: is EE a proxy for behavior? Journal of Abnorm child Psychology , 32(4): 83-93.
  55. Pellerin, L; A (2005). Applying Baumrind’s parenting typology to high
  56. Querido , J.G. Warner, T.D. & Eeberg , S.M. (2002). Parenting styles and child behavior in African American families of pre- school Children. Journal of clinical child psychology , 31, 272- 277.
  57. schools. Journal of Social science. Vol 34, 283-303.
  58. Sharma, M. & Joshi, H. L. (2015). Role of Family Environment and Parenting Style in Adjustment among Male Adolescents. International Journal of Current Research and Academic, 3, 252-263.
  59. Sigelman. C.(1999). Life – span human development. Brookseele publishing company USA.
  60. Steinberg, L. D. (1996). Adolescence.New York: Mc Grae- Hill.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 20 دی 1395
  • تاریخ بازنگری: 03 اسفند 1401
  • تاریخ پذیرش: 28 شهریور 1397
  • تاریخ انتشار: 01 اسفند 1395

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار